El aforamientu ye una situación xurídica según la cual determinaes persones pola so condición personal, pol cargu qu'ocupen o pola función que desempeñen tienen un fueru distintu y nun son xulgaes polos tribunales ordinarios que correspondería, sinón por otros.

Fachada del edificiu del Tribunal Supremu d'España.

L'aforamientu nun tien de confundir se cola inmunidá parllamentaria qu'esiste en tolos países democráticos, sacante Gran Bretaña y d'Estaos Xuníos. Sicasí n'España, onde los diputaos y senadores tamién gocien d'inmunidá, cuando estos son acusaos d'un delitu y los sos compañeros alcuerden llevantar la inmunidá atendiendo'l suplicatoriu presentáu ante la Cámara respeutiva, nun son xulgaos polos tribunales ordinarios, como asocede nel restu de los Estaos democráticos, sinón pol Tribunal Supremu.[1]

Aforamientu n'España

editar

Hai un aforamientu, según la Constitución de 1978 pal presidente del Gobiernu, a los ministros y a los diputaos y senadores, y la Llei Orgánica del Poder Xudicial incluyó nesta figura xurídica a los xueces y fiscales, a los maxistraos del Tribunal Constitucional y del Tribunal de Cuentes d'España, a los vocales del Conseyu Xeneral del Poder Xudicial, a los miembros del Conseyu d'Estáu d'España, al Defensor del Pueblu y a los sos dos axuntos. Finalmente los diversos Estatutos d'Autonomía declararon aforados a los miembros de los gobiernos y parllamentos autonómicos, según a los sos respeutivos defensores del pueblu.[1] Mención estreme merez la figura del rei que según l'artículu 56 de la Constitución nun ta suxetu a responsabilidá polo que nun puede ser xulgáu por nengún tribunal.[2]

La finalidá d'esti aforamientu ye doble. Per un sitiu, tratar de que los cargos públicos y los parllamentarios según los xueces y fiscales tean protexíos frente a demandes espurias; por otru, que los xueces de los tribunales de primera instancia nun sufran presiones al xulgar a les persones destacaes de la vida política y a los sos compañeros d'oficiu.[1]

Los espertos que defenden l'aforamientu consideren que nel casu de los xueces y de los fiscales ye onde más sentíu tien pos s'evita que-yos investigue y xulgue «un igual», un compañeru de la so mesma instancia xudicial.[2]

La obra más importante sobre la tema ye Tratáu de xurisprudencia d'aforamientos procesales de los xuristes Iñaki Esparza y Juan Luis Gómez Colomer.[1]

Crítiques

editar

El catedráticu de Derechu Penal Manuel Cancio cunta que l'aforamientu «nun tien nenguna xustificación». «Qu'un cargu públicu tea aforado implica'l camientu de qu'un tribunal cimeru va ser meyor o más xustu qu'otru. Pero en realidá esta regla especial solo puede entendese como un intentu de protexer a ciertos cargos faciendo que los xulguen tribunales más cercanos al poder executivu, yá que cualquier tribunal —el que resulte competente conforme a les regles xenerales— ye en sí mesma espresión indivisible del poder xudicial».[1]

El xuez decanu de Palma y vocera de los 47 decanos españoles afirma: «Nun entendemos fayadizu que los aforamientos algamaren la estensión que llograron. Crea suspicacias ente los ciudadanos».[1]

El maxistráu Alfonso Villagómez nun artículu tituláu ¿Qué sentíu tien l'aforamientu? publicáu pol diariu El País el 13 d'abril de 2014 afirmaba:[3]

Díxose... que se trata d'un preséu xurídicu que tien como oxetivu garantizar la independencia institucional p'aumentar la seguridá xurídica sobre persones que'l llexislador entiende que tienen de ser oxetu d'una tutela. Un argumentu non menos desenfocado del tratamientu qu'anguaño merez esta figura. Porque la verdá ye que l'aforamientu contradiz radicalmente'l principiu d'igualdá ensin xustificación dalguna: ¿por qué les normes procesales tienen que ser modificaes en beneficiu de ciertes persones? ¿Ye que la llamada al procesu d'unos ye distinta de la d'otros?

Javier Tajadura Tejada, profesor de Derechu Constitucional na Universidá del País Vascu, tamién criticó l'aforamientu:[4]

El problema que plantega la figura del aforamientu mora nel fechu de que'l llabor de los maxistraos d'estos altos tribunales [Tribunales Cimeros de Xusticia o Tribunal Supremu] —que la so composición determinen los partíos políticos por aciu el so control del Conseyu Xeneral del Poder Xudicial— nun ye investigar o instruyir delitos. La so función ye resolver recursos, unificar la doctrina. Resulta por demás disfuncional atribuyi-yos la instrucción d'un sumariu. Amás, si hai un aforado implicáu, el tribunal competente tien de faese cargu de la totalidá del casu, colo que pasa a enxuiciar tamién a persones non aforadas. Esta fuercia espansivo del aforamientu contribúi a retrasar más los procesos. Coles mesmes, tresmite a los ciudadanos la imaxe de que la xusticia nun ye igual pa toos, y de que los políticos presuntamente corruptos gocien d'un estatutu xurídicu “privilexáu” y distintu al de cualquier ciudadanu, que puede ser direutamente imputáu por un xuez d'instrucción.

Alderique públicu

editar

L'aforamientu saltó a la primer llinia del alderique políticu cuando n'abril de 2014 el ministru de Xusticia del gobiernu de Mariano Rajoy, Alberto Ruiz Gallardón, incluyó na propuesta de reforma de la Llei Orgánica del Poder Xudicial l'aforamientu de la reina Sofía y los príncipes d'Asturies.[3]

Tres l'abdicación del Xuan Carlos I y la proclamación del nuevu rei Felipe VI d'España en xunu de 2014 aprobóse l'aforamientu de los dos exreyes, de la reina Letizia y de la princesa d'Asturies.[2] Pero a finales d'agostu'l gobiernu propunxo aldericar la propuesta del ministru de Xusticia Alberto Ruiz Gallardón d'amenorgar el númberu de aforados de 17.621 (cifra dada pol ministru) a 22 como «midida de rexeneración democrática», lo qu'implicaría la reforma de la Constitución de 1978 y de cuasi tolos Estatutos d'Autonomía.[5]

UPyD, Izquierda Xunida, Podemos y Ciudadanos_-_Partíu_de_la Ciudadanía Ciudadanos[6] respondieron a la propuesta esixendo la supresión total de los cargos públicos aforados. Nun tien d'haber «nin unu», dixo Cayo Lara, voceru d'Izquierda Xunida.[2] Tamién tán en contra dellos políticos del Partíu Popular como la presidenta de la Comunidá de Madrid, Cristina Cifuentes, quien prepara[¿cuándo?] un proyeutu de llei pa quitar d'esta comunidá, incluyíu'l suyu.[ensin referencies]

A fecha de 26 d'abril de 2017, la Rexón de Murcia aprobó la eliminación del aforamientu pa los cargos políticos, tres la so correspondiente aprobación nel plenu, convirtiéndose na primer Comunidá Autónoma en suprimilo.[ensin referencies]

Referencies

editar

Ver tamién

editar

Enllaces esternos

editar