Wikipedia

Alejandro Sirio

caricaturista asturianu (1890–1953)

Alejandro Sirio o Sirio, seudónimu de Nicanor Balbino Álvarez Díaz (25 d'ochobre de 1890, Uviéu – 6 de mayu de 1953, Buenos Aires) foi un caricaturista, dibuxante y ilustrador español que desenvolvió la so obra principalmente n'Arxentina, anque tamién collaboro en periódicos y revistes españoles.[1][2] Considérase-y unu de los más importantes representantes gráficos de la dómina d'oru de la prensa ilustrada arxentina mientres la primer metá del sieglu XX.[3] La so obra desenvolvióse sobremanera nos medios de comunicación gráfica (periódicos y revistes) onde realizó tou tipu de xéneros: ornatos, caricatures, semeyes, historietes, ya ilustraciones lliteraries, amás de cartelos y publicidá. Tamién se dedicó a la ilustración de llibros y obres lliteraries con especial fincapié na recreación histórica de temes Hispanes y hispanoameriacnos onde la so facilidá pa captar l'ambiente de la dómina convirtió-y n'unu de los ilustradores más buscaos.

Alejandro Sirio
Vida
Nacimientu Uviéu, 25 d'ochobre de 1890
Nacionalidá España
Muerte Buenos Aires, 6 de mayu de 1953 (62 años)
Estudios
Llingües falaes castellanu
Oficiu ilustrador, caricaturista, dibuxante
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía editar

Fíu de Carmen Díaz Bustu y Ramón Álvarez Suárez naz n'Uviéu (España) el 26 d'ochobre de 1890 y los sos primeros años de vida desenvolver nel barriu del Campillín de la so ciudá natal onde, dempués de recibir la educación xeneral, se diplomó en contabilidá mercantil, na escuela d'Artes y Oficios d'Uviéu. No referente a los estudios artísticos, Sirio declaróse siempres autodidacta.[4] Escribió los sos primeros cuentos con 16 años y a los 18 publicó dalgunos na revista Lluz y Vida d'Uviéu, roblaos yá col seudónimu de Alejandro Sirio que caltuvo'l restu de la so vida.[5] Tamién n'Uviéu realizó dellos dibuxos que caltién la so familia roblaos col so nome de pila, Nicanor. Con venti años embarcar p'América, aportando a Buenos Aires el 20 de xunetu de 1910. Tres dellos trabayos en diversos pequeños comercios como caxeru, contable y dependiente, el mesmu "Sirio" recuerda que'l so primer trabayu importante como artista gráficu foi'l diseñu d'un cartelu pa un cinematógrafu nel barriu de Belgrano. Llegaron entós les sos collaboraciones con José María Ramón Mejía nel periódicu El sarmiento. En 1912 dibuxa unos figurines pal escaparate del negociu onde trabayaba, que son reparaos per Xunetu Castellanos collaborador de Manuel Mayol na revista Caras y Caretas quien estudia'l so dibuxos y convidar a collaborar na revista, rellación que duraría 12 años y que compaxinaría a partir 1916 cola so collaboración na revista Plus ultra. En 1918 presenta la so primer obra nuna esposición "El xardín románticu" nel Primer Salon d'Artes Decoratives entamáu polos discípulos americanos de Anglada, Alfredo González Garaño y Gregorio López Naguil y nel que comparte espaciu con Rodolfo Franco, Alfredo Guido, y Jasé Cervino ente otros.[6] En 1924 ye contratáu pol periódicu La Nación onde asume la direición artística del suplementu dominical. La so reconocencia internacional llegaría a partir de la proposición d'Enrique Larreta en 1927 pa ilustrar una edición especial de La gloria de Don Ramiro, tres dellos meses de preparación "Sirio" viaxa a España en 1928 pa verificar los escenarios qu'apaecíen nel llibru, visita a la so madre n'Uviéu ya instálase en Madrid onde se dedica a frecuentar les conxustes lliteraries, visita Ávila y Toledo y percuerre los escenarios polos que nel dibuxu habitara Don Ramiro, D'España viaxa per primer vegada a París onde visita esposiciones ya interésase sobremanera pol espectáculu caleyeru y onde el so amigu Enrique Amorin acompañar a visitar al pintor Ignacio Zuloaga al qu'impresionen les ilustraciones que Sirio amuésalu y que'l pintor califica de "trabayu de monxu" aconseyándo-y "nun dibuxar tan bien una y bones lo más difícil ye acabar hasta'l so últimu pormenor una obra d'arte". Torna a Buenos Aires centrándose na preparación del llibru y de les 141 ilustraciones que contién ésti,[7] qu'editáu en Francia preséntase finalmente en 1929 teniendo un gran ésitu. En xunu de 1931 realiza la so primer esposición en solitariu na "Galería Witcomb" compuesta por 44 dibuxos qu'inclúin ilustraciones de La Gloria, caricatures personales como les de Bartolomé Mitre o Nicolás Avellaneda, personaxes históricos como Juana la lloca o Lope de Vega, recreaciones históriques como'l Desembarcu de Sebastian Caboto, y dalguna obra d'espresionismu social. A finales de xunetu de 1931 col dineru llográu con La Gloria y convertíu en corresponsal de La Nación y de Noticies Gráfiques parte para París onde s'instala un añu nel que la so esperiencia foi intensa, museos de día y bohemia de nueche, visita les conxustes y los cafés -y Dôme, La Coupule y La Rotonde onde s'axunten por aquelles feches el mundu artístico y lliterario y onde se rellaciona con escritores como Enrique Amorin, Leopoldo Marechal, Jean Cassou, André Salmon, Mergault o Robert Desnos, y con artistes tan conocíos como José Fioravanti, Mateo Hernández, Ortiz de Zárate, Pablo Picasso, Derain, o Foujita ente otros. Al regresu de París en 1932, instálase definitivamente en Buenos Aires onde continua col so trabayu en La Nación y na revista El Llar. Conoz nuna xunta d'artistes a la pintora Carlota Stein, fía d'Enrique Stein, dibuxante y direutor del periódicu satíricu El Mosquitu y de Adela Alexandrina Picard dibuxante y pintora, cola que dempués de dos hores de conversación comprometer en matrimoniu, fechu que se materializó pocu dempués. En 1933 inaugura una esposición compuesta por 33 dibuxos nel Muséu Provincial de Belles Artes de Paraná. La fama llograda como recreador d'ambientes al traviés de les sos estampes de la Gloria convirtió-y n'unu de los ilustradores de testos históricos más buscaos. Asina ilustró les Cróniques Virreinales que publica n'El Llar l'escritor Antonio Pérez Valiente de Moctezuma.[8] En 1937, ilustra con 50 dibuxos el llibru Poemes de la Fundación de Mariano de Vedia y Mitre y al añu siguiente prodúcense dos fechos importantes, naz el so fíu Alejandro Sirio Álvarez Stein y ye reclamáu pola Compañía Hispanu Arxentina pa realizar los dos grandes murales de la estación "Jujuy" de la llinia "Y" del metro. En 1939, desengañáu cola situación política española convertir en ciudadanu Arxentín y al añu siguiente ye nomáu profesor de la cátedra d'Artes del Llibru na Escuela Nacional de Belles Artes Prilidiano Pueyrredón cátedra qu'ocupó hasta la so muerte y realizó una esposición patrocinada polos Amigos del Muséu de Mendoza. En 1944, ilustra con 84 dibuxos la obra d'Emilio Lascano Tegui "Rapazos de San Telmo" y en 1947 recibe la so mayor reconocencia al ser premiáu cola Medaya d'Oru nel Primer Salón Añal de Dibuxantes celebráu en Buenos Aires y ser escoyíu Presidente de l'Asociación de Dibuxantes. En 1948, publica con testu so y gran cantidá de dibuxos "De Palermo a Montparnase", llibru nel qu'afigura les esperiencies de la dómina en que viaxó a París. En xunu de 1950, Sirio inauguró una esposición de trabayos sos na Galería Arxentina de Buenos Aires, esposición que se repitió dos años más tarde. L'últimu llibru que Sirio ilustró foi una segunda edición de "La Pampa arguta" del so amigu Federico García Sanchiz que se publicar en 1951 y pal que Sirio realizó cientu venti dibuxos. En setiembre de 1952 Sirio asiste a la inauguración del Muséu de la Caricatura Severu Vaccaro de Buenos Aires, onde yera unu de los dibuxantes representaos. Poco dempués, el 6 de mayu de 1953 finó a los 62 años d'edá. Arriendes de la so muerte celebráronse diverses esposiciones d'homenaxe a la obra de Sirio tantu n'Arxentina, onde l'Asociación de Dibuxantes entamó una esposición na Galería Arxentina, como n'España onde l'Institutu de Cultura Hispánica inauguró en febreru de 1954 una gran esposición na Biblioteca Nacional de Madrid compuesta por 169 orixinales amás de reproducciones, llibros y manuscritos. Darréu una parte de felicidá amuesa exhibir nel Palaciu Provincial de la Diputación d'Uviéu y nel Real Institutu Xovellanos de Xixón.

Obra editar

Alejandro Sirio desenvolvió la so obra principalmente en periódicos y revistes mientres la primer metá del sieglu XX, ye dicir mientres la dómina d'oru de la ilustración gráfica, ente los que cave destacar los periódicos "La Nación" y "La Prensa" y les revistes "Cares y Cretes", "Plus ultra", "Noticies Gráfiques", "El diariu Español", o "El Llar" n'Arxentina y "Bon Humor", "Munches Gracies" o "Lluz y Vida" n'España, polo que la cotidianidá de la so producción destinada a los medios gráficos impunxéronlu un llinguaxe afechu a estos, tantu nel mensaxe como na téunica, anque la so fonda conocencia de los recursos del dibuxu y de les téuniques gráfiques, el so talentu natural, la so sensibilidá lliteraria, y la so vinculación col mundu de la cultura dexáron-y realizar una obra de gran calidá y desenvolver un estilu propiu, diversu pero reconocible, que la so mayor cualidá ye que los sos dibuxos nun se subordinen al testu, lo re-interpreten y complementen, la so calidá fai que cuando estos perdieron el so primer sentíu ilustrativu afayar la so verdadera esencia y tresfórmense nuna imaxe calidable pictórica. Sirio ilustro tamién un bon númberu de llibros, la mayoría d'ellos históricos y de temática hispana o hispanoamericana con una importante una reivindicación del legáu hispanu, nellos desenvuelve tol so potencial como ilustrador lliterariu capaz de recrear l'ambiente histórico y complementar al escritor, lo que lo convirtió n'unu de los ilustradores más buscáu y valoráu de la dómina, mención estreme merez el llibru "De Palermo a Montparnasse" escritu por el mesmu Sirio y nel que rellata ya ilustra les sos alcordances del viaxe y de la so estancia en París y del que vamos falar más palantre.

A lo llargo de la so abondosa obra Sirio realizó ilustraciones nuna amplia variación de xéneros, empezó realizando ornatos, viñetes, historietes, caricatures, ya ilustraciones costumistes, que lu sirvieron p'aprender, pa maurecer, pa desenvolver la so sensibilidá y avanzar escontra a la ilustración periodística, lliteraria y histórica que son el so legáu más importante. La so obra evolucionó de la ilustración humorística, costumista, dacuando daqué grotesca y estática al dibuxu lliterariu seriu, de recreación ambiental ya interpretación personal, pa terminar con una esplosión d'espresividá en movimientu.

Pa realizar la so obra Sirio utilizo toles téuniques habituales nos medios gráficos de la dómina, ye dicir la tinta china pa les ilustraciones en blancu y negru y diverses combinaciones de tinta china, acuarela y tempera pa les ilustraciones en color,


Referencies editar

  1. ↑ Diccionariu Enciclopédicu Embrivíu. Espasa-Calpe, Madrid 1957; tomu VII, p. 221
  2. ↑ e-book del llibru "Alejandro Sirio, el ilustrador escaecíu", estudiu de dellos autores sobre la so obra y personalidá. Consultáu en xunetu de 2014
  3. ↑ Rodrigo Gutiérrez Viñuales, Universidá de Granada (España): “Alejandro Sirio en Buenos Aires. Arte y cosmopolitismu”. La Gloria de Don Ramiro. Escenarios d'una novela, 1908-2008. Buenos Aires, Muséu d'Arte Español Enrique Larreta, 2008, páxs. 49-57. ISBN 978-987-20664-1-3 [1] Consultáu en xunetu de 2014
  4. ↑ Baron Thaidigsmann, Javier (1998) Alejandro Sirio, ilustrador y dibuxante, páx. 7-8. ISBN 84-86889-61-8.
  5. ↑ Sirio y 2007, páxs. 25-35.
  6. ↑ Gutierrez Viñales, Rodrigo , páx. 16. ISBN 84-8444-046-x.
  7. ↑ Gutiérrez Viñuales, 2008, páxs. 49-57
  8. ↑ Baron Thaidigsmann, Javier (1998) , páx. 22. ISBN 8486889-61-8.

Bibliografía editar

  • Martín, Antonio (1978). Historia del cómic español: 1875-1939. Barcelona: Gustavo Gilí, páx. 80. ISBN 8425208998.
  • Sirio, Alejandro (2008). Muséu d'Arte Español Enrique Larreta: Alejandro Sirio en Buenos Aires. Arte y cosmopolitismu. ISBN 978-987-20664-1-3.
  • Sirio y VV. AA., Alejandro (2007). Lorenzo Jaime Amengual: Alejandro Sirio: el ilustrador escaecíu. Buenos Aires: L'Antorcha. ISBN 9789872313623.
  • MUSÉU DE BELLES ARTES D'ASTURIES (ochobre de 1990) Alejandro Sirio (1890-1953) dibuxos Llibro Catalogo. Uviéu: CENTRU REXONAL DE BELLES ARTES.
  • Coppola, Norberto (1982) SIRIU - Dibuxantes Arxentinos del Sieglu XX/13. Centro Editor de America Llatina.
  • (1998) Alejandro Sirio. Uviéu: Galeria Nogal. ISBN 84-86889-61-8.
  • Gutierrez Viñuales, Rodrigo (2000) Una vieya rellumada - España y Arxentina, ente la tradición y la modernidá. Granada: Comares. ISBN 84-8444-046-X.

Enllaces esternos editar





 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Alejandro_Sirio&oldid=3953154»