Astúricu

L'astúricu foi una llingua paleohispánica del tueru indoeuropéu falada por los antigos astures nel so territoriu, y conocida poles inscripciones epigráfiques, y topónimos y teónimos tresmitíos poles fontes clásiques.

Llábana de Medugeno de la xente de los Cilurnigos atopada'n Xixón.

Rellación con otres llingües

Ún de los mayores problemes nel momentu d'asignar l'astúricu a una familia llingüística dala, ye'l so asitiamientu ellí onde confluin los ámbitos de les dos úniques llingües indoeuropées de la Península Ibérica, de les que nos llegáren testus escritos . Esto ye, el lusitanu y el celtíberu. Asina, les sos carauterístiques dirixen dacuandu nún u otru sen, ensiendo el caltenimientu o perda del fonema /P/ la principal isoglosa pa xebrar dambes llingües. Con tou, la mayoría de los autores afiten pal astúricu un aniciu célticu, y darreú dello, lu encuadren xunta les llingües vecines de los Vettones, Cántabros, Galaicos y Vacceos, nel nomáu subgrupu Hispanu-celta occidental. Endientro d'élli, l'astúricu nun dexa de presentar trazos orixinales que-y dan el so fustaxe propiu.

Consonantismu

Consonantes indoeuropées

• *p > p?: Esti ye'l trazu que mayores duldes ufre, pues xunta claros exemplos de conservación, paecen dase casos d'escaezu. Valen pal primer casu los exemplos de Progeneo 'pariente, allegáu' < *Pro-gen-eio, qu'en célticu conséñase como *ro-gen-eio ‘pariente’ o Provesica 'la que tien sabencia' <*Pro-weid-t-ika, onde vese el célticu rovesia 'sabencia' <*ro-weid-t-y-am (antiguu irlandés rofess). Un casu de perda evidente dase na xente de los Cilurnigos <* Kel(p)urn-i-kom, y quicés nos Onnakos si ye que el so nome naz del ríu Onna 'Gueña', pal que se-y señala un aniciu nel célticu onna 'ríu' < *(p)on-na.

• *bʰ > b: L'astúricu tresformaba en /b/ el fonema billabial aspiráu indoeuropéu /bʰ/, trazu que lu asemeya mesmu al lusitanu qu'al celtibéricu, pero que lu xebraba del Llatín que facía esti grupu en /f/. Asina amuesen los astures Bergidum 'llugar en altu' < *bʰerg-y-dom, o B(a)laeso 'lluminosu' < *bʰ(a)lH-so.

• *dʰ > d: Trazu esti que lu avera a les llingües celtes y lu xebra del llatín que fay un resultáu /f/. L'angüañu ríu Dobra y antiguu Dubra 'riu fondu' < *dʰeubʰ-ro.

• *gʷ > b: La oclusiva llabio-velar /gʷ/ camudó a /b/. Concuaya asina col lusitanu, celtibéricu y llatín. Bovecius 'como un büe' < *gʷou-i-k-y-os (llatín bovis y célticu bou). Astúricu bādiom 'bañu' <*gʷōdʰ-y-om, célticu común bādiom.

• *d > d: Mesmu resultáu que nel conxuntu indoeuropéu occidental Dēua 'diosa' (güe ríos y regatos de nome Deva) <* dēiw-eh₂, y quiciés l'asturianu de güe xana < *dēuana 'divina'.

• *t > t: Mesmu resultáu que nel conxuntu indoeuropéu occidental Tritio 'terceru' < *tr̥t-y-os.

• *kw > kw: Asina y dende un conxetural *equos 'caballu' < *ekwos, según amuesa la llábana dedicada pa los dioses equeunos < *ekwe-un-ubos. Esti ye un trazu común a toles llingües paleo-hispániques, asina como al llatín y al célticu goidélicu. Pero nun al britónicu que fay un resultáu en /p/ (ex. Epona < ekwo-na).

• *w > w: Mesmu resultáu que nel conxuntu indoeuropéu occidental Vernesga 'Bernesga' < *wĕrn-ēska 'ríu d'álamos', y Vinico 'familiar' < *weni-k-os y Venino < *weni-n-os, dambos igüaos sobre *Venia 'familia' < *wen-y-eh₂.

tratamientu de grupos

• grupu *dy > z: Avérase al celtibéricu cola fechura fricativa. Asina, Zoela 'celestial' < *dyow-y-la, amuesa el mesmu resultáu que'l celtíberu ozeom <* (p)ody-om. A la escontra asítiense'l lusitanu (Ioveai <*dyow-y-ai) y llatín (Iouis < *dyow-is y Iūlius < *dyow-y-ly-os) que presenten cayída de la dental. Ye trazu que xebra astúricu y lusitanu.

• grupu *dw > w: La perda concueya col galu y conséñase en Vacoria 'la que tien dos exércitos', nome propiu que tien que ponese en rellación colos galos vocorios, petrucorios y tricorios (de dos, cuatro y tres exércitos). Asina, wacoria hubo d'entamar dende *dwa-coria, onde espéyase'l numberal femenín en célticu britónicu uā 'dos' <*dwā.

• grupu *kt > t(t): trazu común nel hispánicu (ex. Vettones < *Vekt-ones). Esti resultáu conséñase nel astúricu Ambatus 'sirviente' < *h₂embʰi-akt-os.

• grupu *ks > s(s): Ye esti un trazu común col Celtíberu y Celta insular, que lu xebra del Llatín. Asina vese nos Dessonkos, onde albídrase l'indoeuropéu *dekswo ‘sur, derecha’. L'Astur concuaya col resultáu de la ciudá vaccea de Dessobriga < *dekswo-bʰr̥gʰ-eh₂y col vieyu Irlandes Dess ‘sur’, a la escontra del llatín dekster.

• grupu *tt, *dt, *dd > s(s): trazu común al célticu y llatín. Conso < *komdto < *kom-dʰh1-to. Provesica < Prowess-ika < Pro-weid-t-ika.

• grupu *ns > s(s): Cosso < Conso < *komdto < *kom-dʰh1-to. Ye trazu que comparte col Galaicu (Asseconia 'propicia' < *n̥s-ek-on-y-a) y Lusitanu (Assaeco 'propiciu' < *n̥s-aik-o).

• grupu nd, mb = nd, mb: L'astúricu guardó los grupos orixinales ón cuando'l Célticu entamó a mudalos en /nn/ y /mm/. Asina conséñase, Candamios 'el más rellumante' < *KandHm-y-o, y Ambatus 'sirviente' < *h₂embʰi-akt-os, que han comparase colos irlandeses cann y ammaig. Tamién l'ellementu benda 'picu, cumal' < *bh₁end-a qu'apaez en dellos topónimos de loa astures Vagabrobenda, Caldobenda, Voligobenda, etc. tien que ponese en rellación col vieyu irlandés benna < *bh₁end-a 'picu, cumal'. Sin embargu dacuandu danse casos d'asimilación -nn-: Ablonnio 'brétigu' < *aplom-d-y-o.

• grupu *ln > ll: Trazu común nel indoeuropéu occidental. Asina, Collacinos de la ciudá Colla-ka o Colla-ntium' onde albídrase l'ellementu *colla 'llomba' (Llatín collis <*Kol-nis, Irllandés Coll <*Kol-nos).

• grupu *pl > bl: Ye carauterística intermedia ente'l Celtícu común (con escaezu de /p/) y el Lusitanu y llatín (con caltenimientu). Conséñase'n Ablonnio 'brétigu' < *aplom-d-y-o. tamién ente los pueblos vecinos. Los cántabros Blendios 'rellumantes' < *s-plēnd-y-os han rellacionase col Llatín s-plendeo ‘brillar’ con fonema sordu, y col Irlandés lainnech “rellumante” < *s-(p)lǝndiāko, onde vese'l escaezu de la oclusiva. Lo mesmu val pa la ciudá vettona de Bletisama 'perllana' < *plet-isam-eh₂, llindante colos astures y a rellacionar col llatín planum y col célticu comúm (P)Letisama.

• grupu *pr > br: Vese'n Cabruagenigos 'la xente de Cabruageno' < *Kaprwa-gen-os. Ye de nuevu carauterística intermedia ente'l Celtícu común (con escaezu de /p/) y el llatín (con caltenimientu) según amuesen los resultaos llatín caprī y célticu ca(p)ora.

Asimilaciones

• Asimilación de la serie *n...bʰ > n...m: Ye esti un trazu célticu conseñáu na deidá Nimmedus 'sagráu' < *nebʰe-tos y nel topónimu Nemetobriga 'ciudá sagrada' < *nebʰe-to-bʰr̥gh-eh₂, mesmu que nel Célticu común nemos 'cielu' < *nebʰos y nemetom 'santuariu' < *nebʰ-etom .

• Asimilación de les series *tn > nt y *dʰn > ndʰ: Ye trazu común al Célticu y Llatín, conseñáu nos mons Vindios 'albos' < *win-dʰ-yo < *widʰ-n-yo (Comparar col Llatín Fundo < *bʰun-dʰo < *bʰudʰ-no).

Desendolcos consonánticos secundarios

• Primer grau de llenición –*k- > -g-: sonorización de les oclusives sordes intervocáliques. Son exemplos Bovegio / Bovecio, Vago / Vaco, Degantia < Dekamtia, o el cambéu de los sufixos -iko = -igo, Cilurnigom < *Kel(p)urn-ikom, Cabruagenigom < *Kaprwa-gen-ikom, y -*ako > -ago: Seddiago < *Seddiako.

• Primer grau de llenición –*t- > -d-: sonorización de les oclusives sordes intervocáliques dentales. Asina en Nimmedus < Nemetos, Tridio < Tritio, Do(v)idero / Dovitero, Cludamo / Clutamo, Ambadus / Ambatus, Pedilico / Pitilico.

• Cayída de la fricativa intervocálica: -*w- > -Ø-: Dáse nos grupos o(w)a: Noanios 'novenu' = Novanios < *nown̥-y-os. Grupu o(w)i: Doidena= Dovidena, Zoela 'celestial' = Zovila < *dio(w)ila. Grupu a(w)i Nailo 'Nalón, ríu navegable' < *na(w)ilo (igüau sobre nava 'barca' < *nawa), Pintaius = Pintavius, etc. Y fuera del territoriu astur, en Lugo pal grupu a(w)u flumen Sa(w)uris (anguaño ríu Sor) y Cántabros pal grupu e(w)o Deobriga = Devobriga. Quiciés en Noega, Noiga o Noika Ucesia 'nueva Ucesia' si ye que Noega, entama dende *nowika (cif. llatín novi-ky-a).

Trátase dun fenómenu que espárdese pel norte cantábricu y que pierde puxu nes rexones más meridionales, xenerando una riestra diptóngos que mesmu que acontez en Galu nun pueen consideráse etimolóxicos.

• Confusión de les oclusives llabiales b = p: Asina, vese nel Borma/Porma 'Puerma' < *Bʰorm-a, trazu común al irlandés (bus/pus 'llabiu') y al asturianu modernu (búcara/púcara). M. Sevilla esplica esti fenómenu como un ñiciu del escaezu célticu de la /p/. Asina, en ausencia de /p/ nun tien xacíu fonolóxicu distinguir les oclusives, y per ende la confusión.

• Ausencia de betacismu -*w- ≠ -b-: Si el betacismu ye la respuesta a la deseguranza que pa los falantes yera'l fonema /w/ ye normal que l'astúricu nun amuese trazos d'esti fenómenu, pues la mesma deseguranza yera resuelta cola so cayida. Asina, cayida de fricativa y betacismu son dos fenómenos que respuenden al mesmu problema y darréu déllo escluyentes. El betacismu ye un fenómenu meridional que nel cursu del Taxu,dase nes tierres de vettones y lusitanos. El distintu resultáu s'amuesa nel nortizu galaicu Saurium y el carpetanu Con-Sabura (dambos de *sawur-).

• Caltenimientu xeneral de la intervocálica: -*g- > -g-: Mesmu que los Cántabros y a la escontra del Galaicu, dase tendencia a la conservación de la /-g-/ enantes de vocal. Asina conséñase Bergidom < *bʰerg-y-dom, frente al galaicu Beriso. < *bʰerg-y-som, Magilo frente al galaicu Mailo <*mh₂eg-y-lo, Segimo y Segisama frente al galaicu Sesmo < *segʰi-samo, etc.

Vocalismu

Vocales indoeuropées

• *a / *h₂e > a. Mesmu resultáu pal celta y llatín. abia 'ríu' < *h₂eb-y-a, célticu abon 'ríu' <* h₂ebon-a, llatín amnis 'ríu' < *h₂eb-nis. L'Astur Attio 'tíu' < *h₂ett-y-os, vieyu irlandés aite. Alio 'otru, segundu' < *h₂el-y-os, vieyu irlandés aile.

• *ā / *eh₂ > ā con posible desendolcu secundariu ae: Asina en Brigaetium = Brigātium < *bʰr̥gʰ-eh₂-t-y-om. Blaeso = Blāso < *bʰlH-s-o, y el sufixu célticu -āko que desendolca dacuando en -aeko.

De Bernardo sin embargu, camienta que esti diptongu ae / ai tien aniciu nun fenómenu d'asimilación anticipatoria, dende sufixos de mena ak-y-a, de miente que Brigaeka / Brigayka = *bʰr̥gʰ-ak-y-a.

• *e / *h₁e > e. Bergidum 'llugar en altu' < *bʰh₁erg-y-dom.

• *ē / *eh₁ > ī. Per conocíu trazu del célticu gracies al exemplu rix 're' en oposición al llatín rēx, y presente'n Sīlo 'seruga, fíu' < *seh₁-lo. Vieyu irlandés Sīl.

• *i > i. Virio 'homiegu' < *wir-y-os, mesmu qu'en llatín vir, y vieyu irlandés fer < *wir-os.

• *o / *h₃e > o. Borma/Porma 'Puerma' < *bʰh₃er-ma.

• *ō / *eh₃ > ā. De nuevu carauterísticu trazu célticu conseñáu en la ciudá de Baedunia = Bādunia 'balneariu' < *gʷōdʰ-un-y-a. En célticu común Bād-y-om. El nome propiu Blattia < *bʰlōt-y-eh₂ 'florida' contién el nome de la flor blato < *bʰlōto. Célticu común blato, llatín floris <*bʰlō-ris. A lo cabero, el numberal femenín duā 'dos' <*dwō, que ta presente nel nome (d)Uacoria 'la que tien dos exércitos' ha comparase col célticu común duā 'dos' y col llatín duo.

• *H > a. La llarinxal indoeuropea, representada por H, collorea en /a/. Asina, Elano 'ciervu' < *h₁elHn-o (galés elain). Ablaidacos 'per pálidos' < ad-bʰlHi-dos.

Diptongos

• *ei / *ēi > ē. Mesmu que nel celta común, xebra al astúricu del llatín (que reduz el diptongu en /ī/) y del celtíberu (que guarda el vieyu diptongu /ei/). Asina el ríu Deva 'diosa' < *deiw-a, a la escontra del llatín dīva y celtíberu teivo. El tamién ríu Esva 'ríu rápidu' < *eis-wa. Provesica < *pro-weid-t-ika.

• *eu / *ēu > ou con desendolcu secundariu en u. Lucocadia 'fortaleza? alba' < *lewko-kad-y-a. Clouto y Cluto 'famosu' < *klew-tos, Lougeos 'negros, cuervos?' < *lewg-y-os.

Vocalización del grau cero

• *r̥ ante oclusiva > ri. La fechura vocálica en /ri/ de la sonante llíquida en grau cero r̥ ye un resultáu célticu dafechu, a la escontra del llatín que vocaliza'n /or/ /ur/. Brigaetium < *bʰr̥gʰ-ā-t-y-om, o Tritio < *tr̥t-y-os.

• *n̥ > an. La fechura vocálica en /an/ de la nasal en grau cero n̥ ye tamién un resultáu célticu, a la escontra del llatín que vocaliza'n /en/. Asina, Arganticaenos igüau sobre argantom 'plata' < *argn̥-t-om frente al llatín. argentum, o l'astur No(w)anio 'novenu' < *nown̥-y-os, frente al llatín novenus. Mandica 'egüa, diosa de los potros' < *mn̥d-y-ka, galu mandos 'potru' < *mn̥d-os, frente al llatín iovi menzana 'xúpiter de los sacrificios de caballos' < *mn̥d-y-ono.

• *m̥ > am. Mesma fechura vocálica en /am/ de la nasal en grau cero m̥ a la escontra del llatín /em/. Asina, la deidá Degantia `décima' < *dekm̥-t-y-a < igüau sobre decam 'diez' < *dekm̥ frente al llatín decem, y los superlativos del astúricu -(is)amos < *is-m̥-os, frente al llatín -isimus/-isemus.

Desendolcos vocálicos secundarios

• Tendencia al piesllu vocálicu e > i. Asina en Vinicos < *Venikos (conséñase Venica ente los vettones). Nimmedus / Nemetos, Cilurnigos < *kelurnikos, etc.

• Cambéu de la postónica i > e. Ye esti un desendolcu exclusivu del astúricu, que foi vistu por Prosper. La autora afita-y al fenómenu un aniciu célticu rellacionau col abrimientu del proto-celta /i/ cuando nun-y sigue una vocal palatal: Tillegus = Tillicus (en Dijon), Careca = Carica (en Soria, Ávila y Toledo), Ableca = Ablicos (en Cáceres), Lougeos < *lougios, Parameco < *Paramico etc.

• e(...)a > a(...)a. Per conocíu fenómenu célticu d'armonía vocálica nomáu como llei de Joseph, y conseñáu indireutamente nel topónimu de güe Sanabria < Sanabriga 'castru vieyu' < *sena-bʰr̥gʰ-eh₂, y que opónse a Senabria (Viseu) y Xiabre (Pontevedra) < *sena-bʰr̥gʰ-s

Morfoloxía

No que cinca a la morfoloxía o cadarma de les pallabres, malpenes conocemos dellos casos de los nomes en tema -o.

• Nominativu singular en -os. viros 'el home'. Célticu común viros.

• Xenitivu singular en -i. viri 'del home'. Célticu común viri.

• Xenitivu plural en -om. virom 'de los homes'. Célticu común virom.

Les xentilidaes de la mena ablaidacorum, cilurnigorum, viromenigorum, son xenitivos plurales llatinos igüaos sobre anteriores xenitivos astures *Cilurnigom, *Viromenigom, etc. D'estamiente Medugeno nun yera de la xente de los Cilurnigos sinón de la xente de los Cilurnos.

• Dativu singular en -ue. virue 'pal home'. Célticu común virui.

• Dativu plural en -ubos. virubos 'pa los homes'. Célticu común virobo.

Vocabulariu curtiu

Astúricu	Proto-celta	Llatín
abiā 'ríu' <*h₂eb-y-eh₂	abā 'agua' <*h₂eb-eh₂ (v. ir. ab)	amnis 'ríu' <*h₂eb-nis
alio 'otru' <*h₂el-yo	alio 'otru' <*h₂el(i)yo (v. ir. aile)	alius <*h₂el-yo
argantom 'plata' <*h₂ergn̥-t-om	argantom 'plata' <*h₂ergn̥-t-om (v. ir. arggat)	argentum <*h₂ergn̥-t-om
attio 'tíu' <*h₂ett-y-os	attio 'tíu' <*h₂ett-y-os (v. ir. aite)
bādiom 'bañu' <*gʷōdʰ-y-om	bādiom 'bañu' <*gʷōdʰ-y-om (v. ir. baidim)
bādunia 'balneariu' <*gʷōdʰ-un-y-eh₂
benda 'picu, cumal' < *bh₁end-a	benda 'picu, cumal' < *bh₁end-a (v. ir. benna)
blāto 'flor' <*bʰlōto	blāto 'flor' <*bʰlōto (v. ir. blāth)	flos,-ris <*bʰlō-s
blaido 'pálidu' <*bʰlHi-dos		Illiriu. Blaedarus
bleto 'planu' <*plh₁et-o	leto 'planu' <*(p)lh₁et-o (bre. let)	planta <*plh₂ent-eh₂
briga 'castru' <*bʰr̥gʰ-eh₂	briga 'llomba' <*bʰr̥gʰ-eh₂(v. ir. brig)	for(g)tos <*bʰr̥gʰ-tos
kabro 'cabra' <*kh₂ep-r-o	kaera 'cabra' <*kh₂e(p)e-r-o (v. ir. cáer) y kabros 'cabra' <*kh₂ep-r-o (v. ir. gabor)	caper,-pri <*kh₂epe-r
kando 'llumiegu' <*kn̥d-o ó *kh₂end-o	kando 'llumiegu' <*kn̥d-o ó *kh₂end-o (v. ir. cann)	candeō 'rellumar' <*kh₂end-y-o
kloutos 'famosu, nomáu' <*kleu-t-os	kloutos 'famosu' <*kleu-t-os (v. ir. cloth)	in-clutos 'illustre' <*kleu-t-os
doubro 'agües fondes' <*dʰeubʰ-ro	doubro 'agües fondes' <*dʰeubʰ-ro (v. ir. dobur)
dekam/degam 'diez' <*dekm̥	dekam 'diez' <*dekm̥ (v. ir. deich)	decem <*dekm̥
dekamtos/degamtos 'décimu' <*dekm̥-tos	dekametos 'diez' <*dekm̥(e)-tos (v. ir. dechmad)	decimus <*dekm̥-os.
desso 'derecha, sur' <*deks-wo	desso 'derecha, sur' <*deks-wo (v. ir. dess)	dexter <*deks-te-r
dēvā 'diosa' <*dēiw-eh₂	dēva 'diosa' <*dēiw-eh₂ (v. ir. día)	dīva <*dēiw-eh₂
dēvanā 'divina' <*dēiw-an-eh₂	dēvona 'divina' <*dēiw-on-eh₂	dīviana 'Dīana' <*dēiw-y-an-eh₂
elano 'ciervu' <*h₁elHn-o	elano 'ciervu' <*h₁elHn-o (gal. elain)
ekuos 'caballu' <*h₁ekwos	ekuos 'caballu' <*h₁ekwos (v. ir. ech)	equus <*h₁ekwos
kel(p)urno 'calderu' <*kh₁elp-ur-nos	kelurno 'calderu' <*kh₁elp-ur-nos (v. ir. cilurnn)	calpar <*kalp-ari?
korio 'tropa, exércitu' <*kor-y-os	korio 'tropa, exércitu' <*kor-y-os (v. ir. cuire)
lema 'umeru' <*lh₁em-eh₂	lema 'umeru' <*lh₁em-eh₂	ulmus <*l̥m-os
lougo 'prietu' <*leug-os	lougo 'cuervu' <*leug-os
loukā 'llume, lluz' <*leuk-eh₂	louka 'llume, lluz' <*leuk-eh₂(gal. llug)	lux,-ucis/luceo <*leuk-is/ <*leuk-e-y-o
magilos 'noble, prince' <*mh₁eg-y-los	magalos 'noble' <*<*mh₁eg-H-los (v. ir. mal)
mandika 'egüa' ? <*mn̥d-y-ka
mando 'potru' <*mn̥d-os	mando 'potru' <*mn̥d-os	menzana (iovi) <*mn̥d-y-on-o
nāvā 'barcu' <*neh₂u-eh₂	nāvā 'barcu' <*neh₂u-eh₂(v. ir. nau)	nāvis <*neh₂u-is
nāvilo 'navegable' <*neh₂u-y-lo
nemetos 'sagráu' <*nebʰ-etos	nemetom 'santuariu' <*nebʰ-etom (v. ir. nemed)	nemus <*nebʰ-os
novan 'nueve' <*novm̥	novan 'nueve' <*novm̥ (v. ir. noi)	novem <*novm̥
novanios 'novenu' <*novm̥-y-os	novametos 'novenu' <*novm̥(e)-tos (v. ir. nomad)	novenus <*novm̥-y-os
okelo 'cantu'	okero
progeneio 'pariente' <*pro-gene-y-o	rogeneies 'parientes' <*(p)ro-gene-y-es	progenies <*pro-gen-y-es
provesa 'conocencia' <*pro-weid-t-am	rovesa 'conocencia' <*(p)ro-weid-t-am (v. ir. rofess)
sego 'prindar, vencer' <*sh₁egʰ-o	sego 'prindar, vencer' <*sh₁egʰ-o (v. ir. seg)
segio 'fuerte' <*sh₁egʰ-y-o
sīlo 'fíu, semilla' <*seh₁-lo	sīlo 'fíu, semilla' <*seh₁-lo (v. ir. sil)
trīs 'tres' <*treh₁s	trīs 'tres' <*treh₁s (v. ir. tri)	trēs <*treh₁s
tritio 'terceru' <*tr̥t-y-os	tritio 'terceru' <*tr̥t-y-os (gal. trydydd)	tertius <*tr̥t-y-os
verna 'chopu' (en Vernesga) <*vh₁ern-eh₂	verna 'chopu' <*vh₁ern-eh₂(o. ir. fern)
vindo 'albu' <*win-dʰ-o	vindo 'albu' <*win-dʰ-o (o. ir. find)
vindio 'albiegu' <*win-dʰ-y-o
virio 'homiegu' <*wir-y-os	viro 'home' <*wir-os (o. ir. fer)	vir <*wir-os
vā 'femenín de dos' <*dwā	vā 'dos' <*dwā
vo 'masculín de dos' <*dwo	vo 'dos' <*dwō (gal. gwo)	duo 'dos' <*dwō

Ver tamién

• Llingües indoeuropees
• Llista de pallabres indoeuropees

• Datos: Q13146767