Atlango

Atlango ye un llinguaxe artificial auxiliar creáu nel 2002 en Polonia como una "evolución" del Eurolang, dambes creaes por Richard A. Antonius (verdaderu nome Ryszard Antoniszczak) y basaes nel Esperantu principalmente. Foi creada col enfotu de sirvir d'idioma ente los ciudadanos de la Xunión Europea.


Estatus oficial
Oficial en	Nengún país
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2	`{{{iso2}}}`
ISO 639-3

Gramática

Pronunciación

c=ĉ; j=ĝ; q=kŭ; y=j; w=ŭ; x=ŝ; zh=ĵ.^[1]

L'acentu cai cuasi siempres sobre la penúltima sílaba, pero esisten delles pallabres en que l'acentu cai sobre la postrera sílaba, cuando la pallabra termina en -all^[1] y -arr.^[1] En poesía puede usase apóstrofos reemplazando del sufixu -o,^[1] como nel esperantu: Dom´, hem´, popol´, sol´.

Morfoloxía

Sustantivos

Los sustantivos terminen en -0,^[2] los axetivos en -a,^[2] los alverbios en -y^[2] (o en -all por motivos estilísticos), el Atlango usa reemplaza'l sufixu plural del esperantu -j por -y.^[2] El Atlango nun usa obligatoriamente l'acusativu -n nel oxetu, como nel Ido, y caltién l'acusativu direutu -en. Exemplu: el mio -y pordon vida, sinón la mio vida la pordo ("la mio vides la pordon", yo veo la puerta, puerta ye l'oxetu direutu).

Verbos

Los verbos infinitivos y el tiempu pasáu terminen en -i:^[3]^[4] esti = "esti" o "estis". El presente continuu termina en -a,^[4]^[3] como nel axetivu: ama = "ames" o "ama". el Futuru continuu termina en -o,^[4]^[3] como nel sustantivu: "amu" = "amos" o "amu". Esisten trés formes pal imperativu

-ye;^[4]^[3]
El simple raigañu;^[4]^[3]
Cola pallabra Ke.^[4]^[3]

Exemplu: Dones, Don, Ke don = "donu".

Amás d'esos tiempos, tamién esta'l futuru perfectu "-vos",^[3] el pasáu perfectu "-is"^[3] y el condicional "-us":^[3] Donos ("estos doninto"); Donis ("estis doninto"); Donus ("estus doninto").

Pronomes

Esperantu	Atlango	^[5]Español
el mio	el mio	yo
	ri^[5]	pronome pa tercer persona neutra
li	hi^[5]	el
ŝi	li^[5]	ella
ĝi	to^[5]	eso (animal,cosa o sexu desconocío)
nin	mu*^[5]	nós
vi	el to*^[5]	usté
ili	lu*^[5]	ellos/elles/esos si	se^[5]	pronome reflexivu
oni	se^[5]	pronome indetermináu
	Lo^[5]	Pronome impersonal "eso"*

Tolos pronomes plurales terminen n'O.
Suxetu gramatical ficticiu, usáu para referisti a un fechu, situación, tiempu (atmosféricu y temporal)

ej: Esta fríu "Lo-s kolde", Son los cinco en puntu "Lo-s -y qina", ye similar al pronome "it" del inglés.

Puede amestase y- antes d'un pronome pa enguapecer la pronunciación (emi,etu,etc). Pa formar posesivos añader "a" o "-r", ej: "ma" =mia", "tua"= "via", etc, o "-stra": mistra, tustra pa enfatizar.

Artículos

Al igual que nel Esperantu, solo esiste un artículu determináu, "-y",^[6] en poesía puede usase a cencielles l o nun usar l'artículu n'absolutu, tamién puede usase un artículu indetermináu, "un", pero la función d'este ye como numberal y non específicamente como Artículu indetermináu, yá qu'al igual que nel Esperantu, nel Atlango, l'artículu indetermináu nun esiste.

Correlativos

El Atlango tien correlativos "artísticos":

Q-^[7] Entruga y rellaciona.

ALG-^[7] Non definíos.

T-^[7] Similar al "ĉi" n'Esperantu, sirve pa proximidá.

TR-^[7] Contrariu al "ĉi" del esperantu, indica alloñanza.

C-^[7] Agrupación.

N-^[7] Negación.

Exemplos

-y maristoy abandi -y brenanta navyo (Los marineros abandonarons la La maristoj forlasis el barcu en llapaes);
Sobre totyo, El to esteba forta (Primero de too, tienes de ser fuerte);
El mio astina alkoholo (Abstengo al Alcohol);
El mio ne aksepteda -y dogmo di ta Eklesyo (Nun puedo aceptar el dogma d'esa ilesia);
El mio akseptis ke El to prava (Acepto, que'l to estes no correcto);
Xi akuzis hi pril klepto di xa autu (Ella acusó al pol robu del so autu);
El mio kusta dormis tarde (Yo acostumo dormir tarde);
El mio kapodolora (Duelme la cabeza);
El mio ne pweda spendis du horoy ko ta persono (Nun puedo pasar dos hores xunto a esa persona";
Qa-s tua oldero (¿Cuantos años tienes?);
To-s -y simbolo el flago di Atlango y di Atlangista mobando totyemonda (Esi ye'l símbolu y la bandera del Atlango y del Movimientu Atlangista de tol mundu).

Enllaces esternos

Páxina web del Atlango n'inglés y Atlango

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 «Alfabetu y pronunciación». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 «sustantivos, axetivos, alverbios y plural». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 «verbos y la so conxugación». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-05.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 «verbos y tiempu». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.
↑ ^5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 ^5,10 «Pronomes personales del atlangi». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.
↑ «-y difinita artiklo - -Y». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 «Correlativos». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.

[a&p-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 «Alfabetu y pronunciación». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.

[los_sos-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 «sustantivos, axetivos, alverbios y plural». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.

[v2-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 «verbos y la so conxugación». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-05.

[v&t-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 «verbos y tiempu». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.

[perso-5] 5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 ^5,10 «Pronomes personales del atlangi». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.

[6] «-y difinita artiklo - -Y». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.

[cuerre-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 «Correlativos». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-15.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]