El ríu Brahmaputra (en idioma sánscritu, ब्रह्मपुत्र, que significa «el fíu de Brahmā») ye unu de los ríos más llargos d'Asia.

Brahmaputra
Situación
PaísBandera de India India
Estáu federáu Assam
Tipu ríu internacional
Coordenaes 26°12′03″N 91°44′49″E / 26.20072°N 91.74683°E / 26.20072; 91.74683
Brahmaputra alcuéntrase n'India
Brahmaputra
Brahmaputra
Brahmaputra (India)
Datos
Conca hidrográfica Brahmaputra Basin (en) Traducir
Superficie de la conca 651 334 km²
Llonxitú 2900 km[1]
Caudal 19 500 m³/s
Desembocadura Badea de Bengala
Afluentes
Cambiar los datos en Wikidata

Naz nel glaciar Kubigangri, cerca del monte Kailāsh, nel Himalaya, y escurre en direición este per territoriu chinu, pela parte oeste del Tíbet, pasando cerca de Lhasa. Dempués d'un percorríu de 2896 km desagua nel golfu de Bengala, en Bangladex, formando parte del delta del Ganges, el mayor delta del mundu. El ríu ye conocíu como Tsangpo nel Tíbet y na zona central de Bangladex estremar en dos ramales, siendo'l principal el ríu Jamuna, nome col que ye conocíu nesa rexón, y l'otru, de menor caudal, el ríu Shitalakshya.

Ye'l Dyardanes o "Œdanes" de los antiguos griegos. El so percorríu pela zona tropical fai del so valle unu de los más ricos en diversidá biolóxica del mundu. Los sos principales llenes dexen la fertilización del suelu, anque son devastadoras. Na so parte más baxa, el ríu considérase sagráu pa los hindús, y utilízase pal tresporte de productos agrícoles.

Toponimia

editar

En tibetanu el ríu ye conocíu como Mazang, Damqog Zangbo o Yarlung Tsangpo (ཡར་ཀླུངས་གཙང་པོ་; treslliteración Wylie: yar kLungs gTsang po); en chinu mandarín Yarlung Zangbo (雅鲁藏布; pinyin: Yǎlǔ Zàngbù) o Yǎlǔ Zàngbù Jiāng 雅鲁藏布江 (Jiāng significa ríu en chinu), en chinu clásicu Mǎquán Hé 马泉河, en ciertes zones el nome chinu ye Yairu Zangbo.

Como se señaló, en sánscritu «Brahmaputra» significa «fíu de Brahmā». N'hindi escríbese ब्रह्मपुत्र, Brahmaputra; en Assam ye ব্ৰহ্মপুত্ৰ, Brohmoputro; y en bengalí ব্রহ্মপুত্র, Brohmoputro. En sánscritu antiguu llámase Lauhitya y la xente del valle del Brahmaputra nomar como Luit.

Xeografía

editar

Curso nel Tíbet

editar

El ríu Brahmaputra traviesa en direición este'l pandu y los cordales del sureste del Tíbet, hasta algamar el nordeste de la India y enfusase nel estáu d'Arunachal Pradesh. Na so travesía pol Tíbet, dende les sos fontes cercanes al monte Kai osh hasta'l so ingresu en territoriu indiu, esti ríu aprove d'una importante vía de tresporte que va d'este a oeste mientres aproximao 1200 km, siendo probablemente la exa de navegación fluvial alcontráu a mayor altor del mundu.

Cursu na India y Bangladex

editar

Entrando en Bangladex xúnese-y el Tista (Teesta nel mapa), unu de los sos mayores afluentes, y estrémase nel intre en dos. La caña principal toma'l nome de Jamuna y diríxese al sur onde conflúi col Ganges formando'l Padma. La caña menor caltién el nome de Brahmaputra, por ser l'antigua caña principal, y diríxese al sureste pa xunise al Meghna. El conxuntu d'esos ríos forma'l mayor delta fluvial del mundu, asitiáu na so mayor parte en Bangladex. La rexón del delta ye conocida como los Sundarbans («formosos montes»), una rexón de trupu monte de manglar y unu de los principales hábitat del tigre de Bengala. Nella atopa'l Parque Nacional de Sundarbans y foi declarada como Patrimoniu de la Humanidá pola Unesco nel añu 1997, entendiendo una área protexida de 1395 km².

El sistema Tsampo-Brahmaputra ye totalmente navegable nos sos postreros 1290 km. Ye unu de los pocos ríos del mundu qu'amuesa'l fenómenu del macareo, que se da cuando nes marees más vives una fola única remonta ríu arriba.

Ye navegable na mayor parte del so trayeutu y les sos zones pocu fondes son sagraes pa los hindús. El ríu ye propensu a provocar llenes catastróficos en primavera cuando les nieves del Himalaya empiecen a dilise.

Historia

editar

Nel cursu altu del ríu atopa l'orixe de la dinastía Yarlung de reis tibetanos,[2] y nel so valle (valle del Yarlun) atópense les tumbes de los sos principales reis. Nel valle d'Assam desenvolvióse l'antiguu reinu indianizado de Kamarupa.

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar