Castelnou ye un conceyu de la provincia de Teruel, na Comunidá Autónoma d'Aragón, España. Tien una población de 120 habitantes (INE 2010).

Castelnou
Alministración
País España
Autonomía Aragón
Provincia provincia de Teruel
Tipu d'entidá conceyu d'Aragón
Alcalde de Castelnou (es) Traducir José Miguel Esteruelas Lizano
Nome oficial Castelnou (es)[1]
Códigu postal 44592
Xeografía
Coordenaes 41°14′00″N 0°22′00″W / 41.233333333333°N 0.36666666666667°O / 41.233333333333; -0.36666666666667
Castelnou alcuéntrase n'España
Castelnou
Castelnou
Castelnou (España)
Superficie 37.08986 km²
Altitú 201 m[2]
Llenda con
Demografía
Población 108 hab. (2023)
- 74 homes (2019)

- 67 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.08% de provincia de Teruel
Densidá 2,91 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
castelnou.es
Cambiar los datos en Wikidata

El conceyu de Castelnou alcontrar na marxe derecha del ríu Martín. Como na mayoría de les poblaciones de la provincia de Teruel, Castelnou cuenta con una elevada media d'edá na so población, que les sos ocupaciones tán partíes equitativamente ente agricultura, industria y servicios.

Política llocal

editar

Últimos alcaldes de Castelnou

editar
Periodu Alcalde Partíu
1979-1983 Miguel Anadón Yebra[3] UCD
1983-1987
1987-1991
1991-1995
1995-1999
1999-2003
2003-2007
2007-2011
2011-2015 José Miguel Esteruelas Lizano[4] PAR

Resultaos eleutorales

editar
Eleiciones municipales[5]
Partíu 2003 2007 2011 2015
PAR 4 3 5 4
PP - - - 1
PSOE 1 - - -
IX 1 -
CHA - -
Ind. - 1
Total 5 5 5 5

Llugares d'interés

editar

El principal edificiu d'interés qu'alluga la llocalidá ye la ilesia de la Inmaculada Concepción, del sieglu XVIII. Consta de tres naves estremaes en cuatro tramos. Les naves llaterales son d'altor inferior a la central. La nave central cubrir con bóveda de mediu cañón con lunetos que se sofiten n'arcos fajones de mediu puntu soportaos por pilastres cruciformes. Les naves llaterales cubrir con bóveda d'arestes, sacante la segunda nave del llau del evanxeliu, que se cierra con una bóveda ovalada. La cabecera ye poligonal cubierta con bóveda de cuartu d'esfera, estremada por nervaduras. Nel últimu tramu, a los pies, álzase'l coru. L'accesu al templu de fai dende'l tercer tramu del llau de la epístola.

 
Ilesia de Castelnou

Pese al mala traza de caltenimientu, la totalidá de les cubiertes, y posiblemente de los murios, decorar con un esgrafiado en blancu y azul, bien típicu de la zona. Guirlandes de yeserías, enllacen les ventanes y afaten los capiteles. Orixinalmente taríen decoraes con pan d'oru. El retablu d'estilu clasicista, ye de recién factura. La Ilesia Católica negóse permanentemente a efectuar cualquier arreglu nesti edificiu, que llegó a un estáu de ruina tal, que la misa tiense que celebrar nuna nave habilitada pol Conceyu de Castelnou n'otru llugar del pueblu. Esti Conceyu tien en proyeutu faese cargu de los gastos de rehabilitación del templu, a pesar de nun tener nenguna obligación pa ello.

Restos arqueolóxicos

editar

Siguiendo'l cursu del ríu Martín, a derecha y izquierda del ríu, asítiense'l Cabecico Baxeru y Peñafresca. En dambos cerretes atópense muertes de poblaos antiguos consistentes en restos de los sos sistemes defensivos y cimentaciones de cases. La mayor parte de la cerámica qu'apaez ye ibérica decorada con franxes horizontales y círculos concéntricos. En menor proporción apaecen materiales fechables na primera Edá del Fierro: cerámiques feches a mano, decoraos dellos exemplares con incisiones.[6]

Venta de Valimaña o Venta del Flaire

editar
 
Panorámica de la Venta de Valimaña.

La Venta del Flaire, ye un conxuntu de dependencies monacales, asitiaes nel camín antiguu de los catalanes. El conxuntu componer d'un edificiu principal, una zona d'almacenes o posada y una zona más moderna de servicios. La zona principal, ye un estraordinariu edificiu de piedra sillar, que se compón de planta baxa, planta noble y planta so cubiertes. Dispón d'una bodega y de una capiya. La zona de venta, ye un edificiu rectangular adosáu en forma d'ángulu rectu al principal. Nél aprecien los espacios pa pernoctar de los viaxeros y por que guarden les sos mercancíes. La zona de servicios, ta enfrentada a l'anterior y d'esta miente ciérrase'l conxuntu. Nél aprecien estancies pa los emplegaos o los legos, según los restos d'un fornu de cocer pan. El so estáu ye ruinosu. Nel esterior, caltiénense los restos d'una nevera medieval y unes piscines escavaes nuna lastra de piedra llisa, que s'utilizaben p'almacenar l'agua d'agua y dar de beber al ganáu o caballeríes. L'estáu de caltenimientu bien malu.

Central térmica

editar

Nes proximidaes de Castelnou atópase la central térmica Castelnou Enerxía, una de les principales industries de la zona y qu'anguaño ye la principal fonte d'ingresos d'esta llocalidá, convirtiéndola na que dispón la quinta renta per cápita del país[ensin referencies].

Fiestes mayores

editar

El día 29 de xineru en Castelnou celébrase la festividá del so patrón, San Valero. Estes son unes fiestes d'iviernu, de les que podemos destacar la gran foguera que se fai metanes la plaza Mayor. Los díes de la Lleña, la Copa y l'encendíu d'esta gran foguera son los principales curiosos de les fiestes d'Iviernu, yá que atraen a un gran númberu de visitantes. La gran foguera ocupa cuasi la totalidá de la plaza Mayor de la llocalidá y ye coronada por un pinu, al que se denomina "la Copa".

 
Foguera de San Valero, la Copa
 
San Valero, patrón de Castelnou

Tamién podemos destacar la procesión del Santu y los Panes Benditos peles cais de la llocalidá que siempres se realiza'l día del santu. "San Valero ventoleru", este ye'l más conocíu dichu popular, yá que asina suelen calificar a estes fiestes en Castelnou, pos cuasi siempres nestes feches suel soplar el conocíu cerciu d'Aragón. Cunta la tradición, qu'a San Valero al so pasu por Castelnou intentáronlu 039;'"dar gatu per coneyu" na posada onde paró a comer. Cunten qu'ésti, cuando la mesonera púnxo-y el platu de comida sobre la mesa paeció decatase del engañu, una y bones él pidiera coneyu, y dixo, "si yes gatu salta del platu y si yes coneyu éstate quietu". Paez ser que lu saltó a los güeyos de la mesonera. ¡Eh ende'l milagru! Esto asocedía un 20 d'ochobre, por eso dende entós nesta fecha celebrar en Castelnou el pasu d'esti santu pola llocalidá. A esta fiesta conocer con del nome de "la Catria", o Cátedra de San Valero

Fiestes de branu

editar

La principal carauterística de les fiestes de branu en Castelnou, ye que non siempres coinciden nes mesmes feches. Tradicionalmente en Castelnou festexábase la festividá de San Roque, pero mientres dellos años dexar de celebrar. Nel añu 1995, l'Asociación Cultural la Valera recuperó estes fiestes, y dende entós siempres se celebren el segundu fin de selmana d'agostu. Hasta va unos años, estes fiestes yeren precedíes per una selmana cultural nos díes previos al fin de selmana de fiestes. Dende dellos años, el Conceyu de fixo cargu del costu d'estes fiestes, al ser eslleida l'Asociación Cultural La Valera por falta de voluntarios pa exercer les sos funciones.

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. Afirmao en: Gran Enciclopedia Aragonesa. ID Gran Enciclopedia Aragonesa: 3403. Data de consulta: 16 ochobre 2016. Llingua de la obra o nome: castellanu. Data d'espublización: 1977.
  3. Ministeriu de Facienda y Alministraciones Públiques (Gobiernu d'España). «Treinta aniversario de las primeras elecciones municipales de la democracia». Archiváu dende l'orixinal, el 6 de marzu de 2014. Consultáu'l 6 de marzu de 2014.
  4. Alcaldes d'Aragón de les eleiciones de 2011
  5. Gobierno d'Aragón. «Archivo Eleutoral d'Aragón». Consultáu'l 27 de setiembre de 2012.
  6. Gran Enciclopedia Aragonesa

Ver tamién

editar

Enllaces esternos

editar