Secale cereale

especie de planta
(Redirixío dende Centenu)

El centén[1] (Secale cereale) ye una planta monocotiledónea añal que pertenez al xéneru secale, de la familia de les gramínees y que se cultiva pol so granu o como planta forraxera. Ye un miembru de la familia del trigu y rellaciónase estrechamente cola cebada. El granu del centén úsase pa facer fariña, na industria de l'alimentación y pa la fabricación del aguardiente y dalgunos güisquis. Ye abondo tolerante a l'acidez del tarrén. El primer usu dable del centén domésticu remóntase al Paleolíticu tardu, n'Abū Hurayra (cuetu anguaño inundáu por un banzáu), nel valle del ríu Éufrates (al norte de Siria).

Secale cereale
centén
Clasificación científica
Reinu: Plantae
División: Magnoliophyta
Clas: Liliopsida
Subclas: Commelinidae
Orde: Poales
Familia: Poaceae
Subfamilia: Pooideae
Tribu: Triticeae
Xéneru: Secale
Especie: Secale cereale
(L.) M.Bieb.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Secale cereale - Muséu de Historia Natural de Toulouse
Pan de centén
Tamañu de porción
Enerxía 263 kcal 1100 kJ
Carbohidratos 48.30 g
 • Zucres 3.85 g
 • Fibra alimentaria 5.8 g
Grases 3.30 g
Proteínes 8.50 g
Agua 37.30 g
Retinol (vit. A) 7 μg (1%)
Tiamina (vit. B1) 0.434 mg (33%)
Riboflavina (vit. B2) 0.335 mg (22%)
Niacina (vit. B3) 3.805 mg (25%)
Vitamina B6 0.075 mg (6%)
Vitamina C 0.4 mg (1%)
Vitamina E 0.33 mg (2%)
Vitamina K 1.2 μg (1%)
Calciu 73 mg (7%)
Fierro 2.83 mg (23%)
Magnesiu 40 mg (11%)
Fósforu 125 mg (18%)
Potasiu 166 mg (4%)
Sodiu 603 mg (40%)
Cinc 1.14 mg (11%)
% de la cantidá diaria encamentada p'adultos.
Fonte: Pan de centén na base de datos de nutrientes del USDA.
[editar datos en Wikidata]
Secale cereale

El centén si nun ta bien atroxáu suel amalicase pol fungu parásitu nomáu morrión o cornezuelu. Dizse entós que'l centén ta oriáu. Les micotoxines d'esti fungu aguanten les cociones ya forneaos y puen provocar la grave afeición nomada ergotismu.

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar