Condáu de Tolosa

	condáu
Alministración
Capital	Toulouse
Xeografía
Economía
Moneda	sólido bizantino (es) y dinero (es)

El Condáu de Tolosa foi una entidá feudal fundada a finales del sieglu VIII y qu'independiente, anque nominalmente vasalla de distintos reinos, algamó'l so apoxéu escontra la primer metá del sieglu XIII cuando tres la guerra de la cruciada albigense y pol Tratáu de París foi integrada nes posesiones de la corona de Francia. La so alcordanza constitúi unu de los antecedentes d'afirmación de la moderna identidá de la rexón cultural d'Occitania.

Primeros tiempos del condáu

La ciudá de Tolosa foi conquistada polos francos el 507, y l'añu 630 el rei Dagoberto convertir nel centru d'un ducáu llamáu d'Aquitania. En 768, el ducáu, cuasi independiente, quedó otra vegada suxetu a Francia, creándose'l condáu l'añu 778, ente que la ciudá convertir en capital del reinu d'Aquitania, creáu por Luis el Piadosu en 781.

El primer conde foi Corsu, que gobernó del 778 al 790, fecha na que foi confiáu por Carlomagno al so primu Guillermo, que yera fíu de Auda (y ésta, fía de Carlos Martel). Llamábase Guillermu I el grande o el santu, porque foi santificado. Gobernó sobre Tolosa (con Pallars y Ribagorza que fueron supuestamente conquistaes nel so tiempu a los árabes), sobre Narbona y les sos dependencies y confió a los sos fíos dalgunos condaos como'l Rosellón (a Gaucelmo), Autun (a Teodorico) y Rasés (a Berá). El fechu de que Berá fuera fíu so ye posible, pero eso implica que tuvo que casase cola so mediohermana Romila yá que paez claro qu'esta yera fía de Guillermo. El dominiu sobre'l Pallars y la Ribagorza implicaba una posición fronteriza de Tolosa, y por eso, los condes mientres el sieglu IX titúlense marqueses.

Guillermo retirar a un monesteriu en 806 y el condáu foi confiáu al el so llugarteniente Bigon, home d'una fía natural de Carlomagno. En 814, Berenguer de Tolosa foi investido col condáu, que foi conseyeru de Pipino I d'Aquitania. Apoderaba sobre Tolosa, Pallars y Ribagorza pero en 832 xuntó cuasi tola Septimania y la Ghotia o Gotia, confiscada a Bernardo de Septimania, y foi xefe del partíu legitimista. La so muerte repentina en 835 dexó a Bernardo de Septimania, que recuperara'l favor del Emperador, de realcontrase coles sos antigües posesiones y les del so enemigu. El y el el so hermanu apoderaron los mesmos territorios que Berenguer. Bernardo foi executáu en 844, pero paez que'l condáu de Tolosa foi confiáu pol rei Pipino II al so fíu Guillermu II de Tolosa, pero yá en 845, dellos historiadores abarrunten que podría ser confiáu a Frédol I de Roergue, que yera nietu del conde Gilberto de Roergue (a quien dalgunos faen fíu de Thierri o Teodorico, conde de Autun hasta'l 793) y fíu de Fulcoaldo de Roergue y de Senegunda que yera fía d'un tal Frédol “misus” personaxe posiblemente distintu al conde Frédol (el “misus” casóse con una hermana de San Guillermo). Lo único ciertu que se sabe ye que Frédol yera conde de Tolosa en 849, mientres Guillermo volviera a Ghotia. Lo que nun se sabe ye si ser por conquistar el condáu contra Guillermo, por vencelu Guillermo'l gobiernu o por concesión de Pipino II, pero esta última posibilidá paez la más plausible. Frédol tenía de ser tamién conde de Rouergue dende siquier l'añu 849 a la muerte del so padre, Fulcoaldo. Tamién, los pagos de Pallars y Ribagorza pertenecíen al condáu.

El branu del 849, Carlos el Calvo decidió atacar Aquitania. El conde Frédol abrió-y les puertes de Tolosa y foi ratificáu nel so cargu; Guillermo morrió nel 850 y Frédol morrió escontra'l 852 y foi asocedíu pol so hermanu Ramón I de Tolosa.

La guerra de los trés Bernardos

En 863, Hunifredo, marqués de Gotia y Septimania ocupa Tolosa y el conde Ramón, fiel al rei, muerre na llucha. Dempués de la fuxida de Hunifredo (864), los sos dominios fueron partíos: en 865 Tolosa, Limoges, Pallars y Ribagorza fueron donaes a Bernardo II de Tolosa fíu del difuntu conde Ramón I; Ermengol, conde d'Albi, recibió'l condáu de Rouergue. Dende'l primer momentu establecióse una llucha encarnizada pola hexemonía del sureste de Francia ente Tolosa y Carcassonne, y los dos condes sometieron la cuestión al rei. La decisión retrasóse, pero nel 872 Carlos el Calvo creó un gobiernu pa Aquitania empobináu pol so cuñáu Bosón de Provenza (duque de Lyon y de Vienne, contador real y magister ostiariorum), pero teniendo como axuntos a Bernardo de Gothia y Bernardo Plantapilosa de Autun, al cual dióse-y el condáu d'Auvernia. Como que Bernardo de Tolosa quedaba ensin representación donáronse-y los condaos de Carcassonne y Rasés, de los cualos foi quitáu Oliba II, que s'alió a Plantapilosa contra Bernardo de Tolosa. Poco dempués, Bernardo el vedell de Tolosa morría asesináu por un vasallu de Bernardo Plantapilosa (agostu de 872) y Oliba II foi restituyíu nos condaos de Carcassonne y Rasse, y Plantapilosa gobernó en Tolosa y Llemotges (a pesar de que'l vizconde, Fulcoaldo, hermanu de Bernardo de Tolosa, tuvo'l poder efectivo hasta la so muerte hacia l'añu 886 aniciando la dinastía vizcondal de Llemotges, caña madre d'otres dinastíes vizcondales. Pallars y Ribagorza escapar del so control, yá que los partidarios del conde asesináu crearon una dinastía nueva.

Bernardo Plantapilosa morrió nel 886 y asoceder el so fíu Guillermo'l Piadosu como duque d'Aquitania, pero Tolosa y Roergue fueron confiaes l'añu 887 a Odón I, hermanu de Bernardo el Vedell, conde consorte de Albi que s'acomuñar al so fíu Ramón II. Odón morrió nel 918 o 919 y foi asocedíu por Ramón II de Tolosa, ente que'l so hermanu Ermengol foi conde de Rouergue y Albi (heriedu maternu) y el de Quercy partir.

El condáu nel sieglu X

En 923 o 924 morrió Ramón II y asoceder el so fíu Ramón Ponce I de Tolosa (qu'amás sería conde de Alvernia) en Tolosa y parte del Albigès y Carcí. Y a la so muerte, hacia l'añu 950, los sos dos fíos Ponce II y Guillermo Tallaferro, que pol so matrimoniu con Enma de Provenza heredó'l títulu de marqués de Provenza y los condaos de Forcalquier y Aurenja y amás partióse Nimes col so pariente, el conde de Roergue, correspondiendo a Guillermo partir que dende entós se llama Saint-Gilles. Mientres unos cuantos años, Guillermo tuvo acomuñáu al el so hermanu Ponce II de Tolosa, pero esti morrió en 987 ensin descendencia.

El condáu nel sieglu XI

Guillermu IV morrió en 1037 y asoceder el so fíu Ponce III de Tolosa, a Albigès, Alvernia, Carcí, San Gèli, Velai, Forcalquier, Aurenja y marqués de Provenza. Este morrió en 1060 y los sos dominios pasaron al so fíu Guillermu IV de Tolosa, qu'amás gobernó los condaos de Lodeva, parte de Carcassonne, Périgord, Agen y Velay.

Lluches con Francia ya Inglaterra

Na fecha del so fallecimientu, (1094) dexó los sos dominios al so hermanu Ramón, a quien yá'l padre mandára-y San Gilles conocíase-y como Ramón IV de San Gilles. Guillermu IX d'Aquitania, home de Felipa Matilde, fía de Guillermu V, pretendió'l condáu (1098) alegando los derechos de la so muyer, pero tuvo que retirase so presión del Papa (1100). El fíu de Ramón IV, Beltrán de Tolosa, asoceder nel condáu en 1105 pero coló a Tierra Santa pa heredar el Condáu de Trípoli en 1112, pasando Tolosa al so mediohermanu Alfonso Xordán, nacíu en Tierra Santa y que yera menor d'edá. Guillermu IX d'Aquitania volvió reivindicar el condáu qu'ocupó en 1114 en nome de la so muyer, pero en 1116 o 1117 morrió esta, y la so posición frente a los magnates locales decayó, y finalmente foi espulsáu en 1119. En 1125 alcordóse'l repartu de Provenza ente Tolosa y Barcelona. Los derechos de Felipa Matilde pasaron a la so nieta, Leonor d'Aquitania, que se casó col rei Lluis VII de Francia, que reivindicó'l condáu y asedió la capital en 1141. Pero'l casoriu posterior de Leonor col rei Enrique II d'Inglaterra xiró la situación.

Enfrentamientos cola corona d'Aragón

Cuando morrió Alfonso I, los sos dos fíos, Ramón V y Alfonso II, gobernaron conxuntamente hasta la muerte del primeru, en 1183. En 1159, Enrique II d'Inglaterra reclamó'l condáu y ocupó Cahors avanzando escontra Verdun-sur-Garonne y Castelnau, hasta cerca de Tolosa, pero Ramón V y Alfonso II recibieron ayuda del rei de Francia refugando l'ataque. Enrique volvió intentalo en 1162 y en 1164 y finalmente en 1173 roblóse la paz provisional. Ricardo Corazón de Lleón inda atacaría Tolosa en 1188 una vegada más, ensin ésitu. En 1176, Tolosa dexó'l condáu de Arle a Alfonso II d'Aragón, rei de la Corona d'Aragón pero finalmente la guerra pola hexemonía españa ente condaos (gran guerra meridional) y les fuercies d'Alfonso asediaron Tolosa ensin poder tomala, y mientres Ramón Berenguer IV de Provenza foi asesináu por emisarios tolosanos.

La guerra de los cátaros

En 1194 morrió Alfonso II y el condáu pasó al el so sobrín Ramón VI de Tolosa. Con él vendría la dómina del enfrentamientu con Francia y cola Ilesia Católica qu'a lo postrero supondría los fin del condáu.

El Sieglu XIII garrasti nel Mediudía francés al apoxéu de la herexía cátara, llegando inclusive a conocese a les sos adeptos col nome de albigenses (pela ciudá d'Albí, perteneciente a los condes de Tolosa). El papa Inocencio III acusa repitíes vegaes a los señores occitanos de pasividá ya inclusive connivencia con esti movimientu hasta qu'en 1208 declara un anatema contra Ramón VI y anima a los reinos cristianos a allegar en cruzada contra Toulouse y los sos vasallos. Esti llamamientu sería escucháu por Felipe II de Francia y daría orixe a dos décades d'enfrentamientu que concluyiríen cola firma per parte de Ramón VII de Tolosa (fíu de Ramón VI) del Tratáu de Meaux.

Simón de Montfort

Claros vencedores de la Batalla de Muret los cruzaos ganen en 1215 al conde Ramón VI y a los sos aliaos (ente los que s'atopaba'l rei Pedro II d'Aragón) espulsándo-y de les sos posesiones. De resultes d'esa victoria'l títulu de Conde de Tolosa pasa según el cuartu conceyu de Laterano al xeneral cruzáu Simón IV de Montfort que los sos descendientes caltener hasta'l final de la guerra. Magar desprovistos de territorios pos el control de la capital occitana volvería en 1217 a la familia Saint-Gilles na persona de Ramón VII tres un contraataque llanzáu aprovechando la sulevación xeneral tres la muerte de Inocencio III. La paz roblada en Meaux en 1229 ratificaría la vuelta del títulu a los sos llexítimos dueños, pero a un altu preciu.

El fin del condáu

Amás d'amenorgar considerablemente les posesiones del condáu, les clauses 12 y 13 de dichu tratáu establecíen el matrimoniu ente la fía del conde y unu de los fíos del rei francés Lluis IX, según la tresmisión a la corona real francesa de les posesiones restantes del conde en casu de fallecimientu ensin descendencia.

En cumplimientu del mesmu, casar en 1237 Juana de Tolosa (heredera de Ramón VII a la muerte d'ésti en 1256) y Alfonso de Poitiers. La muerte ensin descendencia d'Alfonso III en 1271 marca'l fin de la dinastía de los condes tolosanos y l'anexón definitiva del Mediudía a Francia.