Emiratu Islámicu d'Afganistán (1996–2001)
Emiratu Islámicu d'Afganistán (en pastún: د افغانستان اسلامي امارت) foi'l nome oficial mientres la mayor parte del réxime islamista establecíu polos fundamentalistes talibanes cuando tomaron la ciudá de Kabul y obligaron a fuxir a les autoridaes anteriores, tamién fundamentalistes. Nel so apoxéu controló'l 90% del territoriu afganistanu, gobernando'l restu l'Alianza del Norte. Esti gobiernu foi derrocáu cola invasión estauxunidense de 2001.
| ||||
|---|---|---|---|---|
| estáu desapaecíu | ||||
| ||||
| Lema nacional | Xaḥada | |||
| Alministración | ||||
| Capital |
Kabul Kandahar | |||
| Forma de gobiernu |
Estáu islámicu emiratu monarquía teocrática absoluta (es)  teocracia | |||
| Emir | Hibatullah Akhundzada (dende 15 agostu 2021) | |||
| Primer Ministru d'Afganistán | Mohammad Rabbani (dende 27 setiembre 1996) | |||
| Llingües oficiales |
paxtu dari | |||
| Relixón oficial | islam | |||
| Xeografía | ||||
| Coordenaes | 34°31′58″N 69°09′57″E / 34.5328°N 69.1658°E | |||
 | ||||
| Superficie | 587578 km² | |||
| Demografía | ||||
| Población | 26 813 057 hab. (2001) | |||
| Densidá | 45,63 hab/km² | |||
| Economía | ||||
| Moneda | afgani | |||
| Más información | ||||
| alemarahenglish.af | ||||
 | ||||
Estructura del Emiratu Islámicu
editarEl gobiernu d'Afganistán taba formáu por: el Comité Militar (defensa), el Comité d'Orientación y Predicación (relixón), el Ministeriu de Cultura ya Información (comunicaciones), el Comité Políticu (rellaciones esteriores), el Comité d'Educación (cursos islámicos), el Comité Financieru, el Comité de Presos y Güérfanos, el Comité de Salú, el Comité pa Establecimientos Estranxeros (supervisión de los estranxeros nel país), el Alto Conseyu de la Shura (conseyu de mulás) y el Comandu Supremu (executivu, a cargu del mulá Omar).[1]
El Xefe del Comandu Supremu yera aidáu por dos axuntos, quien convocaben al Altu Conseyu de la Shura. El Xefe del Comandu Supremu yera'l xefe d'Estáu y de gobiernu y Comandante Supremu de les fuercies armaes y nomaba los sos adxuntos, a tolos funcionarios al cargu de les entidaes del gobiernu primeramente nomaes, a los miembros del Altu Conseyu de la Shura, a los gobernadores provinciales y a los Líderes de los Fieles (alcaldes) de los pueblos. Los Líderes de los Fieles taben aidaos por, de 10 a 50, yihadistes, d'alcuerdu a les circunstancies.[1]
El presidente del Altu Conseyu de la Shura fungía como un primer ministru. Los dos shures más importantes, la de Kabul y la de Kandahar yeren rivales.[2] El país nun tenía lleis civiles, taba rexíu por una interpretación perrigorosa de la xaria, llei islámica.
Les fuercies armaes consistíen nes milicies talibanes con dellos tanques,[3] dellos aviones[4] y numberosos helicópteros[5] d'orixe soviéticu llograos polos fundamentalistes de les fuercies de la Revolución Saur, o d'orixe estauxunidense, llograos de los otros muyahidín.
Vida cotidiana
editarTolos comunistes y partidarios de l'antigua República Democrática qu'entá moraben nel país fueron escorríos y asesinaos.
La televisión, los videos y la música fueron prohibíos dafechu.[6] Toles películes calteníes na empresa estatal afganistana «Afghan Films» fueron quemaes por orde del réxime, namái se salvaron les de producción nacional pos fueron despintaes polos trabayadores, quien tuvieron d'escapar darréu.[7][8]
Les muyeres nun teníen derechu dalgunu, obligaes a llevar burka y, en delles rexones, un burka blancu (color de la bandera); esta prenda yera bien costosa y munches muyeres debíen, poro, quedase zarraes na so casa. El trabayu femenín fuera del llar taba prohibíu (sacante unes poques médiques en Kabul p'atender muyeres), según salir de la casa ensin un familiar responsable masculín (padre, hermanu o home). Taben prohibíos los sos estudios (salvo los relixosos), usu de cosméticos y tacones, montar en bicicleta o motocicletes, prauticar deportes, llevar colores vistosos, rir en voz alta, participar en festexos, llavar ropa en ríos o places públiques, asomarse a balcones, ser fotografiaes o filmaes.[6] Los talibanes siguieron coles práutiques de la lapidación y l'azote públicu instauraos dende 1992. Les ventanes de les cases teníen de ser opaques pa bloquiar la vista del esterior. Si una muyer pintaba les uñes, los sos deos yera cortaos.[9] Por causa de estes represiones, el suicidiu, xeneralmente quemar vives, yera bien frecuente nes muyeres y reportóse que'l 90% d'elles sufríen problemes psicolóxicos.[10]
Los homes teníen de llevar indumentaria islámica con sombreru y barba abondo llarga «como pa caber nun puñu sol cazu»[6] (quien nun siguía esta norma sufría la amputación de la so ñariz). Tampoco podíen, los médicos, atender muyeres.
El festexu del Día de los Trabayadores taba prohibíu y yera unu de los pocos Estaos del mundu que nun lo reconocía. Naide tenía de llevar nome non-islámicu (tenía de camudá-ylo si tenía unu) nin adomar aves nin tener semeyes de muyeres impreses o colgaes de la paré nin celebrar l'añu nuevu tradicional[6] (los talibanes camudaren el tradicional calendariu persa al calendariu musulmán).
Los xiínes yeren consideraos como «sub-humanos» porque yeren «non creyentes» y según los talibanes nun teníen nengún derechu; estes poblaciones tuvieron de fuxir.[11]
Los talibanes tuvieron venceyaos al tráficu d'órganos[12] y a beneficios por tráficu d'opiu (tamién se beneficiaron d'estes práutiques los demás muyahidín). En 1999, el gobiernu talibán prohibió y escorrió el cultivu del opiu, llevándolo a la so desapaición.[13]
Rellaciones internacionales
editar
Cuando'l talibanes entraron na capital en 1996, aprucieron na sede de la ONX, secuestrando, torturando, tulliendo y asesinando a Mohammad Najibullah, presidente ente 1987 y 1992, quien s'atopaba abellugáu ellí. Amás, los talibanes forzaron el consuláu d'Irán en Mazar-i-Sharif en 1998 y executaron a los diplomáticos.[14]
Esti desconocimientu de la llei internacional foi'l motivu pol que'l réxime talibán namái foi reconocíu por trés países: Paquistán (quien entamaren orixinalmente al movimientu, en coordinación con Estaos Xuníos), Arabia Saudita (país natal d'Osama bin Laden, líder terrorista d'Al Qaeda y estrechu aliáu de los talibanes) y Emiratos Árabes Xuníos; nengún otru Estáu y nenguna organización internacional reconocer.
Dempués de ser venceyaos a Bin Laden los atentaos nes embaxaes estauxunidenses n'agostu de 1998, el presidente Bill Clinton ordenó los ataques con misiles sobre los campos d'entrenamientu de militantes n'Afganistán.
En 1999, el Conseyu de Seguridá de la ONX, por Resolución 1267, estableció un réxime de sanciones pa persones y entidaes acomuñaes con Al-Qaeda, Osama bin Laden o los talibanes. Les sanciones incluyíen prohibición de viaxes internacionales, conxelación d'activos y embargu d'armes.[15] Dende la invasión de 2001, estes sanciones pa estos individuos rixen en tol mundu, pero dalgunos d'ellos fueron perdonaos.[16]
Cayida
editarTres los atentaos terroristes de setiembre de 2001 n'Estaos Xuníos, el gobiernu d'esi país esixó la entrega de Bin Laden y l'esmantelamientu de los campamentos d'entrenamientu de los sos siguidores. Los talibanes dixeron que lo apurriríen si presentábense-yos pruebes de la so vinculación colos ataques y que nun desmantelaríen a Al Qaeda.
El 7 d'ochobre de 2001 el gobiernu d'Estaos Xuníos empecipió les sos operaciones militares pa derrocar al réxime. El 17 d'avientu de 2001 cayeron les últimes posiciones del Exércitu Talibán, pero dende entós la insurxencia llevada a cabu pol movimientu creció y fortalecióse y pon en riesgu al gobiernu.[17]
Los talibanes consideren al Emiratu Islámicu como'l réxime llexítimu y siguen llamando al so país d'esa forma. El nome del réxime ye la base pal d'otru Estáu integrista autoproclamado Emiratu Islámicu de Waziristán.
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 The Islamic Emirate Of Afghanistan And Its Successful Administrative Policy, in the official website of the Emirate.
- ↑ La organización político y militar de los talibán
- ↑ Staff and percancies (2001-11-07). «Taliban lose grip on Mazar-i-Sharif» (inglés). Consultáu'l 2018-03-18.
- ↑ York, Geoffrey. Globe and Mail, "Military Targets Are Elusive. Afghanistan Army Called a Haphazard Operation", September 19, 2001
- ↑ Jane's Sentinel Security Assessment, 2001
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 «Dalgunes de les restricciones impuestes polos talibán a les muyeres n'Afganistán». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-03-09. Consultáu'l 2018-03-18.
- ↑ AFP (2017-09-09) (n'inglés). Afghanistan's 7,000 lost films, hidden from the Taliban, go dixital. Images. https://images.dawn.com/news/1178383. Consultáu'l 2018-03-18.
- ↑ Sharf, Zack (2017-09-14) (n'inglés). 7,000 Afghan Films Hidden From the Taliban Are Now Being Saved and Digitized. IndieWire. http://www.indiewire.com/2017/09/afghanistan-films-hidden-from-taliban-restored-digitized-1201876383/. Consultáu'l 2018-03-18.
- ↑ «Les afganistanes nun tamos consideraes seres humanos». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-12-01. Consultáu'l 2018-03-18.
- ↑ «Behjat: "El réxime talibán ye un nuevu Holocaustu", El Periodico, 14 D'AVIENTU DEL 2000». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-03-26. Consultáu'l 2018-03-18.
- ↑ «Inside the Taliban». National Geographic.
- ↑ «Los talibán, implicaos nel tráficu d'órganos infantiles». Consultáu'l 2018-03-18.
- ↑ «Afghanistan, Opium and the Taliban». Consultáu'l 2018-03-18.
- ↑ UN SECURITY COUNCIL STRONGLY CONDEMNS MURDER OF IRANIAN DIPLOMATS IN AFGHANISTAN
- ↑ Pa más información, lleer artículu n'inglés de la resolución: w:en:United Nations Security Council Resolution 1267.
- ↑ «HugeDomains.com - AfpakWar.com is for sale (Afpak War)». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-05-20. Consultáu'l 2018-03-18.
- ↑ (n'inglés) The Taliban in Afghanistan. Council on Foreign Relations. Archivado del original el 2017-05-16. https://web.archive.org/web/20170516044003/http://www.cfr.org/afghanistan/taliban-afghanistan/p10551. Consultáu'l 2018-03-18.
Enllaces esternos
editar
Datos: Q427941
