El español neutru o castellán neutru, tamién conocíu como español global o español internacional, ye un estándar artificial del idioma español col que se pretende deslocalizar el llinguaxe y que s'afaiga, si non a toos, al máximu sector posible de la población hispanofalante col fin de ser emplegáu per medios de comunicación y entretenimientu.[1][2] Ye una modalidá ellaborada a partir del diasistema del español que s'usa principalmente con fines comerciales pa llegar a una área geolectal amplia; utilizándose con preferencia aquelles formes léxicu-semántiques y morfosintátiques, según modelos de dicción (estándares de pronunciación), más estendíos en tou esi territoriu. La so creación deber a un intentu por unificar y rentabilizar el mercáu hispanofalante, y asina evitar la inversión que supondría realizar distintes adautaciones pa distintos países.

L'español neutru nun tien nada que ver con diversos mitos alrodiu de en qué rexón fala un «español puru» o un español ensin acentu».[n. 1] Ante ciertes diferencies de pronunciación irreconciliables, l'español neutru aboga pol usu de traces dialeutales como'l seséu o'l yeísmu por cuenta de la so amplia estensión nel mundu hispanofalante.[5][6][7] Per otru llau, el castellán ensin acentu sería única y puramente un modelu de pronunciación, ente que el castellán neutru engloba otros aspeutos como les conxugaciones y rexonalismos emplegaos.

Carauterístiques editar

El castellán neutru basa'l so modelu nel estándar mexicanu (y árees circundantes) en desterciu d'otres variedaes como'l español ibéricu o'l rioplatense, por cuenta de la so mayor estensión territorial y de población. Esto sería un modelu de pronunciación adscribible al utilizáu nes tierres altes de Hispanoamérica pero ensin entonaciones que dexen identificar la fala a una rexón concreta. Con éses empléguense fenómenos llingüísticos como'l seséu o'l yeísmu yá que namái se fai usu de 17 fonemes consonánticos resalvando tanto'l fonema interdental /Ө/ como'l fonema palatal llateral /ʎ/; ente que nes conxugaciones optar pol usu del tutéu y el ustedeo, apostrando les formes singulares y plurales del voseo a un contestu históricu, arcaicu o alcontráu.[2]

Con respectu al planu morfosintácticu, dalgunos de les traces más notables que se suelen atopar son los siguientes: l'usu abondosu de la falsa pluralización del complementu direutu, l'ausencia del complementu direutu en ciertos verbos o l'ausencia de sufixos aspectuales especiales y de diminutivos.[2] Tamién se detecten variaciones na sintaxis emplegada por un mesmu falante: los determinantes posesivos pueden ser tónicos o átonos, esiste alternanza nel usu del pretéritu perfectu compuestu y el pretéritu indefiníu p'acciones pasaes dientro d'un espaciu de tiempu inacabado, pal mesmu contestu temporal alternar por conxugar los verbos en presente y en pretéritu perfectu, como tamién s'alternen les formes en suxuntivu y Manera indicativa n'español indicativu para oraciones subordinaes sustantives con dependencia del verbu creer.[2]

Otros aspeutos más específicos utilizaos son los siguientes: el fechu de que les perífrasis de relativu o oraciones fendíes siempres se constrúin con que, l'apaición l'interrogativu cuál como axetivu, les oraciones interrogatives direutes qu'empiecen por cómo son siguíes pol verbu ser conxugáu más el nexu que.[2] A lo último, cabo mentar qu'intenta acutase a la fala culta pretendiendo dexar a un llau la xíriga, modismos, espresiones coloquiales y vulgares o cualesquier otru tipu de rexonalismu que pueda llevar a tracamundios ente la población de distintos países.

Crítiques editar

L'español neutru, nel so intentu por crear una variedá deslocalizada y xeneralista del idioma, recibió diverses crítiques per parte de los llingüistes.[2] Partiendo de la premisa de que ye un estándar artificial y, amás, emplegáu na mayoría d'ocasiones ensin l'asesoramientu d'especialistes en llingüística; acométese principalmente contra'l empobrecimiento al que se somete'l léxicu y la sintaxis del idioma.[2] Tamién se-y acusa d'exercer un ciertu colonialismu cultural, yá que provoca perda d'identidá cultural tal como asocedió en munchos países llatinoamericanos al xenerar una cierta influencia de fala mexicana nes sos respeutives poblaciones locales, ente que n'otros como n'España óptase davezu por prescindir del español neutru, una y bones munches espresiones y xiros llingüísticos considerar d'usu mayoritariu en países d'América Llatina.[2] Amás, a pesar de pretender faer usu d'un léxicu estendíu nel mundu hispanofalante, pueden atopase diversos términos d'orixe mexicanu.[2]

Notes editar

  1. Esiste un mitu dende'l sieglu XVII qu'afirma que l'español puru o ensin acentu ye faláu na provincia española de Valladolid, que foi desmentíu pola RAE.[3][4]

Referencies editar

  1. Lila Petrella: L'español neutru» de los doblaxes: intenciones y realidaes
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Mª del Rosario Llorente Pinto. «¿Qué ye l'español neutru?». Consultáu'l 30 de mayu de 2016.
  3. Javier Rodríguez Marcos (15 d'avientu de 2015). «“Nenyures fálase'l meyor español del mundu”». Consultáu'l 30 de mayu de 2016.
  4. Óscar Flaire (16 de xineru de 2013). «Naide fala l'español como yo». Consultáu'l 30 de mayu de 2016.
  5. «Seséu, cecéu, yeísmu, voseo y otros». Consultáu'l 30 de mayu de 2016.
  6. «seséu dialeutal/ El cecéu y el seséu». Consultáu'l 30 de mayu de 2016.
  7. «Cecéu y seséu. Orixe y evolución histórica». Consultáu'l 30 de mayu de 2016.