Francisco Antonio Pinto
Francisco Antonio Pinto y Díaz de la Ponte (23 de xunetu de 1785, Santiagu – 18 de xunetu de 1858, Santiagu) foi un abogáu y militar chilenu, presidente de la República ente 1827 y 1829, añu en qu'españó una revolución conservadora. Pinto arrenunció a la xefatura del Estáu, que dexó en manes de Francisco Ramón Vicuña.
Francisco Antonio Pinto | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
1855 - 1858
19 ochobre 1829 - 2 payares 1829 ← Ramón Freire - José Joaquín Prieto → Eleiciones: Elección presidencial de Chile de 1829 (es) 
| |||||||||
| Vida | |||||||||
| Nacimientu | Santiagu, 23 de xunetu de 1785[1] | ||||||||
| Nacionalidá |
 Chile | ||||||||
| Muerte | Santiagu, 18 de xunetu de 1858[1] (72 años) | ||||||||
| Familia | |||||||||
| Casáu con | Luisa Garmendia Alurralde | ||||||||
| Fíos/es | |||||||||
| Estudios | |||||||||
| Estudios | Real Universidá de San Felipe | ||||||||
| Llingües falaes | castellanu | ||||||||
| Oficiu | políticu, diplomáticu, militar | ||||||||
| Llugares de trabayu | Santiagu | ||||||||
| Graduación | xeneral | ||||||||
| Creencies | |||||||||
| Partíu políticu |
Pipiolos (es) Partido Liberal (es) | ||||||||
 | |||||||||
 | |||||||||
Primeros años editar
Fíu de Joaquim Fernándes de Pinto, nacíu n'España pero d'orixe portugués, proveniente d'una de les families más antigües y nobles de Portugal, y de la española Mercedes Díaz de la Ponte y Darrigrande, foi un casu especial ente los sos coetaneos: provenía d'un llar de padres nacíos na península ibérica, daqué pocu común pa la dómina, yá que la mayoría yera descendiente de criollos.
Estudió humanidaes nel Convictorio Carolín, onde trabó amistá con munchos de los futuros miembros del procesu d'Independencia, y darréu cursó Lleis na Real Universidá de San Felipe, de la que se recibió como abogáu'l 11 d'ochobre de 1808.
Paralelamente siguiera una carrera militar: en 1807 yera oficial nel reximientu del Rei. Foi instructor de reclutes nel campamentu de Les Llombes.
Miembru de l'aristocracia, mientres el procesu d'Independencia de Chile acomuñar al bandu patriota, pero nun destacar como militar sinón como diplomáticu. Representó a Chile ante la Xunta de Buenos Aires en 1811 y robló el primer alcuerdu diplomáticu ente dambos países. Dos años más tarde foi unviáu a Inglaterra pa intentar qu'esi país reconociera la independencia de Chile, cosa que nun consiguió.
Taba n'Europa cuando n'ochobre de 1814 asocedió'l Desastre de Rancagua, la derrota patriota que marcó l'entamu la restauración monárquica. Conoció al vocal de la Primer Xunta de Gobiernu d'Arxentina, Manuel Belgrano, y con él tornó a América, onde combatió contra los caudiellos rexonales na campaña del Alto Perú.
En 1820 tornó a Chile col grau de coronel, yá casáu —nuna boda na que foi Belgrano foi padrín— cola patriota arxentina, Luisa Garmendia Alurralde y cola fía de dambos, Enriqueta, que naciera en Tucumán y que col tiempu convertir na esposa del presidente Manuel Bulnes.
Llegáu al so país, Bernardo O'Higgins unviólu a participar na Espedición Llibertadora de Perú, so les órdenes de José de San Martín. Tornó en 1824 col grau de brigadier, siendo nomáu darréu pol Direutor Supremu Ramón Freire como Intendente de Coquimbo.
Carrera política editar
El 12 de xunetu d'esi mesmu añu foi nomáu ministru d'Interior y Rellaciones Esteriores en reemplazu de Mariano Egaña, lo que foi consideráu una maniobra pa terminar col predominiu de la Constitución de 1823. Mientres el so ministeriu eslleióse'l Congresu Nacional, espulsar al obispu de Santiago de Chile José Santiago Rodríguez Zorrilla, partidariu de los realistes, afondóse'l conflictu de poderes cola Ilesia católica, usó la intervención eleutoral pa escoyer a diputaos adictos al réxime, derogóse la Constitución de 1823 y empezóse a trabayar par redactar una nueva carta magna. Exerció como ministru hasta'l 22 de febreru de 1825, cuando arrenunció por quebrantos na so salú.
Al abandonar el ministeriu foi designáu nuevamente Intendente de Coquimbo. Nesi cargu, escoyóse una Asamblea Provincial, qu'entró en conflictu col gobiernu central, pola llamada d'esti postreru a eleiciones parllamentaries, qu'a xuiciu de l'asamblea yeren prematures, pero'l discutiniu políticu pasó a segundu planu col descubrimientu d'un ricu mineral de plata atopáu na llocalidá d'Arqueros, sirviendo'l dineru sacáu d'ello pa financiar la espedición a Chiloé, l'últimu bastión realista de Chile. Al llegar les idees federalistes a la rexón, Pinto presentaría'l so arrenunciu, acusando problemes de salú, la que foi aceptada'l 29 de setiembre de 1826.
La crisis causada pola implantación del federalismu llegaría al so clímax el 24 de xineru de 1827, cuando'l coronel Enrique Campino sublevó a la guarnición de Santiago en contra del gobiernu y del Congresu Nacional, esixendo que fueren escoyíos presidente'l xeneral Pinto y vicepresidente el coronel Campino. Aparentemente, Pinto nun sabía del plan de golpe d'Estáu y Campino tenía intenciones de quedase col poder. Sía como fuete, la rebelión fracasó: los diputaos llamaron a Freire, quien llogró controlar la situación, convirtiéndose de nuevu en xefe de gobiernu.
El 13 de febreru d'aquel añu, so Freire, Pinto foi escoyíu vicepresidente de la República, y dempués de que'l 5 de mayu'l primeru arrenunciara, tuvo d'encargase del gobiernu de Chile. El 19 de xunu clausuróse'l Congresu Nacional, lo qu'implicó'l fin del proyeutu federalista. Nes nueves eleiciones, trunfó'l sector pipiolu, que llograron dos tercios de la cámara, qu'empezó los sos llabores el 25 de febreru de 1828. Empecipiáronse entós los preparativos pa crear una nueva Constitución: una comisión compuesta por siete persones apurrió un borrador del proyeutu que foi perfeccionáu pol lliteratu español José Joaquín de Mora, acabante llegar a Chile; la nueva constitución promulgóse'l 8 d'agostu esi añu.
Pinto tuvo d'enfrentar nesos díes un alzamientu militar del oficial Pedro Urriola, quien llevantaba la bandera del federalismu y esixía el so remoción, pero'l movimientu perdió fuercia rápido, y al contrariu de los sos oxetivos, fortaleció'l poder del presidente.
Na eleición presidencial de 1829 ganó por mayoría absoluta; sicasí, hubo una fuerte disputa pola llexitimidá del vicepresidente José Joaquín Vicuña, que tenía solo la cuarta mayoría. Pinto alegó motivos de salú y la xefatura del Estáu foi exercida interinamente (16 de xunetu - 19 d'ochobre de 1829) pol entós presidente del Senáu Francisco Ramón Vicuña Larraín.
Pinto reasumió la presidencia'l 19 d'ochobre pal periodu constitucional 1829-1834, pero los ánimos taben caldiaos pola eleición de vicepresidente, qu'españó la guerra civil de 1829-1830: les provincies de Concepción y Maule, amás del exércitu del sur, lideráu por José Joaquín Prieto, desconocieron la llegalidá de les proclamaciones de presidente y vicepresidente que realizó'l Congresu Nacional. Pinto optó por arrenunciar y, ante'l fracasu de los sos intentos de mediación ente los grupos en disputa pa evitar la guerra civil, a los dos selmanes, el 2 de payares, dexó'l mandu de la nación nuevamente en manes de Vicuña.
Tres el trunfu conservador, viose alloñáu de la política y retiráronse-y les sos prerrogativas de xeneral de división, pero dempués de que la so fía Enriqueta casóse col xeneral Manuel Bulnes, este devolvió-y el so fueros y lo reintegró al Exércitu, nomándolo, amás, conseyeru d'Estáu.
Senador (escoyíu en 1846 y 1855), foi presidente de les cámara alta chilena ente 1847 y 1849.
Descendientes editar
Del so matrimoniu cola patriota arxentina Luisa Garmendia Alurralde, cabo mentar:
- Aníbal Pinto Garmendia, presidente de la república ente 1876-1881, casáu con Delfina de la Cruz Zañartu.
- Enriqueta Pinto Garmendia, primer dama de Chile, esposa de Manuel Bulnes Prieto, presidente de la república ente 1841-1851, siendo tatarabuelos, per llinia paterna del ministru Felipe Bulnes.
- Luisa Pinto Garmendia, casada col diputáu Ricardo Ariztía Urmeneta, tatarabuelos, per llinia materna, d'otru presidente de Chile: Sebastián Piñera Echenique.
Referencies editar
- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Roglo. Identificador Roglo: p=francisco+antonio;n=pinto. Apaez como: Francisco Antonio Pinto.
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Francisco Antonio Pinto 
.- Reseña biográfica nel sitiu de la Biblioteca del Congresu Nacional de Chile.
- Rodovid alluga la xenealoxía de Francisco Antonio Pinto
- L'actividá política de Francisco Antonio Pinto: 1823-1828. Notes pa una revisión biográfica
| Predecesor: Mariano Egaña |
Ministru del Interior y Rellaciones Esteriores 1824-1825 |
Socesor: Joaquín Campino Salamanca |
| Predecesor: Ramón Freire Serrano Presidente de la República |
Vicepresidente 8 de mayu de 1827 - 16 de xunetu de 1829 .svg){kind=small}
|
Socesor: Francisco Ramón Vicuña Larraín Presidente Delegáu |
| Predecesor: Francisco Ramón Vicuña Larraín Presidente Delegáu |
Presidente de Chile 19 d'ochobre - 22 de payares de 1829 |
Socesor: Francisco Ramón Vicuña Larraín Vicepresidente |
| Predecesor: José Miguel Irarrázaval |
Presidente del Senáu de Chile 1847-1849 |
Socesor: Diego José Benavente |
Datos: Q1333- Multimedia: Francisco Antonio Pinto
