|
L'orixe del movimientu hai que buscalo en Hamann; cuando estudió en [[Königsberg]], la so ciudá natal, teoloxía y ciencies xurídiques, fixo una llectura intensiva de la Biblia y creció la so crítica a la interpretación lliteral y racionalista de les Escritures. Según él, Dios nun falara a la Humanidá na [[Biblia]] apelando a la razón, sinón n'imaxes y paráboles; por eso la poesía, la lliteratura, yera "la llingua materna del xéneru humanu" y ye d'orixe divín. La creación, la naturaleza, actúa y revélase por aciu los sentíos y les pasiones, y los sentíos y les pasiones "nin falen nin entienden otra cosa qu'imaxes". Para Hamann les imaxes y paráboles, la interpretación imaxinativa de la creación del mundu y de la naturaleza conteníen más verdá que les teoríes ilustraes. La lliteratura tenía, pos, un calter prácticamente relixosu, y tamién nel poeta vía en ciertu mou un segundu creador.
Herder, más tarde, desenvolvió la idea de la lliteratura como llingua primixenia de la humanidá, y l'imaxe del poeta-creador influyó'l discutiniu sobro'l xeniu nel ''Sturm und Drang''; pero si Hamann nun contemplaba la llibertá del xeniu creador sinón na consonancia de los sos sentíos y pasiones cola naturaleza, Herder utilizó'l conceutu de [[xeniu]] orixinal yá nel Diariu del mio viaxe nel añu 1769'', cuando aldericó sobro'l modelu de novela educativa del ''[[Emilio, o De la educación|Émile]]'' de Rousseau (1762), onde atopó un [[sistema educativu]] que nun taba amestáu a normes sinón qu'había de fomentar les capacidaes creatives; el cuerpu venía ser como xunauna estensión de l'alma y non un ancla de la mesma, de forma que la lliberaba coles sos pasiones; esto añedió un calter más fondu a esta idea, que siguió desenvolviendo na so [[ensayu]] ''Shakespeare'' (1773), en que trespasó la so esixencia de lliberación de les fuerces creatives na lliteratura polo xeneral: la lliteratura, pos, nun consistiría nuna mera imitación de modelos lliterarios, una y bones la hestoria nun se detien, sinón que se tresforma porque ta viva. Cada pueblu, cada dómina hai de crear la so propia lliteratura. El xeniu poéticu destácase por "estrayer de la so sustanza xunauna creación dramática tan natural, grande y orixinal como los griegos fixeron cola ''so''". El modelu meyor yera Shakespeare, "traductor de la naturaleza en toles sos llingües", y "mortal dotáu de fuerza divino". De la mesma manera que Shakespeare utilizara temes nacionales pa construyir una totalidá viva", asina los alemanes habíen de recordar la so propia hestoria. Con esta invitación Herder suxuría'l plan de Goethe de faer una obra dramática sobro [[Götz von Berlichingen]], qu'había de ser unu de los puntales representativos de la nueva [[estética]]. Darréu, Herder llegó a la concepción d'una lliteratura natural como espresión nacional y colectiva d'un pueblu. Para Herder el llinguaxe ye xunauna forma de pensamientu, un diccionariu de l'alma en ''Sobre l'orixe del llinguaxe'' (1772). Nun tien orixe divín y provien de la naturaleza espiritual, non corporal y animal, del ser humanu. Y llinguaxe, poesía y mitoloxía formen xunauna unidá; el soníu convierte'l llinguaxe internu n'esternu. El llinguaxe nun ye'l pixín envolvedoriu del pensamientu, sinón el preséu del pensar mesmu. Y el llinguaxe espresa al empar al home enteru y cada una de les llingües a un pueblu, xunauna personalidá colectiva o calter nacional que la fala a lo llargo de la hestoria. D'ende pasó a interesase pola antigua poesía céltica del falsu [[Ossian]] nel so ''Estractu d'un epistolariu sobro Ossian y los cantares de pueblos antiguos'' (1773).
== Bibliografía ==
|
