Wikipedia

Diferencies ente revisiones de «Batalla de les Termópiles»

Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
m better image
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-edC +e.C.)
Llinia 4:
|descripción_imaxen=[[Leónides I]] nes Termópiles, por Jacques-Louis David ([[1814]])
|conflictu=les [[Guerres Médiques]]
|fecha=[[11 d'agostu]], 480 edCe.C..
|llugar=[[Termópiles]]
|resultáu=Victoria del emperiu Persa
Llinia 16:
|baxes2= ~20.000 sigún estimaciones modernes.
}}
La '''Batalla de les Termópiles''' ("''Puertes Termales''", polos [[prial]]es d'agua calecía de la rodiada) foi un importante escenariu del conflictu ente les [[polis]] griegues, con [[Esparta]] y [[Atenes]] al frente, escontra l'[[Imperiu Persa]] nel añu [[480 edCe.C.]].
Ta inxerta dientro de les [[Guerres Médiques]] (los griegos nomaben "''Medo''", sinónimu de "''Persa''" a los habitantes de [[Media]] ([[Oriente Mediu]]), magar que Media yera una rexón qu'encontaba con Persia y taba sometida al so [[Imperiu]].
 
Llinia 22:
L'espardimientu costante de los griegos pel [[Mediterraneu]], fizo dable l'espoxigue de les sos colonies nes costes d'[[Asia Menor]]. Estes colonies taben embaxo'l poder del [[Imperiu persa]] ([[Daríu I]] El Grande), que siempres-yos diera ciertu grau d'autonomía; pero los colonos helenos siempres quixeron la llibertá dafechu. Enfrentáronse a los perses, pidiéron-yos aida a los griegos continentales. Nun entamu, los [[Esparta]]nos negárense, pero los [[Atenes|Atenienses]] sí sofitaren a los colonos, dando empiezu a les [[Guerres Médiques]].
 
Énte l'aportada de los perses, (baxo'l mandu de [[Datis]], noble persa) a territoriu [[Europa|européu]], les reaiciones fueren variaes. [[Atenes]] quería torgar la invasión dafechu y pidió-yos aida a los espartanos pa lluchar na [[Batalla de Maratón]] (sept. 490 edCe.C..). Sicasí, l'orixe del problema taba nes colonies griegues d'[[Asia]] y como [[Esparta]] nun fundara denguna nin tampoco-yos aidara o sofitara enantes, los ''lacedemonios'' (espartanos) nun atalantaben el problema como de so, y magar que prometieren l'unvíu de fuercies seis díes dempués de la [[Lluna llena]],(yá que taben celebrando unos xuegos sagraos), nun entraren na batalla, aportando al llugar trés díes dempués de finar la mesma.
 
Les tropes perses, tornaren p'[[Asia]] derrengaes, pero esto nun yera la fin de la triya: Tres la muerte de [[Daríu I]] nel añu [[485 edCe.C.]], xubió al tronu'l so fíu [[Xerxes I]], col envís de desaniciar les trefulques ya revueltes de les colonies, tayando pol raigón el sofitu que-yos daben les ciudaes-estáu de [[Grecia]].
 
Nel añu [[481 edCe.C.]] los representantes de les estremaes polis, encabezaos por [[Atenes]] y [[Esparta]], firmaren un pautu militar (''symmaquia'') pa protexese d'un ataque del Imperiu Persa. Esti pautu, afitaba que, en casu d'invasión, diba ser Esparta, baxo'l mandu de [[Leónides I]] la que caltuviera la xera de dirixir l'exércitu helénicu. D'esta xuntanza, na que les ciudaes qu'enantes taben enfrentaes, agora lluchaben al delláu, surdió la fras: «''Los homes podrán fartucase de xintar, beber y de facer l'amor, pero non de guerriar''»
 
=== «Tomái tola tierra y l'agua que vos pruya» ===
[[Archivu:Persian_Empire,_490_BC.gif|thumb|left|300px|Imperiu Persa nel 490 edCe.C..]]
Los primeros años de reináu [[Xerxes I]] dedicólos a desaniciar trefulques n'[[Exiptu]] y [[Babilonia]], mentanto diba iguando l'ataque griegu. Enantes, unviara a Grecia embaxadores a toles ciudaes pidiéndo-yos [[tierra]] y [[agua]], símbolos de sumisión. Delles islles y ciudaes aceutaron, pero non [[Atenes]] y [[Esparta]]. Dizse que los espartanos retrucaron a los embaxadores:
 
Llinia 39:
 
== Primeros movimientos ==
Los Perses partieren nel añu 480 edCe.C.., cruciaren l'[[Helespontu]], y pela sienda de la costa adientrárense na península. Les tropes de [[Leónides]] fueren al alcuentru de los Medos a les [[Termópiles]]. Al empar, los Perses diben averándose al escobiu, metantu [[Xerxes I]] allugaba'l so campamentu nun cuetu cercanu, en [[Malia]], au tamién punxo'l so tronu aureu, y dende ellí adicaba la griesca ente los sos homes y los Helenos.
 
[[Archivu:Archers frieze Darius palace Louvre AOD487.jpg|thumb|right|250px|Soldaos Medos, nún frisu del Palaciu de [[Daríu I]] en [[Susa]].]]
Llinia 62:
 
== La Batalla ==
[[Archivu:Helmed Hoplite Sparta.JPG|thumb|left|200px|Imaxe d'ún [[hoplita]], sieglu V edCe.C.. Muséu Arqueolóxicu d'[[Esparta]].]]
Tres d'aguardar cinco díes, y decatándose de que los griegos nun s'acurallaben, los perses atacaren. Filera a filera, les tropes perses nun yeren a trespasar les defenses de los Helenos. Como yá se dixera, les llances yeren más curties que les de los lacedemonios, y lo estrecho de la foz de les Termópiles (unos 12m.) facía que tuviesen que pelear col mesmu númberu de guerreros en cada embate, siempres col mesmu resultáu. Peles nueches, Leónides dicía a los sos guerreros: ''«Xerxes tien munchos homes, pero dengún soldáu».''
 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Batalla_de_les_Termópiles»