Diferencies ente revisiones de «La Rioxa»
Contenido eliminado Contenido añadido
Etiquetes: Edición de móvil Edición de la web pa móvil |
Etiquetes: Edición de móvil Edición de la web pa móvil |
||
Llinia 117:
==Xeografía==
Cuando'l [[ríu Ebro]] traviesa l'angostu pasu ente les roques de les [[Conches de Haro]], presentar en La Rioxa, por onde cuerre mientres 120 [[km]], antes de prosiguir el so camín escontra'l [[Mediterráneu]]. Nes Conches de Haro l'altitú del ríu ye de 445 [[m]] y cuando sale de la comunidá, na Reserva Natural de los Sotos del Ebro en [[Alfaro]], ye de 260 m. El ríu cuerre, poro, bien rápido per La Rioxa.
El Ebro trescurre pel norte de la comunidá. Tola vera derecha (la que tien al sur) pertenez a La Rioxa. Na vera esquierda solo atópesse trés conceyos, [[Briñas]], [[San Vicente de la Sonsierra]] y [[Ábalos]] (conocíos como la Sonsierra rioxana), anque [[Logroño]], [[Agoncillo]], [[Alcanadre]], [[Rincón de Sotu]] y [[Alfaro]] tienen tamién parte del territoriu del so conceyu en felicidá oriella. Por proximidá, la zona d'Álava entendida ente'l Ebro y la [[Sierra de Cantabria]] denominar [[Rioja Alavesa]].
Al sur del ríu, ente 60 y 40 km de distancia, estiéndese paralela'l cordal Ibéricu, con altitúes que bazcuyen ente los 1.000 y 2.000 [[msnm]]. Del cordal esprender escontra'l norte, entrando fondamente en La Rioxa, la [[sierra de la Demanda]], teniendo nel [[Monte San Llorienzo]] colos sos 2.271 m la máxima altitú rioxana.
Del cordal baxen rápidos siete ríos escontra'l Ebro, ye por ello qu'a La Rioxa -y dicen: "La de los siete valles". Llámense, d'este a oeste, [[Alhama]], [[Cidacos]], [[Leza]], [[Iregua]], [[Najerilla]], [[Oja]] y [[Tirón]], anque les cabeceres del Alhama y Cidacos son sorianes y les del Najerilla-Neila y Tirón son burgaleses. N'ocasiones añede'l [[Llinares]] (afluente del Alhama), arrexuntando'l Tirón col so afluente'l Oja.
Tolos ríos d'estos valles reciben afluentes que van formando otros tantos valles con entidá propia, como son los de Llinares, Ocón, Jubera, Tuertu, Brieva, Viniegras, San Millán. Y esiste un númberu casi ilimitáu de grandiosos ribayos d'arrogante naturaleza como Agües Bones, Nieva, Manzanares, Ardancha, Navajún, Valderresa, Ollora, Tobía, San Martín y otros.
Llinia 129:
Nes tierres altes crecen carbayos, hayas y pinos. Y hai carbes de enebros, boxes, endrinas, xardones, jaras. Y grandes fasteres con fines camperes pa ganaos caballar, vacunu y lanar. Más embaxo atópense encinas, olivos y almendros. Y abargana del Ebro, nos llanos, les tierres son pa cebera, remolacha y pataca, en cuantes que les llombes tán cubiertes d'inmenses viñes de les qu'esquiten lliteralmente los vinos que dan fama mundial a esta rexón.
Tolos ríos rioxanos, incluyíu'l Ebro, tienen xuna filera d'álamos y chopos como indixebrable compañía. De los álamos rioxanos escribió [[Ana María Matute]]: "... velos en cantu de l'agua, entornando'l paisaxe, apuntando como llances máxiques escontra'l país irreal y misterioso del fondu del ríu".
==Comunicaciones y tresportes==
| |||