Diferencies ente revisiones de «Llingües xermániques occidentales»

Contenido eliminado Contenido añadido
Redirixendo a Llingües xermániques
 
Desanicióse la redireición a Llingües xermániques
Etiqueta: Redireición desaniciada
Llinia 1:
{{Ficha de familia de lengua |zona =
#REDIRECT [[Llingües xermániques]]
[[Europa occidental]], [[Imperiu británicu|excolonias britániques]]
|países = {{ALE}}<br /> {{NLD}}<br /> {{BEL}}<br /> {{bandera2|Reinu Uníu}}<br /> {{IRL}}<br /> {{USA}}<br /> {{CAN}}<br /> {{AUS}}<br /> {{bandera2|Nueva Zelanda}}<br /> {{RSA}}
|falantes = ~550 millones
|familia = [[Llingües Indoeuropees|Indoeuropéu]]<br />
&nbsp;&nbsp;[[Llingües xermániques|xermánicu]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''ger. occidental'''
|familia madre = Llingües indoeuropees
|sub1 = [[llingües bajogermánicas|Germ. del Rin-Wesser]]
|sub2 = [[llingües altogermánicas|Germ. del Elba]]
|sub3 = [[llingües anglofrisias|Germ. del Mar del Norte]]
}}
[[Image:Europe germanic languages.PNG|225px|thumb|'''Les llingües xermániques d'Europa tán estremaes en llingües xermániques ''septentrionales'' y ''occidentales'''''
{{Lleenda|#00ff00|Holandés (Xermánicu occidental)}}
{{Lleenda|#008000|Altu alemán (Xermánicu occidental)}}
{{Lleenda|#ff8811|Anglu-frisón insular (Xermánicu occidental)}}
{{Lleenda|#ffbb77|Anglu-frisón continental (Xermánicu occidental)}}
{{Lleenda|#0000ff|Escandinavu oriental (Xermánicu septentrional)}}
{{Lleenda|#00ffff|Escandinavu occidental (Xermánicu septentrional)}}
{{Lleenda|#ff0000|Llínea que señala la división ente les llingües xermániques septentrionales y occidentales.}}
]]
Les '''llingües xermániques occidentales''' son un [[subgrupu]] de les [[llingües xermániques]]. Entiende, ente otres, el [[idioma inglés|inglés]], el [[idioma alemán|alemán]], el [[yiddish]], el [[baxu alemán]], el [[neerlandés]], el [[afrikáans]] y el [[Idioma frisón|frisón]]. Les otres dos de los trés cañes tradicionales de les [[llingües xermániques]] son les [[llingües xermániques nórdiques]] y les [[llingües xermániques orientales]].
 
Ente los años 200 y 500 na Europa occidental xermánica falaríase un conxuntu de variedaes dialectales conocíes colectivamente proto-xermánicu occidental, que tendríen un altu grau de [[inteligibilidad mutua]] y que la so diversificación daría llugar a les llingües xermániques occidentales
 
== Historia ==
La zona occidental y meridional de l'actual [[Alemaña]] atopar en manos de les [[celtes|tribus celtes]] hasta la llegada de los [[pueblos xermánicos]] por cuenta de les grandes migraciones, ente elles les más importantes les de [[teutones]] y [[cimbrios]] ente los años 120 y 116&nbsp;a.&nbsp;C. escontra l'añu 100&nbsp;d.&nbsp;C. en dómina de [[Tácito]]. Los xermanos yá s'asitiaren a les veres del [[Rin]] y del [[Danubio]] y estremárense en trés grandes grupos compuestos por distintes tribus. Más palantre daríase nome a estos grupos: [[pueblu francu|francos]], [[saxonos]] y [[suevos]], pero'l historiadores romanos denominar istveones, ingueones y (h)erminones.
 
== Subdivisón del xermánicu occidental ==
Maurer propunxo una división de les llingües xermániques en cinco subgrupo. El xermánicu occidental taría integráu por trés d'estos subgrupos:
* '''Xermánicu del mar del Norte''' ([[llingües anglofrisias|grupu anglofrisio]]):
** Anglosaxón: kéntico, saxón y ánglico
** Antiguu frisio
* '''Xermánicu del Rin-Weser''' ([[llingües bajogermánicas|grupu bajogermánico]]):
** Antiguu baxu alemán
** Antiguu baxu franconio
** Antiguu saxón.
* '''Xermánicu del Elba''' ([[llingües altogermánicas|grupu altogermánico]]):
** Antiguu altu alemán
** Alemán mediu **
Altu alemán
 
== Característiques comunes ==
Una característica común a tol xermánicu occidental antiguu sería'l tracamundiu tantu nel singular como'l plural de les formes de [[casu nominativu|nominativu]] y [[caso acusativu|acusativu]], que nes otres dos cañes de la subfamilia xermánica teníen formes estremaes. Otra característica ye la esistencia de formes estremaes de casu instrumental en parte del xermánicu occidental. La comparanza de la flexón de ''*wulf-'' 'llobu' en [[idioma anglosaxón|anglosaxón]], en [[antiguu saxón]] y l'altu alemán antiguu amuesa l'amenorgamientu nominativu-acusativu en xermánicu occidental, y l'esistencia de formes de presea en parte del xermánicu occidental:
{| class="wikitable" style="text-align: center"
! !! colspan="3"| Xermánicu occidental !! Xermánicu septentrional !! Xermánicu oriental
! rowspan="2"| <small>PROTO-XERMÁNICU</small>
|-
! <small>singular</small>!! Anglosaxón<br />(GMN) !! Antiguu Saxón<br />(G Elb) !! Alto Alemán Ant.<br />(GRW) !! Antiguu<br> islandés<br />(GN) !! Góticu<br />(G Est)
|-
! Nominativu |
wulf || wulf || wolf || ulfr || wulfs || *wulfz
|-
! Acusativu |
wulf || wulf || wolf || ulf || wulf || *wulf
|-
! Xenitivu |
wulfes || wul<s>b</s>ye || wolfes || ulfs || wulfis || *wulfis
|-
! Dativu |
wulfe || wul<s>b</s>y || wolfe || ulfi || wulfa || *wulfi
|-
! Presea |
wulfe || wul<s>b</s>o || wolfu || ____ || ____ || *wulfu
|-
! <small>plural</small> !! !! !! !! !! !!
|-
! Nominativu |
wulfas || wul<s>b</s>vos || wolfā || ulfar || wulfos || *wulfaz
|-
! Acusativu |
wulfas || wul<s>b</s>vos || wolfā || ulfa || wulfans || *wulfans
|-
! Xenitivu |
wulfa || wul<s>b</s>o || wolfo || ulfa || wulfē ||
|-
! Dat.-Instr.
| wulfum || wul<s>b</s>um || wolfum || ulfom || wulfam || *wulfom
|-
|}
[[Archivu:Einteilung der Germanen nach Maurer.es.svg|thumb|right|450px|Les llingües xermániques según Maurer]]
 
== Referencia ==
{{listaref}}
 
=== Bibliografía ===
* Maurer, Friedrich: ''Nordgermanen und Alemannen - Studien zur germanischen und frühdeutschen Sprachgeschichte, Stammes- und Volkskunde'' - 3., überarb. und erw. Aufl. - Bern: Francke, 1952. 187 S. (Bibliotheca Germanica, 3); Quelle der Grafik, erste Auflage 1942
* Wiesinger, Peter: ''Schreibung und Aussprache im älteren Frühneuhochdeutschen: zum Verhältnis von Graphem - Phonem - Phon am bairisch-österreichischen Beispiel von Andreas Kurzmann um 1400''. Berlin, New York: de Gruyter, 1996, 265 S. ISBN 3-11-013727-5 (Studia linguistica Germanica, 42); online lesen bei [http://books.google.com/books?id=Y8c9QIYV69wC&pg=PA21&vq=bairisch&dq=bairisch+mittelhochdeutsch&hl=de&sig=nVZNyM4AYQgPYydpNazJ_ofv0gg Google Books]
* [[Wolfram Euler|Euler, Wolfram]]: ''Die Herausbildung von Übergangsdialekten und Sprachgrenzen - Überlegungen am Beispiel deas Westgermanischen und Nordischen''. Innsbruck: Inst. für Sprachen o. Literaturen d. Univ. Innsbruck, Abt. Sprachwiss., 2002. 57 S. ISBN 3-85124-687-X
* Schmidt, Wilhelm: ''Geschichte der deutschen Sprache, Ein Lehrbuch für das germanistische Studium'', 10. Auflage, S. 489, Stuttgart: S. Hirzel Verlag (2007) ISBN 3-7776-1432-7
* König Werner, ''dtv-Atles Deutsche Sprache'', 14. Auflage, München: dtv (2004), basierend auf der 1. Auflage von 1978, ISBN 3-423-03025-9
* Sonderegger, Stefan: ''Althochdeutsche Sprache und Literatur - eine Einführung in das älteste Deutsch''; Darstellung und Grammatik. 3., durchges. o. wesentl. erw. Aufl. - Berlin (o.a.): de Gruyter, 2003, 390 S. ISBN 3-11-017288-7
* Niebaum, Hermann: ''Einführung in die Dialektologie deas Deutschen'' / Hermann Niebaum; Jürgen Macha. - 2., neubearb. Aufl. - Tübingen: Niemeyer, 2006. - XVII, 256 S.. ISBN 978-3-484-26037-5 (Germanistische Arbeitshefte, 37)
* Weddige, Hilkert: Mittelhochdeutsch - eine Einführung. 6. Aufl. - München: Beck, 2004. - XII, 210 S. ISBN 3-406-45744-4
* Edwards, Cyril: ''The beginnings of German literature - comparative and interdisciplinary approaches to Old High German'' - 1. publ. - Rochester, NY: Camden House, 2002 - XVIII, 197 S. ISBN 1-57113-235-X. - (Studies in German literature, linguistics and culture);<br />-->vergleiche dazu auch die kritische Rezension von Christoph Lorey, University of New Brunswick/Kanada: [http://www.humanities.ualberta.ca/seminar/display.cfm?ReviewID=102 Review of Cyril Edwards: The Beginnings of German Literature]
 
== Enllaces esternos ==
{{Commonscat|West Germanic languages}}
* [https://web.archive.org/web/20020117072046/http://www.geocities.com/linguaeimperii/Germanic/germanic_ye.html Comparanza de les cañes del xermánicu]
 
 
{{Tradubot|Lenguas germánicas occidentales}}
 
[[Categoría:Llingües xermániques occidentales| ]]
 
[[es:Lenguas germánicas occidentales]]
[[Categoría:Tradubot 2017]]