Diferencies ente revisiones de «Monarca»

Contenido eliminado Contenido añadido
Redirixendo a Rei
 
Desanicióse la redireición a Rei
Etiqueta: Redireición desaniciada
Llinia 1:
{{otrosusos}}
#redirect [[Rei]]
{{redirixe equí|Rei|otros=Reina}}
{{problemes artículo|noneutral|aldericáu|referencies}}
[[Archivu:Heraldic Royal Crown of Spain (Version of the Royal Arms).svg|260px|thumb|Corona del rei d'España.<ref>{{cita web|url=http://lema.rae.es/drae/srv/search?id=FYT7G6afIDXX24l3pXxB#corona_de_rei.|títulu=Corona de rei editorial=[[Diccionariu de la Real Academia Española]]}}</ref>]]
 
 
El '''monarca''' ye'l [[xefe d'Estáu]] d'un país que'l so sistema de gobiernu recibe'l nome de [[monarquía]]. Puede ser xefe d'una etnia ([[zulúes]], [[Maorín|maorís]], etc.) o d'un país (46 Estaos o Instituciones elevaes a la categoría d'Estáu -[[Orde de Malta]]-, reconocíes pola [[ONU]]). Unu d'esi xefes d'Estáu, en concretu, la [[Isabel II del Reinu Uníu|reina]] del [[Reinu Uníu]] ostenta'l papel de cabeza de la [[Mancomunidá de Naciones]], organización que comparte llazos históricos col [[Reinu Uníu]]. Quitando unos pocoñín de casos, que son escoyíos por un [[cónclave]] ([[Ciudá del Vaticanu]]), asamblea ([[Orde de Malta]]), por decisión papal ([[Copríncipes d'Andorra|copríncipe]] eclesiásticu de [[Andorra]]) o por elección democrática del pueblu francés ([[Presidente de Francia|presidente]] de Francia y [[Copríncipes d'Andorra|copríncipe]] de [[Andorra]]), tal que señala la [[Constitución d'Andorra|Constitución]] d'esti [[Andorra|Tao pirenaicu]], ye un títulu hereditariu y, en principiu, vitaliciu (de nuevu, la esceición marcar los copríncipes d'Andorra).
 
Anque tradicionalmente actuaron como autócrates (nel sentíu d'exercer por sigo sola l'autoridá suprema d'un Estáu, casu del emperador o [[zar]] de [[Rusia]], tamién pudieron ser figures de calter ceremonial ensin nengún poder real (casu del [[emperador de Xapón]]), col poder acutáu a los sos territorios patrimoniales (casu del [[emperador del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu]] o'l [[rei de Francia]] na [[Edá Media]] primero qu'estendiera la so autoridá a la totalidá del país), o con unos poderes más o menos llindaos por una constitución, y nesi casu fálase de monarca constitucional (casu del [[estatúder]] nos Países Baxos, el rei d'España o'l rei d'Inglaterra).
 
Habiendo estáu estendíos por casi tol globu, l'orixe de los distintos réximes monárquicos ye dacuando un tanto inciertu, sobremanera pola antigüedá de munchos d'ellos y pola falta de fontes relevantes que lo refieran; nestos casos, ye relativamente común que la monarquía acomuñar a dalguna lleenda de calter míticu, usualmente acomuñada a una intervención divina, (casu del emperador en [[Xapón]], supuestu descendiente de la diosa [[Amaterasu]]; y tamién de los emperadores xunetu-claudios de Roma, que dicíen baxar de la diosa [[Venus (mitoloxía)|Venus]]). En munchos otros casos, esisten abondoses fontes documentales que describen l'apaición de la monarquía, como por casu nel advenimiento del réxime imperial romanu y del so directu descendiente'l [[Imperiu bizantín]], nel establecimientu del [[Sacru Imperiu Romanu Xermánicu]]. De toes formes, dientro del contestu de les monarquíes cristianes (que van dende'l Baxu Imperiu romanu y l'Imperiu bizantín hasta los reis de Francia, Inglaterra, Austria, España, ente otres) estendióse como fuera na [[Edá Antigua]], a manera de xustificar el réxime, el conceutu de ''monarquía divina'', en virtú del cual el rei ser ''[[pola gracia de Dios]]'' ([[derechu divín de los reis]]), lo cual confería un calter sagráu a la monarquía. Conceutos asemeyaos emplegar nel Imperiu chinu, onde l'emperador (el 'Fíu del Cielu'), ostentaba'l llamáu "mandatu del Cielu", que lo habilitaba pa gobernar.
 
La monarquía ye mayoritariamente hereditaria y presuntamente perpetua, sacante en casos escepcionales como na [[Ciudá del Vaticanu]], onde'l monarca ye un [[pontífiz]] escoyíu por inspiración divina, por un grupu zarráu de persones que conformen el Colexu Cardenaliciu. La manera d'heriedu más común foi de padres a fíos, per llínea paterna; les monarquíes matrilineales fueron daqué escepcional. En delles dinastíes, les muyeres pudieron gobernar, bien porque nun hubiera nengún hermanu varón, bien porque elles fueren les primoxénites; ello, sicasí, dependía de les tradiciones de la mesma dinastía: por casu, la dinastía [[Capeto]] de Francia, rexir pola [[Llei Sálica]] que torgaba gobernar a les muyeres, ente que la [[Casa de Trastámara]] de [[Castiella]] nun lo faía, y delles muyeres pudieron llegar al poder.
 
Los monarques pueden recibir distintos títulos, como '''''rei''''' / '''''reina''''', ''[[emperador]]'' / ''[[emperatriz]]'', ''[[gran duque]]'' / ''[[gran duquesa]]'', ''[[príncipe]]''/''[[princesa]]'', ''[[papa]]'' (con dignidá relixosa), escasamente denominar ''[[caudiellu]]''; en delles civilizaciones americanes ''[[cacique]]'' (sobremanera de calter tribal), ''[[pishin]]'' (nes cultures mayes), ''[[inca]]'' (nel Imperiu inca). Esisten amás términos específicos pa los '''monarques''' de dellos estaos, derivaos de los idiomes locales o d'adaptaciones llingüístiques, como ''[[zar]]'' (de Rusia, de Bulgaria), ''[[faraón]]'' (d'Exiptu), ''[[sah]]'' (de Persia), [[kan]] (o khan, pa los pueblos tártaros). Los monarques de los estaos gobernaos pola llei islámica yeren llamaos [[sultán|sultanes]], y si taben investidos de la suprema autoridá relixosa, [[califa]] (que significa daqué según "representante del profeta" o ''comendador de los creyentes''). Na [[antigua Grecia]], los monarques recibíen el títulu de ''[[Tiranía|tiranu]]'' o [[basileo]]; esti postreru foi retomáu polos emperadores bizantinos. Los términos ''príncipe'' y ''princesa'' provienen del llatín ''princeps'', primer ciudadanu; foi'l títulu emplegáu mientres l'Altu Imperiu romanu polos emperadores (de la mesma, emperador vien del llatín ''imperator'', títulu militar equivalente a "soberanu" o ''xefe del Exércitu''). Dellos monarques soberanos, sobremanera d'Italia, caltuvieron el títulu de príncipe, y en ciertos países como en Francia foi emplegáu como títulu nobiliariu; n'otros casos destinar a los fíos, descendientes o herederos del monarca ([[príncipe d'Asturies]], [[príncipe de Gales]], [[príncipe d'Orange]], ente otros). Nótese qu'en dellos países [[Europa|europeos]], [[Asia|asiáticos]] y [[África|africanos]] un "rei" ye'l xefe d'Estáu d'una nación tao, pero n'otros países, el rei pue que sía'l xefe d'una tribu, y que nun se correspuenda con un Estáu independiente.
 
D'antiguo, y entá en delles naciones monárquiques actuales, solíen atribuyise al monarca, poderes [[Divinidá|divinos]] (por casu, los monarques unxíos d'Israel, ya Inglaterra o Francia, supuestamente podíen curar a los enfermos imponiendo les manos), como una amuesa de que yeren escoyíos o unviaos de [[Divos]] pa gobernar.
 
== Orixe del términu ==
 
La palabra monarca, en [[llatín]] ''monarcha'', provien de la [[Idioma griegu|griega]] μονάρχης, monárkhēs (de monos, μόνος, "unu/singular", y ἄρχω, árkhō, "gobernar" (compárese con archon, ἄρχων, "liderar/gobernar/mandar")) la cual referíase a un solu gobernante [[Monarquía absoluta|absolutu]], siquier nominalmente falando.
 
Pela so parte el términu “rei” nel [[Español (idioma)|español]] modernu deriva del llatín “''rex''” con igual significáu, y de forma análoga la palabra “reino” del llatín “''regnum''”. Toes estes provienen de la mesma del raigañu [[Llingües indoeuropees|indoeuropea]] “''reg''” que significa rexir o gobernar amás de referir al llau derechu o rectu del cuerpu, razón pola cual caltiense na etimoloxía del términu pa diestru de delles [[llingües xermániques]].
 
En [[Idioma hebréu|hebréu]] el términu pa rei ye mé·lekj. Unu de los monarques más antiguos, [[Nemrod]], ye mentáu pola biblia (Gé 10:8-12.) y numberoses tradiciones antigües.<ref>[http://wol.jw.org/ye/wol/d/r4/lp-s/1200002615?q=teocracia&p=par Reinu de Dios]</ref>
 
== Sucesión ==
[[Archivu:Palaciu-real-de-madrid-sala-de-tronos.jpg|left|thumb|200px|Salón del Tronu del [[Palaciu Real de Madrid]].]]
El [[orde sucesoriu|sistema de sucesión]] al tronu nun ye igual en toles monarquíes. Tradicionalmente, lo más común ye que'l sucesor d'un rei sía'l so fíu primoxénitu [[varón]]; en casu de que nun los tuviera, asocedería-y el so fía mayor o dalgún familiar de [[sexu masculino]], dependiendo de si la monarquía dexa a les muyeres reinar, ya inclusive que la sucesión pase por una caña femenina del llinaxe.
 
Delles monarquíes abolieron esta preferencia polos homes, y ye el fíu primoxénitu del monarca, [[varón]] o [[muyer]], quien asocede al rei.
 
N'España, foi abolida en [[1830]] la [[llei sálica]] que torgaba reinar a les muyeres, pero sigue esistiendo una preferencia polos homes na sucesión al tronu. [[Felipe VI d'España|Felipe VI]] asocedió al rei [[Juan Carlos I d'España|Juan Carlos I]], a pesar de tener dos hermanes mayores qu'él.
 
Tamién esistieron dalgunos [[monarquía electiva|monarques electos]], como los [[papa]]s, los reis de Polonia, y dictadores que se declararon líderes d'una [[monarquía]] autoproclamada.<ref>[http://biblio.juridicas.unam.mx/revista/pdf/DerechoComparado/28/el/el8.pdf La constitución del Imperiu Centroafricanu]</ref>
{{VT|Dinastía|Alternanza nel poder}}
 
== Monarques actuales ==
 
=== Monarques d'Europa ===
<gallery perrow=6>
Arquivu:Queen Elizabeth II at Hillsborough Castle.jpg|[[Isabel II del Reinu Uníu|Isabel II, reina del Reinu Uníu]]
Arquivu:King of Spain (2017, cropped).jpg|[[Felipe VI d'España|Felipe VI, rei d'España]]
Arquivu:Koning-willem-alexander-okt-15-s.jpg|[[Guillermo Alejandro de los Países Baxos|Guillermo Alejandro, rei de los Países Baxos]]
Arquivu:Drottning Margrethe av Danmark.jpg|[[Margarita II de Dinamarca|Margarita II, reina de Dinamarca]]
Arquivu:Philippe_de_Belgique_2010.jpg|[[Felipe de Bélxica|Felipe, rei de los belgues]]
File:Harald V Krakow.jpg|[[Harald V de Noruega|Harald V, rei de Noruega]]
Arquivu:Carl XVI Gustaf of Sweden in 2017-2.jpg|[[Carlos XVI Gustavo de Suecia|Carlos XVI Gustavo, rei de Suecia]]
Arquivu:Albert_II_February_2015_(cropped).jpg|[[Alberto II de Mónaco|Alberto II, príncipe de Mónaco]]
Arquivu:Ιωάννης Αδάμ Β΄ του Λίχτενσταϊν.jpg|[[Juan Adán II de Liechtenstein|Juan Adán II, príncipe soberanu de Liechtenstein]]
File:Hereditary Prince of Liechtenstein.jpg|[[Luis de Liechtenstein|Luis, príncipe rexente de Liechtenstein]]
Arquivu:Henri of Luxembourg (2009).jpg|[[Enrique de Luxemburgu|Enrique, gran duque de Luxemburgu]]
File:Emmanuel Macron in Tallinn Dixital Summit. Welcome dinner hosted by HE Donald Tusk. Handshake (36669381364) (cropped 2).jpg|[[Emmanuel Macron|Emmanuel Macron, copríncipe d'Andorra]]
Arquivu:Mons._Vives_(30612833490).jpg|[[Joan-Enric Vives|Joan Enric Vives, copríncipe d'Andorra]]
File:Franciscus in 2015.jpg|[[Francisco (papa)|Francisco, soberanu de la Ciudá del Vaticanu]]
File:FraGiacomoDallaTorre.jpg|[[Giacomo Dalla Torre del Tempio di Sanguinetto]], [[Anexu:Grandes maestres de la Orde de Malta|Llugarteniente interín de la Orde de Malta]]
</gallery>
 
=== Monarques d'Asia ===
<gallery perrow=6>
Arquivu:السلطان_قابوس.jpg|[[Qabus bin Said al Said|Qabus bin Said Al Said, sultán de Omán]]
File:Tamim bin Hamad al-Thani 2015.jpg|[[Tamim bin Hamad Al Zani|Tamim bin Hamad Al Zani, emir de Qatar]]
Arquivu:I20160212 MM 47615 (Cropped).jpg|[[Abdalá II de Xordania|Abdalá II, rei de Xordania]]
Arquivu:Hamad-Bin-Isa-Al-Khalifa.jpg|[[Hamad bin Isa Al Jalifa|Hamad II bin Isa Al Jalifa, rei de Baréin]]
Arquivu:Khalifa Bin Zayed Al Nahyan-CROPPED.jpg|[[Jalifa bin Zayed Al Nahayan|Jalifa bin Zayed Al Nahayan, emir de Abu Dabi, Presidente de los Emiratos Árabes Xuníos]]
Arquivu:Sheik Mohammed bin Rashid Al Maktoum.jpg|[[Mohamed bin Rashid Al Maktum|Mohamed bin Rashid Al Maktum, emir de Dubái, Primer Ministru de los Emiratos Árabes Xuníos]]
</gallery>
 
<gallery perrow=6>
Arquivu:Salman_bin_Abdull_aziz_December_9,_2013.jpg|[[Salmán bin Abdulaziz|Salmán, rei de Arabia Saudita]]
Arquivu:Sheikh Sabah IV.jpg|[[Sabah Al-Ahmad Al-Yaber Al-Sabah|Sabah IV Al Ahmad Al Yaber Al Sabah, emir de Kuwait]]
Arquivu:Vajiralongkorn_(tight_crop).jpg|[[Maha Vajiralongkorn|Maha Vajiralongkorn, rei de Tailandia]]
Arquivu:Hassanal Bolkiah.jpg|[[Muda Hassanal Bolkiah|Hassanal Bolkiah, sultán de Brunéi]]
Arquivu:Emperor_Akihito_(2016).jpg|[[Akihito|Akihito, emperador de Xapón]]
Arquivu:Yang Dipertuan Agong Ke 15.jpg|[[Mohamed V de Kelantan|Mohamed V, sultán de Kelantan y rei de Malaisia]]
</gallery>
 
<gallery perrow=6>
Arquivu:King Jigme Khesar Namgyel Wangchuck.jpg|[[Jigme Khesar Namgyel Wangchuck|Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, rei de Bután]]
Arquivu:Norodom Sihamoni (2007) (crop).jpg|[[Norodom Sihamoní|Norodom Sihamoní, rei de Camboya]]
</gallery>
 
=== Monarques d'África ===
<gallery perrow=6>
Arquivu:Letsie_III.jpg|[[Letsie III|Letsie III, rei de Lesoto]]
Arquivu:King_Mohammed_VI.jpg|[[Mohamed VI de Marruecos|Mohamed VI, rei de Marruecos]]
Arquivu:King_Mswati_III_2014.jpg|[[Mswati III de Suazilandia|Mswati III, rei de Suazilandia]]
</gallery>
 
=== Monarques d'Oceanía ===
<gallery perrow=6>
Arquivu:Ulukalala Lavaka Arreya.jpg|[[Tupou VI|Tupou VI, rei de Tonga]]
Arquivu:His Highness Tui A'ana Tuimaleali'ifano Va'aleto'a Sualauvi II cropped.jpg|[[Vaaletoa Sualauvi II|Sualauvi II, rei de Samoa]]
</gallery>
 
=== Llista de monarques per añu d'ascensión ===
# Reina [[Isabel II del Reinu Uníu|Isabel II]] de [[Antigua y Barbuda]], [[Australia]], [[Bahamas]], [[Barbaos]], [[Belice]], [[Canadá]], [[Granada (país)|Granada]], [[Xamaica]], [[Nueva Zelanda]], [[Papúa Nueva Guinea]], [[San Cristóbal y Nieves]], [[Santo Lucía]], [[San Vicente y les Granadines]], [[Isla Salomón]], [[Tuvalu]] y el [[Reinu Uníu]] ([[1952]])
# Sultán [[Qabus bin Said al Said|Qabus de Omán]] ([[1970]])
# Reina [[Margarita II de Dinamarca]] ([[1972]])
# Rei [[Carlos XVI Gustavo de Suecia]] ([[1973]])
# Sultán [[Muda Hassanal Bolkiah|Hassanal Bolkiah de Brunéi]] ([[1984]])
# Rei [[Mswati III de Suazilandia]] ([[1986]])
# Emperador [[Akihito|Akihito de Xapón]] ([[1989]])
# Príncipe Soberanu [[Juan Adán II de Liechtenstein]] ([[1989]])
# Rei [[Harald V de Noruega]] ([[1991]])
# Rei [[Letsie III|Letsie III de Lesoto]] ([[1996]])
# Rei [[Abdalá II de Xordania]] ([[1999]])
# Rei [[Mohamed VI de Marruecos]] ([[1999]])
# Gran Duque [[Enrique de Luxemburgu]] ([[2000]])
# Rei [[Hamad bin Isa Al Jalifa|Hamad II de Baréin]] ([[2002]])
# Copríncipe de [[Andorra]] y Obispu de [[Diócesis de Urgel|Urgel]]: [[Joan-Enric Vives]] ([[2003]])
# Príncipe Rexente [[Luis de Liechtenstein]] ([[2004]])
# Rei [[Norodom Sihamoní|Norodom Sihamoní de Camboya]] ([[2004]])
# Presidente [[Jalifa bin Zayed Al Nahayan|Jalifa bin Zayed Al Nahayan de los Emiratos Árabes Xuníos]] ([[2004]])
## Emir [[Hamad bin Mohamed Al Sharqi]], de [[Fuyaira]], [[Emiratos Árabes Xuníos]] ([[1974]])
## Emir [[Humaid bin Rashid Al Nuaimi|Humaid V bin Rashid Al Nuaimi]], de [[Ajmán]], [[Emiratos Árabes Xuníos]] ([[1981]])
## Emir [[Sultán III bin Mohamed Al Qasimi]], de [[Sarja]], [[Emiratos Árabes Xuníos]] ([[1987]])
## Emir [[Saud bin Saqr Al Qasimi]], de [[Ras al-Jaima (emiratu)|Ras al-Jaima]], [[Emiratos Árabes Xuníos]] ([[1996]])
## Emir [[Jalifa bin Zayed Al Nahayan|Jalifa II bin Zayed Al Nahayan]], de [[Abu Dabi (Emiratu)|Abu Dabi]] ([[2004]])
## Emir [[Mohamed bin Rashid Al Maktum]], de [[Dubái]], [[Emiratos Árabes Xuníos]] ([[2006]])
## Emir [[Sa'ud bin Rashid Al Mu'alla|Saud bin Rashid Al Mu'alla]], de [[Umm al-Qaywayn]], [[Emiratos Árabes Xuníos]] ([[2009]])
# Príncipe [[Alberto II de Mónaco]] ([[2005]])
# Rei [[Jigme Khesar Namgyel Wangchuck|Jigme Khesar Namgyel de Bután]] ([[2006]])
# Emir [[Sabah Al-Ahmad Al-Yaber Al-Sabah|Sabah IV de Kuwait]] ([[2006]])
# Rei [[Tupou VI|Tupou VI de Tonga]] ([[2012]])
# Papa [[Francisco (papa)|Francisco]] y Soberanu del [[Ciudá del Vaticanu|Estáu de la Ciudá del Vaticanu]] ([[2013]])
# Rei [[Guillermo Alejandro de los Países Baxos]] ([[2013]])
# Emir [[Tamim bin Hamad Al Zani|Tamim de Qatar]] ([[2013]])
# Rei [[Felipe de Bélxica|Felipe de los Belgues]] ([[2013]])
# Rei [[Felipe VI d'España]] ([[2014]])
# Rei [[Salmán bin Abdulaziz|Salmán de Arabia Saudita]] ([[2015]])
# Rei [[Maha Vajiralongkorn|Maha Vajiralongkorn de Tailandia]] ([[2016]])
# Rei [[Mohamed V de Kelantan|Mohamed V de Malaisia]] ([[2016]])
## Sultán [[Ahmad Shah]], de [[Pahang]], [[Malaisia]] ([[1974]])
## Sultán [[Mizan Zainal Abidin]], de [[Terengganu]], [[Malaisia]] ([[1998]])
## Rei [[Sirajuddin]], de [[Perlis]], [[Malaisia]] ([[2000]])
## Sultán [[Sharafuddin Idris Shah]], de [[Selangor]], [[Malaisia]] ([[2001]])
## Rei [[Muhriz]], de [[Negeri Sembilan]], [[Malaisia]] ([[2008]])
## Sultán [[Mohamed V de Kelantan|Mohamed V]], de [[Kelantan]], [[Malaisia]] ([[2010]])
## Sultán [[Ibrahim Ismail]], de [[Johor]], [[Malaisia]] ([[2010]])
## Sultán [[Nazrin Shah]], de [[Perak]], [[Malaisia]] ([[2014]])
## Sultán [[Sallehuddin de Kedah|Sallehuddin]], de [[Kedah]], [[Malaisia]] ([[2017]])
# Llugarteniente interín [[Giacomo Dalla Torre del Tempio di Sanguinetto]] ([[2017]])
# Copríncipe de [[Andorra]] y [[Presidente de la República Francesa|Presidente de la República francesa]]: [[Emmanuel Macron]] ([[2017]])
# Rei [[Vaaletoa Sualauvi II|Sualauvi II de Samoa]] ([[2017]])
 
=== Monarques que nun ostenten la Xefatura d'un Estáu Soberanu ===
 
* Dalái Lama [[Tenzin Gyatso]], de [[Tíbet]] ([[China]]), [[1940]]
* Sah [[Aga Khan IV]], de los [[nizaríes]], [[1957]]
* Rei [[Goodwill Zwelithini kaBhekuzulu|Goodwill Zwelethini]], de los [[Pueblu zulú|zulúes]], [[Suráfrica]], [[1968]]
* Emir [[Hamad ibn Muhammad ash-Sharqi]], de [[Katsina]] ([[Nixeria]]), [[1981]]
* Sultán [[Hamengkubuwono X]], de [[Yogyakarta]] ([[Indonesia]]), [[1989]]
* Rajá [[Leopoldo Isu Nisnoni|Leopoldo Isu]], de [[Kupang]] ([[Indonesia]]), [[1992]]
* Rei [[Muwenda Mutebi II]], de [[Buganda]] ([[Uganda]]), [[1993]]
* Rei [[Solomon Gafabusa Iguru|Solomon Gafabusa Iguru I]], de [[Bunyoro-Kitara|Bunyoro]] ([[Uganda]]), [[1994]]
* Rei [[Oyo Nyimba Kabamba Iguru Rukidi IV]], de [[Toru (reinu)|Toru]] ([[Uganda]]), [[1995]]
* Reyes de [[Wallis y Futuna]] ([[Francia|Dependencia Francesa]]): [[Kapeliele Faupala]], [[Petelo Sía]] y [[Visesio Moeliku]], [[2004]]
* Rei [[Tuheitia Paki]] de los [[maorín]]ye, [[Nueva Zelanda]], [[2006]]
* Sultán [[Muhammed Sa'adu Abubakar|Sa'adu Abubakar IV]], de [[Califato de Sokoto|Sokoto]] ([[Nixeria]]), [[2006]]
* Rei [[Julio Pinedo|Julio I]], de los [[afroboliviano]]s, [[Bolivia]], [[2007]]
* Rei [[Reynaldo Alexis Santana]], de los [[naso]] ([[Panamá]]), [[2011]]
* Rei [[Jean-Michel Parasiliti di Pa|Antonio IV]], de [[Reinu de la Araucanía y la Patagonia|la Araucanía y la Patagonia]] ([[Chile]] y [[Arxentina]]), [[2014]]
 
== Cronoloxíes de monarquíes reinantes ==
 
=== África ===
* [[Anexu:Reyes de Lesoto|Llista de los monarques de Lesoto]]
* [[Dinastía alauí|Llista de los monarques de Marruecos]]
* [[Anexu:Reyes de Suazilandia|Llista de los monarques de Suazilandia]]
 
=== Asia ===
 
* [[Anexu:Reyes d'Arabia Saudina|Llista de los monarques d'Arabia Saudina]]
* [[Al Jalifa|Llista de los monarques de Baréin]]
* [[Anexu:Sultanes de Brunéi|Llista de los monarques de Brunéi]]
* [[Anexu:Dirixentes de Bután|Llista de los monarques de Bután]]
* [[Reyes de Camboya|Llista de los monarques de Camboya]]
* [[Anexu:Emires de Qatar|Llista de los monarques de Qatar]]
* [[Anexu:Presidentes de los Emiratos Árabes Xuníos|Llista de los monarques de los Emiratos Árabes Xuníos]]
* [[Anexu:Emperadores de Xapón|Llista de los monarques de Xapón]]
* [[Anexu:Reyes de Xordania|Llista de los monarques de Xordania]]
* [[Anexu:Monarques de Kuwait|Llista de los monarques de Kuwait]]
* [[Yang di-Pertuan Agong|Llista de los monarques de Malaisia]]
* [[Anexu:Sultanes de Omán|Llista de los monarques de Omán]]
* [[Llista de Reyes de Tailandia|Llista de los monarques de Tailandia]]
 
=== Europa ===
* [[Copríncipes d'Andorra|Llista de los monarques d'Andorra]]
* [[Rei de los belgues|Llista de los monarques de Bélxica]]
* [[Anexu:Monarques de Dinamarca|Llista de los monarques de Dinamarca]]
* [[Anexu:Reyes d'España|Llista de los monarques d'España]]
* [[Príncipe de Liechtenstein|Llista de los monarques de Liechtenstein]]
* [[Gran duque de Luxemburgu|Llista de los monarques de Luxemburgu]]
* [[Anexu:Soberanos de Mónaco|Llista de los monarques de Mónaco]]
* [[Anexu:Monarques de Noruega|Llista de los monarques de Noruega]]
* [[Anexu:Monarques de los Países Baxos|Llista de los monarques de los Países Baxos]]
* [[Anexu:Monarques británicos|Llista de los monarques del Reinu Uníu]]
* [[Anexu:Monarques de Suecia|Llista de los monarques de Suecia]]
* [[Anexu: Papes|Llista de los monarques del Vaticanu]]
* [[Anexu:Grandes maestres de la Orde de Malta|Llista de los monarques de la Orde de Malta]]
 
=== Oceanía ===
 
* [[O -y Ao o -y Malu|Llista de los monarques de Samoa]]
* [[Rei de Tonga|Llista de los monarques de Tonga]]
 
== Cronoloxíes de monarquíes sumíes ==
 
=== Europa ===
* [[Casa de Zogu|Llista de los monarques d'Albania]] (hasta [[1939]])
* [[Anexu:Reyes y emperadores d'Alemaña|Llista de los monarques d'Alemaña]] (hasta [[1918]])
* [[Anexu:Soberanos d'Austria|Llista de los monarques d'Austria]] (hasta [[1918]])
* [[Reyes de Baviera|Llista de los monarques de Baviera]] (hasta [[1918]])
* [[Anexu:Reyes de Bohemia Llista de los monarques de Bohemia]] (hasta [[1918]])
* [[Anexu:Monarques de Bulgaria|Llista de los monarques de Bulgaria]] (hasta [[1946]])
* [[Casa de Saboya|Llista de los monarques de Cerdeña]] (hasta [[1861]])
* [[Anexu:Monarques de Francia|Llista de los monarques de Francia]] (hasta [[1871]])
* [[Anexu:Reyes de Grecia|Llista de los monarques de Grecia]] (hasta [[1973]])
* [[Anexu:Reyes d'Hungría|Llista de los monarques d'Hungría]] (hasta [[1918]])
* [[Rei d'Italia|Llista de los monarques d'Italia]] (hasta [[1946]])
* [[Casa de Petrović-Njegoš|Llista de los monarques de Montenegro]] (hasta [[1918]])
* [[Anexu:Reyes de Polonia|Llista de los monarques de Polonia]] (hasta [[1814]])
* [[Anexu:Monarques de Portugal|Llista de los monarques de Portugal]] (hasta [[1910]])
* [[Casa de Rumania|Llista de los monarques de Rumanía]] (hasta [[1947]])
* [[Anexu:Zares de Rusia|Llista de los monarques de Rusia]] (hasta [[1917]])
* [[Reinu de Sajonia|Llista de los monarques de Sajonia]] (hasta [[1918]])
* [[Casa Real de Karađorđević|Llista de los monarques de Serbia]] (hasta [[1945]])
 
=== Asia ===
* [[Anexu:Monarques d'Afganistán|Llista de los monarques d'Afganistán]] (hasta [[1973]])
* [[Anexu:Emperadores de China Llista de los monarques de China]] (hasta [[1912]])
* [[Emperador Sunjong de Corea Llista de los monarques de Corea]] (hasta [[1910]])
* [[Anexu:Monarques de Xeorxa|Llista de los monarques de Xeorxa]] (hasta [[1810]])
* [[Anexu:Reyes d'Iraq|Llista de los monarques d'Iraq]] (hasta [[1958]])
* [[Sah|Llista de los monarques d'Irán]] (hasta [[1979]])
* [[Casa de David|Llista de los monarques d'Israel]] (hasta [[587]])
* [[Sisavang Vatthana|Llista de los monarques de Laos]] (hasta [[1975]])
* [[Hestoria de Maldivas|Llista de los monarques de Maldivas]] (hasta [[1968]])
* [[Rei de Nepal|Llista de los monarques de Nepal]] (hasta [[2008]])
* [[Dinastía osmanlí|Llista de los monarques de Turquía]] (hasta [[1922]])
* [[Dinastía Nguyễn|Llista de los monarques de Vietnam]] (hasta [[1945]])
* [[Reinu de Yemen|Llista de los monarques de Yemen]] (hasta [[1966]])
 
=== África ===
* [[Rei de Burundi|Llista de los monarques de Burundi]] (hasta [[1966]])
* [[Dinastía de Mehmet Alí|Llista de los monarques d'Exiptu]] (hasta [[1953]])
* [[Anexu:Monarques y gobernantes d'Etiopía|Llista de los monarques d'Etiopía]] (hasta [[1974]])
* [[Imperiu Centroafricanu|Llista de los monarques del Imperiu Centroafricanu]] (hasta [[1979]])
* [[Idris I de Llibia|Llista de los monarques de Llibia]] (hasta [[1969]])
* [[Monarques de Madagascar|Llista de los monarques de Madagascar]] (hasta [[1897]])
* [[Rei de Ruanda|Llista de los monarques de Ruanda]] (hasta [[1961]])
* [[Muhammad VIII al-Amin|Llista de los monarques de Túnez]] (hasta [[1957]])
 
=== América ===
* [[Anexu:Emperadores de Brasil|Llista de los monarques de Brasil]] (hasta [[1888]])
* [[Anexu:Xefes d'Estáu d'Haití|Llista de los monarques d'Haití]] (hasta [[1859]])
* [[Anexu:Gobernantes de México|Llista de los monarques de México]] (hasta [[1867]])
 
=== Oceanía ===
* [[Dinastía Kalākaua|Llista de los monarques de Hawái]] (hasta [[1893]])
 
=== Reyes d'Israel y Judá ===
* [[Anexu:Reyes d'Israel|Llista de los monarques d'Israel]].
* [[Anexu:Reyes de Judá|Llista de los monarques de Judá]].
 
=== Emperadores Romanos d'Oriente (Bizantinos) ===
* [[Emperador bizantín|Llista de los monarques del Imperiu Bizantín]] (hasta [[1453]])
 
=== Emperadores del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu ===
* [[Emperador del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu|Llista de los monarques del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu]] (hasta [[1806]])
 
=== Estaos Cruciaos (Monarquíes d'orixe européu instauraes nel Mediu Oriente ente los Sieglos XII y XIV) ===
 
* [[Principáu de Antioquía|Llista de los monarques de Antioquía]] (dende [[1098]] hasta [[1268]])
* [[El Condao de Edesa|Llista de los monarques de Edesa]] (dende [[1098]] hasta [[1149]])
* [[Reyes de Jerusalén|Llista de los monarques de Jerusalén]] (dende [[1100]] hasta [[1291]])
* [[El Condao de Trípoli|Llista de los monarques de Trípoli]] (dende [[1102]] hasta [[1289]])
 
== Referencies ==
{{listaref}}
 
== Vease tamién ==
* [[Anexu:Monarques más ricos]]
* [[Archiduque]]
* [[Califa]]
* [[Duque]]
* [[Emperador]]
* [[Faraón]]
* [[Feudalismu]]
* [[Káiser]]
* [[Monarquía]]
* [[Familia real]]
* [[Tabla cronolóxica de reinos d'España]]
* [[Títulos reales]]
* [[Zar]]
 
== Enllaces esternos ==
* [http://www.royalark.net/ Royal Ark]
 
 
 
 
{{Tradubot|Monarca}}
 
[[Categoría:Monarquía]]
[[Categoría:Xefatura d'Estáu]]
[[Categoría:Ciencia política]]
 
[[es:Monarca]]
[[Categoría:Tradubot 2018]]