Diferencies ente revisiones de «Genguis Ḥan»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-{{Infobox persona}} +{{Persona}})
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-u]] el + u]]'l )
Llinia 3:
'''Xenxis Kan''' ([[mongoles|mongol]]: Чингис Хаан, [[chinu]]: 成吉思汗 [[pinyin]]: Chèngjísī Hàn, [[turcu]]: Chengez Khan, Chinggis Khan, Chingis Khan), tamién escritu '''Genghis Khan''', '''Cingiz Jan''' (pronunciación en [[mongoles|mongol]]: /{{IPA|ʧiŋgɪs χaːŋ}}/ que significa en llingua mongol «L'[[emperador]] de tolos [[home]]s».
 
Ñació en '''Khentii Aimag''' (?) '''Delún Boldaq'''(?) cerque de '''Chitá''' [[1162]] (?) y morrió en [[GansuGans u]] el'l [[18 d'agostu]] de [[1227]]. Foi un príncipe [[mongoles|mongol]] qu'unificó a les tribus nómades d'esta etnia del [[norte]] d'[[Asia]], fundando'l primer [[Imperiu Mongol]]. El so braeru nome yera '''Temüjin''' que quier dicir "''l'aceru más finu''" (tamur-ji). Baxo'l so lliderazgu, los [[mongoles]] entamaríen una folexada de conquistes qu'enancharía el so dominiu a un territoriu vastísimu, ocupando dende [[Europa]] Central fasta'l [[Sur]] d'[[Asia]]. Nel marcu d'esta espansión, les hordes mongoles conquistaríen emportantes reinos de Asia, como'l [[Dinastía Jin (1115-1234)|Imperiu Jin]] del norte de [[China]] ([[1211]] - [[1216]]), el [[Imperiu Tangut]], el reinu [[Kara-Kitán]] y el [[Jwarizm|Imperiu de Jorasmia]].
 
La ortografía más frecuente d'esti nome nes llingües europees ye "Genghis Khan", sofitada na pronunciación [[persa (idioma)|persa]] del nome. La lletura correuta n'asturianu d'esta versión persa sedría "Xenguis H.an/Jan (Kan)". Per otru llau, la transcripción asturiana más fiel a la pronunciación mongola sedría "Xinguis H.an/Jan (Kan)". Por últimu, la pronunciación n'asturianu más averada al términu ye la tresllación del nome escritu, de la ortografía más usada nes llingües europees davezu, esto ye: {{IPA|ʧiŋgɪs χaːŋ}}/"'''Genghis Khan'''"/"'''Xenxis Kan'''". El términu '''[[H.an (títulu)|H.an]]/[[Jan (títulu)|Jan]]''' (o "'''Kan'''"), etimolóxicamente vien a ser "príncipe" en [[persa (idioma)|persa]], metantu que la pallabra "'''Xinguis'''" ye "''[[océanu]]''" o "''universal''", esto ye: "''Príncipe Universal''". Faciendo alusión a esti títulu, la ciudá de Pekín, coñocióse nes llendes fuera de [[China]] pol nome de ''Cambaluc'' (ó ''H.anbalic'') na dómina de dominiu mongol (ver viaxes de [[Marco Polo]] o [[Ibn Battuta]])