Diferencies ente revisiones de «Violencia»

La violencia puede ser '''física''' cuando s'exerz contra'l cuerpu d'otros seres humanos, animales o coses; '''emocional''' cuando s'ofienden los sos sentimientos, y '''intelectual''' cuando se miente deliberadamente a un individuu o a una coleutividá ([[posverdad]]), polo qu'esta postrera asolápase y ye especialmente malo de detectar, amás de que suel conducir a les otres (les sos formes históriques más frecuentes son la [[ideoloxía]] -política o relixosa- escluyente, la [[censura]], el [[adoctrinamiento]], el [[racismu]], la [[publicidá]] maleducada, la [[obsolescencia programada]], la manipulación informativa comenenciuda (por casu, cuando [[Grupu de presión|grupo de presión]] orquestan campañes de [[posverdad]] y [[demonización]] contra midíes beneficioses pa la mayoría de los otros, como'l [[Obamacare]]<ref>Paul Krugman, "Obamacare salvóse porque funciona", en ''El País'', 5 d'agostu de 2017: https://economia.elpais.com/economia/2017/08/04/actualidá/1501845203_251459.html</ref>...). La violencia intelectual ye seique, por ello, la más peligrosa al llargu plazu, pudiendo acarretar inclusive [[xenocidiu|xenocidios]]s. Otres formes de violencia intelectual consisten n'amazcarala superficialmente con "llavaos de cara" ([[Pinkwashing]], [[Purplewashing]], [[Redwashing]], [[Greenwashing]]...)

Dende antiguu constátase la preferencia del [[mal menor]] sobre'l [[bien (filosofía)|bien]] y la [[utopía]] pa gobernar, doctrina conocida como [[razón d'Estáu]] y sostenida dende ''[[El Príncipe]]'' de [[Maquiavelo]]. Los [[Estáu|Estáos]]s practiquen discretamente o reivindiquen, según la célebre definición de [[Max Weber]], un «[[Monopoliu de la violencia|monopoliu de la violencia lexítima]]», pa executar les [[Sentencia xudicial|decisiones xudiciales]], asegurar el [[orde públicu]] o, en casu de [[guerra]] o riesgu de guerra (inténtase entós legitimarla coles doctrines de la «[[guerra xusta]]»). Esta postrera puede dexenerar en [[terrorismu d'Estáu]] o otres formes de violencia más estremes como'l [[xenocidiu]]. El periodista [[Dan Rather]] dixo al respeutu: "Si mates a un home, te unvien a la siella eléctrica; si mates a diez, te llamen asesín en serie y rueden una película; y si mates a cien mil, te conviden a Xinebra, a axustar". Y [[Stalin]]: "La muerte d'un home ye una traxedia; la de cien mil, una estadística".

Ye cualquier actu o omisión qu'estropie la estabilidá psicolóxica y puede consistir en: neglixencia, abandonu, descuidu repitíu, celotipia, insultos, humildaciones, devaluación, marxinación, indiferencia, infidelidá, comparances destructives, refugu, restricción a l'autodeterminación... Ciertos desordes mentales acompañar de raptos de violencia; nel ámbitu sexual, por casu, el [[sadismu]]. Nel [[psicoanálisis]] tamién puede manifestase como un tipu de [[Represión (psicoanálisis)|represión]] aprendía patóxena, esto ye, qu'anicia enfermedaes nervioses o mentales. Atopar apocayá na orina y n'el sangre de pacientes afectaos por ciertes enfermedaes mentales una toxina que paez anormalmente producida pol so organismu. Esta toxina (una [[bufotenina]]) nun foi atopada neses dosis más qu'en pacientes que presenten trestornos psíquicos y tamién en pacientes ensin drogar y ensin contactu con anfibios, pero violentos.<ref>{{lang|en|Ktirkktiinen J., Rtiisstinen M., Huttunen M., Kallio Y., Naukkarinen H., Virkkunen M. ''Urinary excretion of bufotenin (N,N-dimethyl-5-hydroxytryptamine)'' is increased in suspicious violent offenders: A confirmatory study. Psychiatry Res.}} 1995 ; 58 : 145-52.</ref> Atopar na orina o sangre de pacientes pa toles grandes enfermedaes psiquiátriques, hasta'l puntu de que la propunxo como indicador de diagnósticu.<ref>Takeda N., Ikeda R., Ohba K., Kondo M. ''Bufotenine reconsidered as a diagnostic indicator of psychiatric disorders''. ''Neuroreport''. 1995 ; 6(17) : 2378-80</ref> <br /> La toxina ye idéntica a la que s'atopa ente les [[bufotoxina]]s ([[allucinóxenu|allucinóxenos]] que provoquen síntomes como una psicosis de tipu [[esquizofrenia]]) del venenu de numberoses especies de [[sapu|sapos]]s. Pero ignórase entá si'l mesmu procesu ta implicáu nos dos casos<ref>Ciprian-Ollivier J., Cetkovich-Bakmas M.G. ''Altered consciousness states and endogenous psychoses : a common molecularpathway ?'' ''Schizophr. Research.'' 1997; 28: 257-65</ref> y en determinar si esta molécula ta nel orixe de los trestornos mentales nel home,<ref>Forsstrom T, Tuominen J., Ktirkktiinen J. ; {{lang|en|''Determination of potentially hallucinogenic N-demethylated indole amines in human urine by HPLCIESI-MS-MS''}}. ; Scand. J. Clin.Lab. Invest. 2001 ; 61 : 547-56.</ref> o si ella mesma ye un subproductu d'otru procesu patolóxicu. Unos nicios argumenten sía que non en favor de ciertes semeyances ente l'acción de la bufotoxina sobre'l celebru, y en particular sobre la degradación de la [[serotonina]] y unos procesos qu'intervienen nos desordes mentales.<ref>Takeda N. Serotonin-degradative pathways in the toad (''[[Bufo bufo japonicus]]'') brain : clue to the pharmacological analysis of human psychiatric disorders. Comp. Biochem. Physiol. 1994 ; 107C : 275-81.</ref>

Ye la violencia de les fuerces de la [[naturaleza]]; de les [[torbonada]]ye, [[inundacion]]ye, [[seísmu|seísmos]]s, [[Quema forestal|quemes forestales]], [[tsunami]]s y otres [[Catástrofe|catástrofes naturales]]. Ye dacuando la violencia que'l ser humanu percibe del mundu animal (el [[instintu]] de [[caza]], [[Etoloxía|rituales de dominación]], etc). Pal filósofu [[Jean-François Malherbe]], nun se podría puramente falar de violencia nesti últimu casu: