Diferencies ente revisiones de «Zaporiyia»

Según los afayos arqueolóxicos na área, suxúrese qu'esti establecimientu fuera habitáu dende fai 5000 o 6000 años por [[tribu|tribos]]s [[nómada]]s [[escita]]s. Nos sieglos XV-XVII esti llugar foi famosu pola fortaleza [[cosacu|cosaca]] [[Sich de Zaporozhia]]. Nel sieglu XVI equí abelugar granxeros rusos de servidume que fuxíen de los sos señores pa ser homes llibres. Estos cosacos teníen un tratu independiente pol [[Imperiu rusu]], en cuenta de defender les sos fronteres militarmente. Sábese qu'ente 1711 y 1739 tuvo sol dominiu de los [[tártaros de Crimea]] y del [[Imperiu otomanu]] (ver [[Islam n'Ucrania]]). En 1770, el [[Imperiu rusu]] estableció una nueva fortaleza nel ríu Dniéper, llamada Aleksándrovsk. Hasta principios del sieglu XX, yera una ciudá pequena. Como diximos foi renombrada col so nome actual en 1921. Mientres y tres la [[Segunda Guerra Mundial]], foi localización d'un campu de prisioneros.

Zaporiyia tamién cunta con un gran complexu de xeneración d'eletricidá formáu pola mayor central nuclear d'Europa, la [[central nuclear de Zaporiyia]] (en [[Enerhodar]], 70 km ríu abajo), según pola [[Estación Hidroeléctrica Dniéper]], que ye la mayor d'Ucrania, y otres centrales que xeneren eletricidá por aciu combustibles fósiles. La estación eléctrica ta asitiada sobre'l ríu Dniéper y ye llamada "DneproGES 2". La presa foi construyida ente 1927 y 1932 como ''DneproGES'', nuna parte del ríu apoderada pol altor de la isla Jórtytsia, y que d'antiguo yera de rabiones y roques. D'ende vien el nome de la ciudá, "tres los [[rápido]]s" (''za'', tres, y ''porog'', rápido). Ta operativa dende 1932 y algamó la producción planiada en 1939. A esi altor surde'l bulevar Lenin, de 12 km de llargu (l'avenida más llarga d'Europa) que lleva pel centru de la ciudá. Na [[Segunda Guerra Mundial]] la presa foi destruyida, y ente 1944 y 1950 reconstruyóse como ''DneproGES 2''. Nel periodu entendíu por 1969-1980, la estación foi ampliada y construyóse una autopista na presa. Anguaño esiste na vera esquierda otru espaciu de producción llamáu '''DneproGES 3'''. La central tien una potencia istalada de 1500 [[megavatiu|megavatios]]s pa surtir la zona de [[Dnipropetrovsk]], [[Krivói Rog]] y Zaporiyia. La presa cubre un llargor de 65 km ríu arriba hasta Dnipropetrovsk, y na dómina de crecíes ye navegable dende esa ciudá hasta'l [[mar Negru]], inclusive pa los barcos de gran caláu. A pocos kilómetros de la presa empieza'l [[banzáu de Kajovka]], de 240 km, que dexa qu'esta rexón cultive arroz, vieno, y frutes.