Diferencies ente revisiones de «Epiteliu»
Contenido eliminado Contenido añadido
m us os |
m -as >> -es |
||
Llinia 22:
}}
El '''epiteliu''' (dacuando llamáu '''texíu epitelial''') ye'l [[texíu (bioloxía)|texíu]] formáu por una o delles capes de [[célula|célules]]
== Orixe embriolóxicu ==
Llinia 54:
* '''Un polu basal''' que la so superficie ta en contactu y paralela a la llámina basal sobre la que se sofita la célula. Pueden esistir:
** Invaginaciones: Son repliegues de la membrana más o menos fondos que compartimentan la citoplasma basal.
** Hemidesmosomas: Son [[desmosoma|desmosomes]]
* Superficies llaterales que caltienen xuníes les célules ente sigo, por aciu les [[unión celular|uniones celulares]].
Esta polaridá espacial afecta a la disposición de los [[orgánulo]]s y a les distintes funciones de les [[Bicapa lipídica|membranes]] nes distintes superficies celulares.
Llinia 63:
Los epitelios son los primeros texíos qu'apaecen na [[ontogenia]], pudiendo derivar de cualesquier de los trés fueyes o capes celulares que constitúin l'embrión: [[mesodermo]], [[ectodermo]] o [[endodermo]]. Los epitelios derivaos del mesodermo que revisten los cuévanos celómicas (cuévanos [[Pulmones|pulmonares]], cuévanu [[corazón|cardiaca]] y [[abdome]]) llámense [[mesotelio]]s y los que tapicen los vasos sanguíneos: [[endotelio]]s.
* Toles sustances qu'ingresen o s'espulsen del organismu tienen de travesar un epiteliu.
* La mayoría de los [[Cáncer|tumores malinos]] aniciar nos epitelios y denominar [[carcinoma|carcinomes]]
== Función de los epitelios o texíu epitelial ==
Llinia 70:
* '''Absorción de sustances:''' Por casu los [[enterocito]]s del epiteliu intestinal, que tienen:
** Microvellosidades, que son unes espansiones cilíndriques de la membrana del polu luminal qu'aumenten la superficie de les célules intestinales. Tán formaos por: a) Un fexe de 25-35 filamentos de actina na exa, b) Vilina, un [[polipéptido]] que caltien xuníu'l fexe de actina, c) Fieltru terminal de anclaje na so base formáu por ([[miosina]], [[tropomiosina]] y otros polipéptidos).
** Numberoses [[enzima|enzimes]]
Nel epiteliu del epidídimo esisten:
* [[Estereocilio]]s, que son unes espansiones filiformes llargues carentes de movimientu que paecen contribuyir a l'absorción. Los esterocilios tán formaos por un fexe central de filamentos de actina y un fieltru terminal de proteínes. Caracterizar por tener acomuñada una proteína llamada erzina que xune'l filamentu delgáu cola membrana estereociliar.
Llinia 99:
L'epiteliu ta formáu por una sola capa de célules y tolos núcleos celulares tán al mesmu altor. Los epitelios simples pueden ser:
[[File:Simple squamous epithelium.svg | thumb | 120px | Epiteliu planu.]]
* '''Epiteliu simple planu:''' Esti epiteliu ta compuestu por una capa única de célules planes firmemente xuníes. Les célules presenten un núcleu prominente y esplanao, polo que ye difícil reparalo. Atopar nos vasos sanguíneu y linfáticu ([[Endotelio|endotelio vascular]]) , na cubierta del [[ovariu]], nos [[Alvéolo pulmonar|alvéolos]] pulmonares, el [[garre de Henle]], la [[cápsula de Bowman]] y tamién el mesotelio de les [[serosa|seroses]]
[[File:Simple cuboidal epithelium.svg | thumb | 120px| left | Epiteliu cúbicu.]]
* '''Epiteliu simple cúbicu:''' Esti epiteliu namá tien 2 capes de célules cúbiques. Les funciones del epiteliu simple cúbicu más importantes son l'absorción y secreción. La capa de célules xuníes de forma cúbica con un núcleu redondu allugáu nel centru, reviste los ductos de munches glándules endocrines ([[Glándula tiroides|tiroides]], por casu), según los ductos del [[reñón]] (túbulos renales) y la capa germinativa de la superficie del ovariu.
Llinia 112:
===== Epiteliu estratificado planu =====
Esisten dos tipos según la presencia o ausencia de queratina:
*'''Epiteliu estratificado planu queratinizado:''' Ye'l que forma la epidermis de la piel, nel que les célules más superficiales tán muertes y que'l so núcleu y [[citoplasma]] foi reemplazáu por [[queratina]], que forma una capa fuerte y resistente al resfregón, impermeable a l'agua y casi impenetrable por [[bacteria|bacteries]]
*'''Epiteliu estratificado planu non queratinizado:''' Presenta delles capes de célules planes, de les cualos, les más superficiales presenten núcleu y les más fonda ta en contactu cola llámina basal. Les más fondes son cuboides, les del mediu poliédriques y les de la superficie son planes. Esti tipu d'epiteliu atopar nes mexelles, la [[llingua (anatomía)|llingua]], la farinxe, el [[esófagu]], les [[cuerdes vocales]] verdaderes y la [[natura]].
Llinia 136:
# '''Epiteliu gustativu:''' Atopar na llingua y ye l'encargáu de saborguiar.
# '''Epiteliu nerviosu:''' Sirve como revestimiento protector del sistema nerviosu.
# '''Epiteliu táctil:''' Nos [[Órganu sensorial|órganos de los sentíos]] apaecen distintos epitelios formaos por [[neurona|neurones]]
# '''Epiteliu olfativu:''' Capten les molécules disueltes nel aire nel sentíu del [[olfatu]].
# '''Epiteliu corneal:''' Na [[retina]], l'epiteliu pigmentariu, la primera de los diez capes componer.
| |||