Wikipedia

Diferencies ente revisiones de «Real Xardín Botánicu de Madrid»

Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
png to svg
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-Prau +Prado)
Llinia 1:
{{Edificiu}}
El '''Real Xardín Botánicu de Madrid''' ye un centru d'investigación del [[Conseyu Cimeru d'Investigaciones Científiques]]. Fundáu por Real Orde de 17 d'ochobre de 1755 pol rei [[Fernando VI d'España|Fernando VI]] nel [[Xardín botánicu de Migues Calientes|Sotu de Migues Calientes]], cerca del [[ríu Manzanares]], [[Carlos III d'España|Carlos III]] ordenó'l treslláu a la so situación actual en [[1781]], al [[Paséu del PrauPrado]], xuntu al Muséu de Ciencies Naturales que se taba construyendo (anguaño [[Muséu del PrauPrado]]), en [[Madrid]], [[España]]. Esti [[xardín botánicu]] alluga en tres terraces gradiaes, plantes de [[América]] y del [[Océanu Pacíficu|Pacíficu]], amás de plantes [[Europa|europees]].
 
[[Archivu:RJB - Puerta Real (Madrid) 01.jpg|thumb|250px|right|[[Puerta Real (Madrid)|Puerta Real]] del R.J.B., obra de [[Francesco Sabatini]] ([[1781]]).]]
Llinia 21:
[[Archivu:Otoño Madrid.JPG|thumb|200px|Seronda nel Xardín Botánicu.]]
 
[[Felipe II d'España|Felipe II]] creó'l [[xardín]] [[botánicu]] a instancies del [[médicu]] [[Andrés Llaguna]], xuntu al [[Palaciu Real d'Aranxuez]]. Más tarde [[Fernando VI d'España|Fernando VI]] instaló na capital el xardín botánicu, asitiándolo na [[Xardín botánicu de Migues Calientes|Güerta de Migues Calientes]] (anguaño [[Puerta de Fierro (Madrid)|Puerta de Fierro]], a veres del [[ríu Manzanares]]) en [[1755]], creando asina'l '''Real Xardín Botánicu'''. Cuntaba con más de 2000 plantes, recoyíes por [[José Quer y Martínez|José Quer]], [[botánicu]] y [[ciruxanu]], nos sos numberosos viaxes pola [[Península Ibérica]] y Europa, sobremanera a Italia onde foi destináu, o llograes por intercambiu con otros botánicos europeos. La continua ampliación del xardín llevó a que [[Carlos III d'España|Carlos III]] diera instrucciones en [[1774]] pa treslladalo al so actual allugamientu nel [[Paséu del PrauPrado]] de [[Madrid]], dientro del programa d'ordenación del [[Salón del PrauPrado]] y [[Plaza del Emperador Carlos V|Atocha]].
 
<!-- [[Archivu:Fonte en Xardín Botánicu.JPG|thumb|250px|Fonte de [[Carlos Linneo]] nel Real Xardín Botánicu de Madrid.]]
[[Archivu:JardinBotanicoMadrid3.JPG|thumb|Real Xardín Botánicu.]] -->
El [[Conde de Floridablanca]], primer ministru de [[Carlos III d'España|Carlos III]], punxo especial interés nel treslláu del Xardín al prau vieyu de Atocha. Non yá porque dexaría enguapecer el proyectu del [[Salón del PrauPrado]], sinón, sobremanera, porque sirviría como un símbolu del mecenalgu de la Corona coles [[ciencia]]s y les [[arte]]s. Nun hai qu'escaecer que nesta zona del Salón del PrauPrado allugaríense amás del Real Xardín Botánicu, el ''[[Real Gabinete d'Hestoria Natural]]'' (darréu [[Muséu del PrauPrado]]) y el ''[[Observatoriu Astronómicu]]''.
Unu de los científicos que participó nel proyectu de construcción del Real Xardín Botánicu nel PrauPrado foi'l catedráticu [[Casimiro Gómez Ortega]].
 
=== Inauguración ===
[[Archivu:JardinBotanicoMadrid5.JPG|thumb|left|Fonte circular (fontín).]]
El primer proyectu del nuevu xardín foi encamentáu al asesor científicu [[Casimiro Gómez Ortega]] y al arquiteutu [[Francesco Sabatini]], qu'ente [[1774]] y [[1781]] (añu de la inauguración) realizó trazar inicial, con una distribución en trés niveles, y parte del zarramientu, nel que destaca la [[Puerta Real (Madrid)|Puerta Real]] ([[Paséu del PrauPrado]]). Sobre esta base, ente [[1785]] y [[1789]] [[Juan de Villanueva]] realizó un segundu y definitivu proyectu, más racional y acorde a la función científica y docente que tenía de tener el xardín. Ésti ocupaba una superficie de 10 [[hectárea]]s distribuyíes en trés niveles aterrazados que s'afaíen a la [[orografía]] del terrén, dispuestos en forma de cuarteles cuadraos, siguiendo un trazáu octogonal y rematar nes esquines con fontes circulares. Los dos inferiores (''Terraza de los Cuadros'' y ''Terraza de les Escueles Botániques'') permanecen anguaño tal que fueron construyíes, ente que la cimera (''Terraza del Planu de la Flor'') foi remocicada nel [[sieglu XIX]] con traces ajardinados. La cortil taba cerráu por una elegante verja de [[fierro]], fabricada en [[Tolosa (Guipúzcoa)|Tolosa]] ([[Guipúzcoa]]) asitiada sobre piedra de granitu (obra de [[José de Muñoz]]) y cuntaba con dos puertes d'accesu: la yá citada [[Puerta Real (Madrid)|Puerta Real]] de Sabatini, de corte clásicu con columnes dóriques y frontón, y otra secundaria, diseñada por Villanueva, enfrente del [[Muséu del PrauPrado]], por onde anguaño s'apuerta a la cortil (actual [[Plaza de Murillo (Madrid)|Plaza de Murillo]]).
 
Tamién cuntaba con estufes, pebidales ya instalaciones pa los enseres de caltenimientu y llabor. Na zona esti alzóse un pabellón de invernáculos llamáu ''Pabellón Villanueva'', obra singular dirixida pol arquiteutu real, en que la so construcción pesaron más los criterios estéticos que los científicos, polo que dende principios del [[sieglu XIX]] destinar a acoyer la biblioteca, herbarios y les aules necesaries pa les cátedres de [[botánica]] y de [[agricultura]].
Llinia 42:
A empiezos del [[sieglu XIX]] el xardín botánicu convirtiérase n'unu de los xardinos botánicos más importantes de [[Europa]], gracies fundamentalmente a les colecciones científiques qu'allugaba y al llabor del so director, el botánicu [[Antonio José Cavanilles]], unu de los botánicos más importantes de la hestoria de la ciencia española. Cavanilles reorganizaría'l Xardín, el yerbariu, los pebidales y daría al centru una relevancia internacional. Amás del so usu científicu, el xardín solía ser frecuentáu mientres la [[primavera]] y el [[branu]] pola alta sociedá y apurría gratuitamente al públicu [[plantes melecinales]]. El so sucesor na dirección, el neogranadino [[Francisco Antonio Zea|Zea]], se posesionó del cargu'l 17 de setiembre de 1805 col célebre discursu "Avera del méritu y de la utilidá de la Botánica", onde pidió la renovación de los métodos d'enseñanza. Sicasí, la [[Guerra de la Independencia Española|Guerra de la Independencia]] traxo al xardín años d'abandonu, que s'enllargaríen mientres el primer terciu del XIX, a pesar de los esfuerzos del so director naquel momentu [[Mariano Lagasca]].
 
En 1857, siendo director del xardín [[Mariano de la Paz Graells]], zoólogu y tamién director del [[Muséu Nacional de Ciencies Naturales (España)|Muséu de Ciencies Naturales]], realizáronse importantes reformes qu'entá perduren, como la [[invernadero|estufa fría]] que lleva'l so nome y la remodelación de la terraza cimera. Tamién nesa dómina instalóse un zoolóxicu, que doce año más tarde treslladóse al Xardín del Bon Retiru (onde se conocería como ''Casa de Fieres''). La puerta del llau del Muséu del PrauPrado ye retratada pol pintor valencianu [[Francisco Domingo Marqués]].
 
Sicasí, na década de los [[años 1880|años ochenta]] d'esi sieglu, el Xardín ve amenorgada la so superficie. En 1882 segréguense dos [[hectárea]]s pa construyir l'edificiu qu'anguaño ocupa'l [[Edificiu del Ministeriu de Fomentu|Ministeriu d'Agricultura]]. Amás, en 1886 un ciclón qu'afaró esa zona de Madrid causó tarrecibles daños nel Real Xardín, provocando'l valtamientu de 564 árboles de gran valor.<ref>{{cita web
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Real_Xardín_Botánicu_de_Madrid»