Hai evidencies de que los [[Cordal de Pamir|glaciares de Pamir]] apurrieron bastante agua al ríu mientres los sieglos [[Sieglu XIV a. C.|XIV]] y [[Sieglu XIII a. C.|XIII]] a. C.
Los escritos históricos indiquen qu'en diversos períodosperiodos el ríu fluyó hasta'l mar d'Aral (pel sur), al [[mar Caspiu]] (pel este) o dambos. L'últimu cambéu de desaguada se documenta nel [[sieglu XIII]], cuando se produz la conquista de [[Kunya-Urgench]] per parte de los [[mongoles]] n'esviando'l Amu Daria y favorecer asina l'hinchente de la ciudá; antes el ríu escurría travesando la cuenca del [[llagu Sariqamish]], formando rápidos y tabayones al traviés del calce anguaño secu del [[Uzboy]], pa desaguar nuna gran badea esistente nesi momentu al este del Caspiu.<ref>[[Piotr Kropotkin|Kropotkin, P.]] (1898) ''The Old Beds of Amu Daria'' - JSTOR, [http://www.jstor.org/pss/1774318 pp. 306] y [http://www.jstor.org/pss/1774317 310]</ref>
