Diferencies ente revisiones de «Reinu d'Iraq»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Astur treslladó la páxina "Reinu d\'Iraq" a "Reinu d'Iraq" ensin dexar una redireición
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-Reinu Uníu +Reinu Xuníu)
Llinia 69:
== Creación ==
 
Al rematar la [[Primer Guerra Mundial]] el [[Imperiu otomanu]] foi desmembrado y el control que los otomanos exercíen sobre los [[vilayato]]s (provincies) de [[Bagdad]], [[Mosul]] y [[Basora]] pasó a manos del [[Reinu UníuXuníu]]. Los británicos formalizaron el so control sobre Iraq al recibir un [[Mandatu de la Sociedá de Naciones]] sobre [[Mandatu Británicu de Mesopotamia|Mesopotamia]] en [[1920]]. Primeramente'l Mandatu británicu nun incluyía a la provincia norteña de Mosul, pero al afayase la importancia de los xacimientos petrolíferos ellí presentes, Mosul foi integrada al Mandatu en [[1926]].<ref>[http://www.indiana.edu/~league/1926.htm Chronology 1926]. ''League of Nations Photo Archive''. Consultáu'l 31-12-2007.</ref><ref>[http://www.time.com/time/magacín/article/0,9171,722073,00.html Mosul] ''Revista TIMES'' 21 de xunu de 1925. Consultáu'l 31-12-2007.</ref>
 
[[Faysal I d'Iraq|Faysal I]] de la [[Hachemí|Casa Hachemí]] foi nomáu [[Anexu:Reyes d'Iraq|rei d'Iraq]] en [[1921]] polos británicu, gracies a les contribuciones de la so familia mientres la [[Rebelión Árabe]]. Faysal fuera nomáu rei de la [[País de Sham|Gran Siria]] polos nacionalista árabes al rematar la [[Primer Guerra Mundial]], pero foi espulsáu polos franceses.
Llinia 81:
En [[1933]], [[Rashid Ali]], un nacionalista, foi convidáu a formar un gobiernu pol rei Faysal I. La so llegada al poder coincidió con una rebelión de la minoría [[Ilesia Ortodoxa Siriana|siria cristiana]] en Mosul, que foi reprimida pola fuerza (vease [[Masacre de Simele]]).<ref name="Britta">[http://www.britannica.com/eb/article-22903/Iraq#315959.hook Iraq Independence, 1932–39.] ''Encyclopædia Britannica Online''. Consultáu'l 2/01/2008.</ref> El casu foi lleváu a la Lliga de Naciones y les divisiones ente les fuerces polítiques iraquines acentuáronse. Pa empiorar la situación, la mala salú de Faysal I facer viaxar a [[Suiza]] pa recibir tratamientu, pero ellí morrió en septiembre de 1933.
 
Cola muerte de Faysal I, el so fíu mayor, [[Gazi I d'Iraq|Gazi I]] xube al tronu. De magar, hasta [[1941]], distintes facciones polítiques d'Iraq facer col cargu del Primer Ministru per mediu de distintos métodos non constitucionales.<ref name="Britta"/> Mientres toos estos años, Nuri as-Said, oficial iraquín pro-británicu, xuega un papel importante.<ref>[https://web.archive.org/web/20080110213327/http://www.thehistorychannel.co.uk/site/encyclopedia/article_show/Iraq/m0019794.html?from=hotlink Iraq.] ''The History Channel''. Consultáu'l 2/1/2007.</ref> Gazi non simpatizaba col ex-Primer Ministru as-Said, qu'anque nun taba nel cargu dende [[1932]], nun perdiera poder al ser sofitáu pol Reinu UníuXuníu. Gazi intentó erradicar la influencia británica nel so Reinu dando más responsabilidaes a los militares nacionalistes y a sofitar al [[panarabismu]], ya inclusive llamar a los [[Kuwait|kuwaitíes]] a remontase contra los sos gobernantes ya integrase a Iraq.
 
N'ochobre de [[1936]], el xeneral [[curdu]] [[Bakr Sidqi]] dio un golpe d'estáu. L'asesinatu de Sidqi n'agostu de [[1937]] significó'l regresu d'as-Said a Iraq, yá que taba nel esiliu, pero nun foi hasta avientu de [[1938]] que llogró faese col poder por aciu un golpe d'estáu.
Llinia 87:
N'abril de [[1939]], Gazi I morrió nun accidente de tránsitu, siendo culpaos los británicos y as-Said pola población, por cuenta de los mensaxes anti-británicos de Gazi. Empecípiense una serie de disturbios na capital, y el cónsul británicu muerre lincháu pol ensame.<ref>[http://www.indiana.edu/~league/1939.htm Chronology 1939.] ''League of Nations Photo Archive''. Consultáu'l 02/010/2008.</ref> El primu de Gazi I, [['Abd al-Ilah]], xube al poder como [[rexencia (política)|rexente]], una y bones l'herederu [[Faysal II d'Iraq|Faysal II]] yera un neñu. El Rexente ye aliáu d'as-Said y caltien una actitú pro-británica.
 
Al españar la [[Segunda Guerra Mundial]], Iraq asume la posición de non-batallosa. Tou esto camuda en [[1940]], col regresu al poder de Rashid Ali de manera constitucional y cola [[batalla de Francia|gana de Francia n'Europa]]. Los países árabes ven con bonos güeyos les victories alemanes, interpretándoles como signu de debilidá de les potencies imperialistes: Reinu UníuXuníu y Francia. Rashid Ali ye primíu pa dexar l'entamu de les negociaciones con axentes alemanes, que'l so oxetivu va ser la eliminación de la influencia británica n'Iraq de manera definitiva.<ref name="Britta"/> El plan sale mal y el Rexente destitúi a Rashid Ali.
 
N'abril de 1941, Rashid Ali torna al poder gracies al sofitu del exércitu, esta vegada'l gobiernu iraquín negar a dexar la llegada de nueves tropes britániques al país. En respuesta a esto, los [[Guerra Anglu-Iraquín|británicos invaden Iraq]] ente abril y mayu de 1941, nomando Primer Ministru a Nuri as-Said. L'exércitu iraquín ye ganáu en menos d'un mes, y los nacionalistes árabes fuxen del país. Les fuerces estranxeres ocupen Iraq hasta'l final de la II Guerra Mundial.