Wikipedia

Diferencies ente revisiones de «Dimensión»

Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-\b(N|n)amá\b +\1amái)
Llinia 3:
La '''dimensión''' (del llatín ''dīmensiō'' astractu de ''dēmētiri'' 'midir') ye un númberu rellacionáu coles [[espaciu métricu|propiedaes métriques]] o [[espaciu topolóxicu|topolóxiques]] d'un oxetu matemáticu. La dimensión d'un oxetu ye una midida topolóxica del tamañu de les sos propiedaes de recubrimientu. Esisten diverses midíes o conceptualizaciones de dimensión: [[dimensión d'un espaciu vectorial]], [[dimensión topolóxica]], [[dimensión fractal]], etc.
 
En [[xeometría]], [[física]] y [[ciencies aplicaes]], la dimensión d'un oxetu defínese informalmente como'l númberu mínimu de coordenaes necesaries pa especificar cualquier puntu d'ella.<ref>[http://mathworld.wolfram.com/Dimension.html MathWorld: Dimension]</ref> Asina, una llinia tien una dimensión porque namánamái se precisa una coordenada pa especificar un puntu de la mesma. Una [[superficie (matemátiques)|superficie]], tal como un [[planu (matemátiques)|planu]] o la superficie d'un cilindru o una esfera, tien [[bidimensional|dos dimensiones]], porque se precisen dos [[coordenada|coordenades]] pa especificar un puntu nella (por casu, p'alcontrar un puntu na superficie d'una esfera precisa'l so llatitú y llargor). L'interior d'un cubu, un cilindru o una esfera ye [[tridimensional]] porque son necesaries trés coordenaes p'alcontrar un puntu dientro d'estos espacios. En casos más complicaos como la [[dimensión fractal]] o la [[dimensión topolóxica]] de conxuntos astractos la noción de númberu [enteru] de coordinaes nun ye aplicable y nesos casos tienen d'usase definiciones formales del conceutu de dimensión.
 
Tamién s'usa'l términu "dimensión" pa indicar el valor d'una midida llineal o [[llargor]] recta d'una figura xeométrica o oxetu físicu, anque dichu sentíu nun tien relación col conceutu más astractu de dimensión, que ye'l númberu de graos de llibertá pa realizar un movimientu nel espaciu.
Llinia 10:
El mundu físicu nel que vivimos paez de cuatro dimensiones perceptibles. Tradicionalmente, dixebrar en tres dimensiones espaciales y una dimensión temporal (y na mayoría de los casos ye razonable y prácticu). Podemos movenos escontra riba o escontra baxo, escontra'l norte o sur, este o oeste, y los movimientos en cualquier dirección puede espresase en términos d'estos trés movimientos. Un movimientu escontra baxo ye equivalente a un movimientu escontra riba de forma negativa. Un movimientu norte-oeste ye a cencielles una combinación d'un movimientu escontra'l norte y de un movimientu escontra l'oeste.
 
El tiempu, de cutiu, ye la [[cuarta dimensión]]. Ye distintu de los trés dimensiones espaciales una y bones namánamái hai unu, y el movimientu paez posible namánamái nuna dirección. Nel nivel macroscópico los procesos físicos nun son simétricos con respectu al tiempu. Pero, a nivel subatómicu ([[Unidaes de Planck|esguila de Planck]]), casi tolos procesos físicos son simétricos respectu al tiempu (esto ye, les ecuaciones utilizaes pa describir estos procesos son les mesmes independientemente de la dirección del tiempu), anque esto nun significa que les partícules subatómiques puedan tornar a lo llargo del tiempu.
 
La [[Teoría de les cuerdes]] conxetura que l'espaciu en que vivimos tien munches más dimensiones (10, 11 o 26), pero que l'universu midíu a lo llargo d'estes dimensiones adicionales tienen tamañu subatómicu. Estes idees basar nes idees de los [[años 1920]] nel contestu de les [[teoría de Kaluza-Klein|teoríes de Kaluza-Klein]].
Llinia 33:
Más formalmente escritu, un oxetu tien '''dimensión topolóxica''' ''m'' cuando cualquier recubrimientu d'esi oxetu, tien a lo menos una dimensión topolóxica = ''m''+1 (estableciendo primeramente que'l puntu tien dimensión topolóxica = 0).
 
Entá más formalmente: la definición pa conxuntos con dimensión topolóxica 0 queda como sigue: dizse qu'un conxuntu F tien '''dimensión topolóxica''' 0, <math>D_T(F)=0</math>, si y namánamái si pa tou ''x'' perteneciente a ''F'' y cualquier conxuntu abiertu ''O'' (pa la topoloxía relativa de ''F'') que contenga a ''x'', esiste un abiertu ''V'' tal que ''x'' pertenez a ''V'' que ta incluyíu en ''O'' y la frontera de ''V'' cola intersección a ''F'' ye vacida.
 
=== Dimensión fractal de Hausdorff-Besicovitch ===
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Dimensión»