Diferencies ente revisiones de «Renania del Norte-Westfalia»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-\b(N|n)amá\b +\1amái) |
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-burgo]] +burgu]]) |
||
Llinia 1:
{{rexón}}
'''Renania del Norte-Westfalia''' o '''Renania septentrional-Westfalia''' (en [[Idioma alemán|alemán]]: ''Nordrhein-Westfalen'') ye unu de los 16 [[Organización territorial d'Alemaña|estaos federaos d'Alemaña]]. Renania del Norte-Westfalia tien na actualidá cerca de 18 millones d'habitantes, colos que contribúi aprosimao al 22 % del [[productu interior brutu]] de [[Alemaña]] y estiéndese sobre una área de 34 083 km². Renania del Norte-Westfalia asitiar na parte más occidental d'Alemaña y comparte fronteres con [[Bélxica]] y los [[Países Baxos]], y internamente parte con los estaos federaos de [[Baja Sajonia]] al norte, [[Renania-Palatinado]] al sur y [[Hesse]] al sureste. La capital del estáu ye [[Düsseldorf]], y otres ciudaes bien poblaes son [[Mönchengladbach]], [[Colonia (Alemaña)|Colonia]], [[Leverkusen]], [[Essen]], [[Dortmund]], [[
== Xeografía ==
Llinia 9:
El territoriu de Renania del Norte-Westfalia ta allugáu al noroeste d'Alemaña y ta apoderáu pola [[enllanada de Westfalia]]. Les contornes de [[Sauerland]], [[Bergisches Land]] y [[Siegerland]] nel sur son [[Monte|montiegues]] con montes d'altores entendíos ente los 500 y los 800 metros. Nel oeste tán les cadenes montascoses de [[Eifel]] y l'enllanada del [[Rin|Niederrhein]].
Nel centru del estáu federáu atópase la [[rexón del Ruhr]] coles ciudaes de [[Bottrop]], [[Gelsenkirchen]], [[Herne]] y [[Recklinghausen]] al norte, [[Dortmund]], [[Hamm]] y [[Hagen]] na parte oriental, [[Bochum]], [[Essen]], [[Oberhausen]] y [[Mülheim an der Ruhr]] nel mediu, según [[
=== Rexones alministrativu-gubernamentales ===
Llinia 47:
[[Archivu:1801 Cary Map of Westphalia, Germany - Geographicus - Westphalia-cary-1799.jpg|thumb|Mapa del [[Círculu de Baxa Renania-Westfalia]] en 1799 por [[John Cary]]]]
A midida que debilitóse'l poder central del [[Sacru Imperiu Romanu Xermánicu|emperador]], Renania estremar en numberosos principaos pequenos independientes, cada unu de los cualos coles sos vicisitúes separaes y la so crónica especial. Les antigües divisiones lotaringias volviéronse obsoletas, anque'l nome sobrevive por casu en [[Lorena (Francia)|Lorena]] en Francia, y a lo llargo de la Edá Media ya inclusive en tiempos modernos la nobleza d'estes rexones de cutiu buscó caltener la idea d'un [[duque]] preeminente dientro de la Lotaringia, dalgunos de quien pretendieron selo fueron los [[Ducáu de Limburgo|duques de
A pesar de la so condición estremada, y careciendo a manos de los sos vecinos franceses en diversos momentos de guerra, el territoriu renno espolletó en gran midida y permaneció en vanguardia de la cultura y el progresu d'Alemaña. Aquisgrán yera'l llugar onde se coronaba a los emperadores alemanes, y los principaos eclesiásticos del Rin apaecen de forma prominente na hestoria alemana.<ref name="eb1911"/>
Llinia 58:
===Westfalia===
{{AP|Westfalia}}
Alredor del añu 1 hubo numberoses incursiones al traviés de Westfalia y quiciabes inclusive dellos asentamientos [[Antigua Roma|romanos]] permanentes, o romanizados. La [[batalla del monte de
Xuntu con [[Ostfalia]] y [[Engern]], Westfalia (''Westfalahi'') foi originalmente un distritu del [[ducáu de Sajonia]]. En 1180 Westfalia foi alzáu al rangu de ducáu pol emperador [[Federico I del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu|Federico Barbarroja]]. El [[ducáu de Westfalia]] entendía solo una pequena zona al sur del [[ríu Lippe]].
Llinia 67:
Mientres el [[Primer Imperiu Francés]] la parte de la rexón al oeste del ríu [[Rin]] foi designada como [[Departamentu del Rucar]]. Dempués de la derrota del [[exércitu prusianu]] na [[Desastre de Jena|batalla de Jena-Auerstedt]], el [[tratáu de Tilsit]] en 1807 fixeron de los territorios westfalianos parte del [[Reinu de Westfalia]] dende 1807 a 1013. Foi fundáu por [[Napoleón I de Francia|Napoleón I]] y foi un [[estáu vasallu]] [[Primer Imperiu Francés|francés]]. En [[1807]] [[Jerónimo Bonaparte]] ye nomáu rei de Westfalia. Esti estáu namái compartía'l nome cola rexón histórica; contenía namái una parte relativamente pequena de Westfalia, formáu nel so llugar nel so mayor parte por rexones de [[Hesse]] y [[Ostfalia]].
Dempués del [[Congresu de Viena]], el [[reinu de Prusia]] recibió una gran parte del territoriu de la rexón westfaliana, y creó la [[provincia de Westfalia]] en 1815. Les porciones más al norte del anterior reinu, incluyendo la ciudá de [[Osnabrück]], convirtiérense en parte de los estaos de [[Reinu de Hannover|Hannover]] y [[Gran Ducáu de Oldemburgo|
Como resultáu de la [[reforma protestante]], nun hai relixón dominante en Westfalia. El [[catolicismu]] y el [[luteranismu]] tán en condiciones d'igualdá. El luteranismu ye fuerte nel este y el norte con numberoses ilesies llibres. [[Münster]] y especialmente [[Paderborn]] son católiques. Osnabrück ta estremada casi a partes iguales ente católicos y protestantes.
Llinia 126:
# [[Bottrop]] (BOT)
# [[Dortmund]] (DO)
# [[
# [[Düsseldorf]] (D)
# [[Essen]] (Y)
Llinia 153:
* 3. [[Dortmund]] (572 087)
* 4. [[Essen]] (566 862)
* 5. [[
* 6. [[Bochum]] (362 213)
* 7. [[Wuppertal]] (342 885)
| |||