Diferencies ente revisiones de «Revolución húngara de 1848»
Contenido eliminado Contenido añadido
m correiciones |
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-burgo]] +burgu]]) |
||
Llinia 5:
== Antecendentes a la revolución ==
Tres la [[batalla de Mohács]] en [[1526]], la corona húngara pasó a manos del monarca [[Fernando I de
L'impulsu recibíu pol creciente [[nacionalismu húngaro]] nel sieglu XIX foi calando pasu ente pasu na sociedá húngara, hasta que finalmente se dieron les circunstancies pa la rebelión contra los Habsburgu influyida pola [[guerra d'independencia hispanoamericana]]. El [[Parlamentu de Budapest|Parlamentu d'Hungría]] foi reconvocáu en [[1825]] pa ocupase de les finances. Un [[Lliberalismu|partíu lliberal]] surdió nel Parlamentu, y concentrábase n'aprovir al [[campesinado]] simbólicamente, yá que yera incapaz d'axuntar los requisitos mínimos pa'l trabayadores. [[Luis Kossuth]] remontóse como líder de les clases baxes.
Llinia 16:
El [[15 de marzu]] de [[1848]], un grupu de mozos intelectuales húngaros, axuntaos nel café Pilvax en [[Budapest|Pest]], redactaron conseñes y versos, según '''[[12 puntos de la Revolución húngara de 1848|los 12 puntos]]''' pa esixir más independencia de la corona de los Habsburgu. El poeta [[Sándor Petőfi]] lideraba a los sos amigos intelectuales [[Mór Jókai]], Pál Vasvári y Gyula Bulyovszky ente otros, quien en xunto empezaron a recitar '''los 12 puntos''' y un poema de Petőfi conocíu como '''[[Nemzeti dal]]''' (en [[idioma húngaru|húngaru]]: ''Tonada Nacional''). Llueu avanzaron poles cais de Pest siguíos por un ensame d'inxenieros, médicos, profesores y ciudadanos húngaros que siguíen dando a conocer proclamar que llueu fueron reproducíes nuna imprenta.
D'esta forma, la Revolución empezó'l [[15 de marzu]] de [[1848]] con eventos pocu violentos en Pest y Buda, siguíos por insurrección a lo llargo del reinu, que dexaron a los reformistes húngaros declarar l'autonomía d'Hungría dientro del [[Imperiu
Consciente de que siguíen el camín a una posible [[guerra civil]], en xunetu de 1848 los ministros del gobiernu húngaru pretendieron llograr el sofitu de los Habsburgu contra [[Josip Jelačić]], un conservador de [[Croacia|Croacia-Eslavonia]], al unviar tropes al norte de [[Italia]]. Pa finales d'agostu, el gobiernu imperial en [[Viena]] ordenó oficialmente al gobiernu húngaru en Pest que terminara colos planes pa un exércitu húngaru. Jelačić comandó militares contra'l gobiernu húngaru.
Llinia 36:
[[Archivu:Than tapiobicskei utközet1 1849 aprilis 4.jpg|thumb|240px|right|''Captura de la ponte de Tapiobicske'' ([[4 d'abril]] de [[1849]]), por Than Mór.]]
Depués de los años de guerra de 1848-49, el reinu permaneció pasivu. El [[archiduque]] [[Alberto Federico d'Austria-Teschen|Alberto de
Lajos Kossuth se exilió en [[Estaos Xuníos]] (onde un condáu en [[Iowa]] recibió'l so nome), en [[Istambul|Istambul, Turquía]] y en [[Turín|Turín, Italia]]. Confrontó a les minoríes n'Hungría y popularizó la idea d'una [[confederación]] multiétnica de repúbliques nel [[Danubiu]], polo que s'anició gran descontentu nes minoríes étniques. Munchos d'el siguidores de Kossuth escontra'l so esiliu, incluyendo los fíos d'una de les sos hermanes, según quien sofitaben les revoluciones de 1848, permanecieron en [[EE. UU.]] y llucharon na Unión na [[Guerra Civil Americana]].
| |||