Diferencies ente revisiones de «Carbón vexetal»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Moving from Category:Tradubot 2018 to Category:Wikipedia:Correxir traducción using Cat-a-lot |
m Bot: Troquéu automáticu de testu (- cuidao + yá ) |
||
Llinia 25:
[[Archivu:Ogatan(JapaneseBriquetteCharcoal).jpg|thumb|Briquetas de carbón vexetal realizaes con serrín]]
El carbón vexetal ye'l primer material de carbón utilizáu pol home y el so usu data probablemente dende'l mesmu momentu en que s'empieza a utilizar el fueu;
El carbón vexetal úsase mayoritariamente como combustible, non solo d'usu domésticu sinón tamién industrial, especialmente nos países en víes de desenvolvimientu. La producción de carbón vexetal tien un importante impactu ambiental que ye necesariu menguar.
Llinia 31:
=== Forxa del fierro Otru usu fundamental del carbón vexetal na hestoria de la humanidá ye'l so empléu na metalurxa. La metalurxa del fierro, empezada yá unos 1.200 años a.C. y que se desenvuelve n'Europa mientres la edá del fierro” (700 a. C. hasta'l 68 d. C.), nun fuera posible ensin el carbón vexetal una y bones les elevaes temperatures que se riquir pa fundir los minerales nun pueden algamar utilizando a cencielles madera o los combustibles de la edá del fierro. Amás, el carbonu que contién el carbón vexetal actúa como reductor de los óxidos del metal que formen los minerales y cola técnica apropiada parte d'esti carbonu puede alearse col fierro pa dar llugar al aceru, muncho más duru que'l fierro, lo cual foi fundamental nel desenvolvimientu d'armes y ferramientes más resistentes. Yera'l combustible utilizáu na llamada [[forxa catalana]], pa la producción d'aceru.
L'usu del carbón vexetal en metalurxa perduró hasta los nuesos díes, anque otros combustibles como'l coque metalúrxicu haber reemplazáu casi por completu, na actualidá y especialmente en países con abondosos recursos forestales y economíes en desenvolvimientu esiste un resurdimientu del usu del carbón vexetal en metalurxa,
=== Otres aplicaciones Otra de les aplicaciones del carbón vexetal ye la fabricación de [[pólvora]]. La pólvora negra componer d'un 75 % de salitre ([[nitratu de potasiu]]), un 12 % de [[azufre]] y un 13 % de carbón vexetal. Estos ingredientes al quemar producen un [[gas]] que tiende a ocupar un [[volume]] 400 vegaes mayor que l'amiestu orixinal, produciendo una fuerte presión nes parés del recipiente que los contien.
Cuidao que el carbón vexetal ye un material poroso, otra de les sos aplicaciones ye'l so usu como absorbente (capacidá d'atrapar molécules o iones). Asina, sábese que la madera carbonizao usábase como absorbente médicu nel antiguu [[Exiptu]] y que nel añu 400 a. C. Hipócrates encamentaba penerar con carbón l'agua pa beber. El carbón vexetal nun tener una testura porosa tan desenvuelta como la de los carbones activaos. Sicasí, resulta más simple y baratu de producir, polo qu'a pesar de ser un absorbente relativamente mediocre, si comparar colos [[carbón activáu|carbones activaos]], utilizar en determinaes aplicaciones que nun riquir d'una gran capacidá d'absorción. Tamién s'usa pa adsorber molécules d'un tamañu relativamente grande (como los colorantes),
En Chile denominar "Carbón de madera" y ellabórase comúnmente de lleña d'Espín, Pinu Radiatta, Eucaliptus, según borrafes d'otros árboles y parrotales. El so usu tien una llarga tradición y hasta los nuesos díes ye'l combustible domésticu d'eleición pa usu en parrilles y asaos campestres. La so producción y vienta ye particularmente activa na zona central del país, atopándose tantu en grandes tiendes d'atarraquites como na vienta directa al traviés de pequeños productores. N'el so ellaboración utiliza'l métodu tradicional denomináu "forniella", que comúnmente consiste nun carcavón o pequena escavación na fastera d'un cuetu, al cual déxase una pequena entrada y una ventilación minúscula nel so parte cimeru. Esta enllénase de madera y borrafes vexetales, encender y depués taponeando dafechu la entrada con cañes verdes, lladriyos y folla. Déxase amburar per dellos díes hasta que la ventilación cimera dexa de emanar fumu, momentu en que'l carboneru va abrir la entrada pa estrayer el productu.
| |||