Diferencies ente revisiones de «Cuásar»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-\b(N|n)amá\b +\1amái) |
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-\bde \[\[([^\]]*?\|[A|Á|a|á|E|É|e|é|I|Í|i|í|O|Ó|o|ó|U|Ú|u|ú].*?)\]\] +d'\1) |
||
Llinia 1:
[[Archivu:Gb1508 illustration.jpg|thumb|250px|Representación artística del cuásar GB1508.]]
Un '''cuásar'''<ref>{{cita DLE|cuásar|fechaacceso=8 d'agostu de 2017}}</ref><ref>{{cita OLE|p=615|§ 2.3 Grafíes ayenes al sistema ortográficu tradicional del español|cita=[...] nos casos de ''quark, quásar, quórum y exequátur,'' toes elles incorporaes al léxicu del español, anque d'empléu acutáu a ciertos ámbitos como'l científicu o'l xurídicu-diplomáticu, aconseya afaéseles dafechu a la ortografía española escribiendo ''cuark, cuásar, cuórum y execuátur.''}}</ref> o '''''quasar'''''<ref>{{cita DLE|quasar|fechaacceso=8 d'agostu de 2017}}</ref><ref>{{cita OLE|§ 6.2.2.2.2 Usu de la lletra ''q'' pa representar el fonema /k/|id=KeFaFZlWtscwNSCP|cita=[...] col fin de caltener la coherencia y simplicidá del nuesu sistema ortográficu, encamiéntase que toos aquellos préstamos d'otres llingües (sían llatinismos o extranjerismos) que la so grafía etimolóxica incluya una ''q'' con valor fónicu independiente afacer por completu al español sustituyendo felicidá ''q'' poles grafíes güei asitiaes na nuesa llingua pa representar el fonema /k/. Esto supon pasar a escribir ''cuark'', ''cuásar'', ''cuórum'' o ''execuátur'' (y non ''quark'', ''quásar'', ''quórum'' o ''exequátur'') y emplegar la hispanización ''cuadrivio'' en llugar del llatinismu semiadaptado ''quadrívium''. En casu de caltener la ''q'' etimolóxica, estes voces tienen de considerase extranjerismos o llatinismos ensin afaer y escribise, por ello, en cursiva y ensin tildes: ''quadrivium'', ''quark'', ''quasar'', ''quorum'' o ''exequatur''.|fechaacceso=8 d'agostu de 2017}}</ref> ([[acrónimu]] de «fonte de radiu '''cuas'''iestel'''ar'''», traducción del [[Idioma inglés|inglés]] '''''quas'''i-stell'''ar''' radio source'') ye una fonte [[oxetu astronómicu|astronómica]]
== Xeneralidaes ==
Llinia 8:
Nun principiu supúnxose que los cuásares yeren [[furacu blancu|furacos blancos]] anque la meyora del estudiu de la so formación y característiques refugó tal supuestu.<ref>[http://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/ask_astru/answers/970301.html Sitiu oficial de la Nasa onde s'esplica la cuestión: los cuásares fueron supuestos como furacos blancos, pero la hipótesis quedó refugada.]</ref>
En [[telescopiu|telescopios]] ópticos, la mayoría de los cuásares apaecen como simples puntos de lluz, anque dalgunos paecen ser los centros de [[galaxa activa|galaxes actives]]. La mayoría de los cuásares tán demasiáu llueñe pa ser vistos por telescopios pequenos, pero'l [[3C 273]], con una [[magnitú aparente]] de 12,9 ye una esceición. A una distancia de 2440 millones
Dellos cuásares amuesen cambeos rápidos de [[lluminosidá]], lo qu'implica que son pequenos, una y bones un oxetu nun puede camudar más rápidu que'l tiempu que tarda la lluz en viaxar dende un estremu al otru. El [[fana en candia]] más altu conocíu d'un cuásar ye de z=7.085.<ref>{{cita web|título= A luminous quasar at a redshift of z=7.085 |obra= Nature|fecha=2011|volume=474|páxina=616|doi=10.1038/nature10159|url=http://www.nature.com/nature/journal/v474/n7353/full/nature10159.html}}</ref>
Llinia 47:
Una tema d'alderique mientres los [[años 1960]] foi si los cuásares yeren oxetos cercanos o alloñaos como implicaba'l so [[fana en candia]]. Suxurióse que la fana en candia de los cuásares nun yera debíu al [[efectu Doppler]] sinón a que la lluz escapaba d'un muriu gravitacional. Sicasí, creíase qu'una estrella d'abonda masa pa formar tal muriu, sería inestable.<ref>{{cita publicación| autor=S. Chandrasekhar | títulu=The Dynamic Instability of Gaseous Masses Approaching the Schwarzschild Limit in Xeneral Relativity | revista=Astrophysical Journal | añu=1964 | volume=140 | númberu=2 | páxines=417–433}}</ref> Los cuásares tamién amosaben unes llinies d'emisión inusuales que namái se vieron enantes en nebuloses de baxa densidá de gas caliente, lo que sería demasiáu difusu pa xenerar la enerxía reparada y caltenese dientro del muriu gravitacional.<ref>{{cita publicación| autor=J. Greenstein and M. Schmidt | títulu=The Quasi-Stellar Radio Sources 3C 48 and 3C | revista=Astrophysical Journal | añu=1964 | volume=140 | númberu=1 | páxines=1–34 }}</ref> Hubo tamién esmoliciones series al respective de la idea cosmolóxica de los cuásares alloñaos. Un argumentu firme contra esto ye que les enerxíes implicaes nos cuásares entepasaben tolos procesos de conversión d'enerxía conocíos, incluyendo la [[fusión nuclear]]. Nesi momentu, hubo delles suxerencies sobre que los cuásares yeren dalguna forma desconocida de [[antimateria]] estable y que eso podía influyir nel so rellumu. Esta oxeción esaniciar cola propuesta del mecanismu del [[discu de acrecimiento]] nos años setenta, y na actualidá la distancia cosmolóxica de los cuásares ye aceptada pol consensu científicu.
En 1979, l'efectu de [[lente gravitacional]] agoráu pola [[Teoría Xeneral de la Relatividá]]
Na década de 1980, desenvolviéronse modelos unificaos nel que los cuásares fueron vistos como una clase de galaxes actives, y remaneciera nun consensu xeneral que na mayoría de los casos yera l'ángulu de visión lo qu'estremaba unes clases d'otres, como los [[blazar]]s y les [[radiogalaxia|radiogalaxies]]. Creíase que la lluminosidá elevada de los cuásares yera la resultancia del resfregón causáu pol gas y el polvu cayendo nos discos de acrecimiento de furacos negros supermasivos, que podíen convertir un 10 % de masa d'un oxetu n'enerxía, a diferencia del 0,7 % llográu en procesos de fusión nuclear qu'apoderen la producción d'enerxía n'estrelles solares.
| |||