Diferencies ente revisiones de «Esistencialismu»

Ye prácticamente imposible resumir en poques llinies al esistencialismu sartreano porque ta rellacionáu con otros ''ismos'' de la so dómina y de tolos tiempos.

 

 

Nel primera Sartre, como nel primera Heidegger, el ser humanu ye un ser pa la [[nada]], y por esto con una [[esistencia]] absurda que tien de vivir el momentu, pero bien llueu fai una [[revolución copernicana|inversión copernicana]] en relación a los criterios qu'hasta entós utilizaba la filosofía: nes coses la esencia nin siquier preciede a la esistencia, la "[[Esencia (filosofía)|esencia]] d'un [[oxetu]] ye la so mesma esistencia" sicasí nel ser humanu la esistencia preciede a la esencia, va ser el [[yo]] de cada humanu colos sos transcendencias<ref> "Sartre: [[La transcendencia del ego]]</ref> el que-y va dar sentíu a la esistencia humana, per otra parte refuga en ''[[El ser y la nada]]'' el nihilismu de Heidegger: la [[nada]] ye daqué "irrealizante": ye la destrucción de lo yá dao pa crear nueves realidaes, ante esto cada ser humanu tien un compromisu esistencial col prójimo y, anque paeza contradictoriu ya inclusive [[aporía|aporético]], el compromisu esistencial tien de llograr la [[llibertá]] de toos y cada unu de los seres humanos, d'otra miente la esistencia humana escarez de sentíu; n'unu de los sos [[apotegma|apotegmes]] diz con aparente paradoxa que "''nunca se ye más llibre que cuando se ta quitáu de la llibertá''" porque -si tiense consciencia de la situación- ye cuando se tien consciencia de la -siempres con aparente paradoxa- [[Necesariu|necesidá]] (o [[Ananké|ἀνάγκη]]) de la llibertá, los seres humanos entiendi Sartre son un ''ser en situación'' inda nuna ''Sociedá condicionada y arte'' sicasí'l so destín ye "de dioses" (ye dicir de ser llibres; la frase de Sartre nun tien de ser tomada lliteralmente como un postuláu metafísicu), otru de los célebres apotegmas de Sartre ye: "''[los seres humanos] tamos condergaos a la llibertá"''; los vaivenes del sartrismo resulten interesantes al atopase nellos implícites [[antinomia|antinomies]]: la esencia del humanu ye la llibertá pero (esto reparar na [[Discutiniu Merleau-Ponty-Sartre]]) "l'infiernu ye la mirada del [[otru]]" porque cuando l'otru mira a cada otru que nun ye él (pa dicilo más cenciellamente: cuando una persona repara o considera a otra) lo [[oxetu|objetiviza]], oxetar y tender a faer oxetu.