Diferencies ente revisiones de «Reinu de Strathclyde»
Contenido eliminado Contenido añadido
m «{{listaref}}» => «{{llistaref}}» |
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-\bde \[\[([^\]]*?\|[A|Á|a|á|E|É|e|é|I|Í|i|í|O|Ó|o|ó|U|Ú|u|ú].*?)\]\] +d'\1) |
||
Llinia 70:
}}
El '''Reinu de Strathclyde''' (del [[idioma gaélicu escocés|gaélicu escocés]] '''Srath Chluaidh''', 'valle del Clyde'; originalmente en [[Idioma cúmbrico|cúmbrico]] '''Alt Clut''' o '''Alt Clud''', la 'roca del Clyde', y tamién '''Ystrad Clud''', calcu tardíu britónicu del nome gaélicu) foi unu de los reinos [[britanos]] asitiaos en [[Yr Hen Ogledd]] (el ''Vieyu Norte''), na zona [[llingües britóniques|britanohablante]]
La llingua de Strathclyde, y la de los pueblos britanos vecinos, gobernaos por non nativos conozse como [[cúmbrico]], una llingua celta emparentada col [[galés antiguu]]. Les evidencies arqueolóxicu y toponímicu apunten a dellos asentamientos [[nórdicu (pueblu)|nórdicos]] o [[nórdicu-gaélicu]]s mientres la [[yera viquinga]], anque en menor grau que na vecina [[Galloway]]. Un pequenu númberu de topónimos en [[idioma anglosaxón|anglosaxón]] indica la posible llegada d'inmigrantes [[Reinu de Northumbria|northumbrianos]] antes de los asentamientos nórdicos. Por cuenta de esti amiestu y a la continua alternanza d'idiomes na zona, nun ye posible dicir si hubo dalgún asentamientu [[Gaélicos|gaélicu]] anterior a la introducción de la llingua [[gaélicu escocés|gaélica]] na [[Alta Edá Media]].
Llinia 100:
Les fontes irlandeses solo informen d'acontecimientos nel reinu de Dumbarton cuando tienen dalguna relación con [[Irlanda]]. Y, cola esceición de ''[[De Excidio Britanniae]]'', la [[jeremiada]] de [[Gildas]] del SIEGLU|VI||s}}, y de les poesíes atribuyíes a [[Taliesin]] y [[Aneirin]], especialmente ''[[Y Gododdin]]'', que se cree que foi escritu n'Escocia nel SIEGLU|VII||s}}, les fontes galeses daten xeneralmente de feches bien posteriores. Dalgunes tán afectaes poles corrientes polítiques imperantes en [[Gales]] a partir del SIEGLU|IX||s}}. [[Beda]], por casu, raramente menta a los britanos, y cuando lo fai sueli ser en términos non bien favorables.
Gracies a les fontes contemporanees, conocemos datos de dos monarques d'esta dómina: el primeru d'ellos ye [[Ceretic Guletic]], al que se cree que [[Patriciu d'Irlanda|san Patriciu]] dirixió la so famosa ''Carta a Corotticus'' y que, según un biógrafu del SIEGLU|VII||s}}, reinaría en Dumbarton mientres la segunda metá del SIEGLU|V||s}}. La carta de Patriciu dexa claro que Ceretic yera cristianu, y ye probable que tamién lo fora la mayoría de la élite gobernante de la rexón, siquier nominalmente. Un descendiente so, Riderch Hael ye mentáu en ''Vida de [[San Columba]]'' escrita por [[Adomnán]]
La cristianización del sur d'Escocia, si la carta de Patriciu a Coroticus diba efectivamente dirixida a un rei de Strathclyde, avanzara considerablemente nel momentu de l'apaición de les primeres fontes históriques. Al sur, en [[Whithorn]], atopóse una inscripción cristiana datada na segunda metá del SIEGLU|V||s}}, seique en conmemoración d'una nueva ilesia que'l so orixe ye desconocíu. A diferencia de Columba, [[Mungo|Kentigerno]] (san Mungo), el supuestu apóstol de los britanos del Clyde, ye una figura aveseda y la so ''Vida'', escrita por [[Jocelyn de Furness]] nel SIEGLU|XII||s}} ye tardida y dudosa autenticidá, anque Jackson<ref>Jackson, K.H. (1956) ''Language and History in Early Great Britain'', Edimburgo: University of Edinburgh Press</ref> cree que la versión de Jocelyn podría basase en manuscritu anterior en [[Idioma cúmbrico|cúmbrico]].
Llinia 111:
A empiezos del SIEGLU|VII||s}}, [[Áedán mac Gabráin]] pudo ser el rei más poderosu del norte de Gran Bretaña, y Dal Riata atopar nel so apoxéu. El nomatu que recibiría Áedán na poesía galesa posterior, Aeddan Fradawg (Áedán el Traidor) indica que nun gociaba de bona reputación ente los habitantes britanos de Alt Clut, área que pue que tomara. El dominiu de Áedán llegó al so fin alredor del añu 604, cuando'l so exércitu, que les sos files engrosaben reis irlandeses y exiliados [[Bernicia|bernicios]], foi ganáu por [[Etelfrido de Bernicia]] na [[batalla de Degsastan]].
Suponse, anque les pruebes son escases, que Etelfrido, el so socesor [[Edwin de Northumbria|Edwin]] y los reis de Northumbria y Bernicia que-yos asocedieron, espandieron el so reinu escontra'l sur de d'Escocia. La evidencia disponible, como la conquista
En 642 los ''Añales de Úlster'' informen que los britanos del Alt Clut encabezaos por Eugein, fíu de Beli, ganaron a los homes de Dal Riata y mataron a [[Domnall Brecc]], nietu de Áedán, en Strathcarron, y esta victoria tamién se recuerda nun agregu a ''[[Y Gododdin]]''. L'allugamientu d'esta batalla atópase na zona conocida en fontes galeses posteriores como Bannawg, términu presuntamente rellacionáu con [[Bannockburn]] y que podría designar l'amplia zona pantanosa ente Loch Lomond y el [[ríu Forth]], y les llombes y llagos escontra'l norte, que dixebren les tierres de los britanos de les de Dal Riata y los territorios [[pictos]], tierra pola que nun valía la pena lluchar. Sicasí, les tierres al sur y al este d'esta estensión, taben controlaes por pequenu reinos britanos ensin nome. Los poderosos reis vecinos, yá fueren de Alt Clut, Dal Riata, Pictia o Bernicia, imponíen el pagu de tributos a estos pequenos reinos, y les guerres pol control de la zona paecen ser una constante ente los sieglos {{SIEGLU|VI}} y {{SIEGLU|VIII}}.
| |||