Diferencies ente revisiones de «Valle»

Un '''valle''' (del llatín ''vallis'') ye una [[enllanada]] ente [[monte]]s o altores, una [[depresión (xeografía)|depresión]] de la [[superficie terrestre]] ente dos [[aguada|aguades]]s, con forma inclinada y allargada, que conforma una [[cuenca hidrográfica]] en que'l so fondu agospiar un [[cursu fluvial]].

Nun [[relieve]] mozu predominen los valles ''en V'', característicu de los '''valles fluviales''': les aguaes, pocu modelaes pola [[erosión]], converxen nun fondu bien estrechu. Otra manera, un estáu avanzáu de la erosión de llugar a la de valles [[aluvial]]yees, de fondu planu y ampliu, constituyíos por [[aluvión|depósito aluviales]] ente los cualos puede parolar el [[cursu d'agua]]. Los valles ''n'O'', característicos de los [[abargane glaciar|abarganes o "baciques" glaciales]], tienen les sos parés bien abruptas y el fondu cóncavu. En ciertos casos, al recular un antiguu glaciar, el llechu d'unu de los sos [[afluente]]s queda a muncho altor percima del d'aquél y desagua na so aguada, de cutiu, formando saltos d'agua. Un tercer tipu de valles ye en forma de trubiecu o batea: son amplios, de nidiu pindiu y superficiales.<ref name=ucauca>[http://artemisa.unicauca.edu.co/~hdulica/t_geomorfologia.pdf Xeomorfoloxía Fluvial] {{Wayback|url=http://artemisa.unicauca.edu.co/~hdulica/t_geomorfologia.pdf |date=20130921053734 }} [[Universidá del Cauca]]. Colombia. Consultáu'l 16/09/2013.</ref>

Cuando un ríu ye prindáu por otru o cuando'l so llechu ye cerráu por [[morrena|morrenes]]s o otru tipu de depósitos, queda más embaxo un ''valle muertu'' o ríu degolláu, que yá nun tien un cursu d'agua. N'otros casos, un valle nun tien salida natural, por cerralo una contrapendiente, y les agües que por él escurren enfusen nel suelu y prosigue el so cursu por una [[ríu soterrañu|rede soterraña]]. Esos ''valles ciegos'' son propios de los terrenes [[karst|cársicos]]. Coles mesmes, en munches rexones grebes los ríos nun puede salir del so [[cuenca hidrográfica]], escurriendo por ''valles [[cuenca endorreica|endorreicos]]''. Un valle puede ser íntegramente escaváu nun terrén [[sedimentu|sedimentario]] pol so cursu d'agua, pero polo xeneral, ésti abre pasu por depresiones d'orixe [[tectónica|tectónicu]]. Según sían éstes, tiense un ''valle de quebra'', ''de fuesa'', ''d'ángulu de falla'', etc. Un ''valle llonxitudinal'' ta empobináu paralelamente a les plegues d'una [[cordal]], en cuantes que un ''valle tresversal'' ye perpendicular a ellos.

[[Archivu:ValleyofAburra.jpg|miniaturadeimagen|250px|[[Valle de Aburrá]],ta na [[Cordal Central (Colombia)|cordal Central d'Andarde los Andes]]. Ellí allúgase la ciudá de [[Medellín]].]]

Exemplos de valle en forma de '''V''' en [[Svaneti]], [[Montes del CáucasoCáucasu]].

== Incisión y enanche de los valles Tantu nel pasáu como nel presente, dellos procesos actuaron y tán actuando nel sentíu d'afondar y enanchar los valles, anque les evidencies de dicha acción, pueden perdese o debilitar col tiempu. Si dexar a una corriente en llibertá d'algamar por sigo mesma la so [[nivel-base]], erosionaría el llechu directamente escontra baxo, formando un abilsu de parés verticales nel procesu.<ref name=ucauca/>

Pero como la corriente nun ye l'únicu axente que trabaya na formación del valle, les parés de la mayoría de los valles inclínense escontra riba y pa escontra fora del fondu del valle. Col tiempu entá les parés de los gargüelos más abruptas van inclinase pa escontra fora con relación a la exa de los sos valles. Conforme una corriente curtia escontra baxo y afonda el so calce dientro de la superficie del terrén, la meteorización, el escurrimiento y los movimientos en masa entren en xuegu, foliando costantemente les parés del valle, faciéndoles recular, estremándose ente sigo.

El material so la influencia de la gravedá, ye abasnáu de les parés del valle embaxo y descargáu na corriente, pa ser movíu alantre aldu finalmente a los océanos.

La velocidá con que les parés del valle son amenorgaes y los ángulos qu'adopten, dependen de dellos factores, siempres pensando en tiempos xeolóxicos, ye dicir millones d'años. Si les parés tán feches de material ensin consolidar (que ye vulnerable a la erosión y al movimientu en masa), la velocidá va ser rápida; pero si les parés tán constituyíes de roca resistente, la velocidá d'erosión va ser bien lenta, y les parés van poder llevantase casi verticalmente dende'l fondu del valle. Amás de cortar escontra baxo nel so calce, una corriente curtia tamién de llau a llau, o lateralmente nos sos bordos.

== VeaseVer tamién ==

{{listarefllistaref}}

[[Categoría:Valles| Valles]]