Wikipedia

Diferencies ente revisiones de «Unitarismu»

Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
Sin resumen de edición
m Revertíes les ediciones de Tradubot (alderique) hasta la cabera versión de XabatuBot
Etiqueta: Reversión
Llinia 1:
{{estremar|[[Estáu unitariu|unitarismo políticu]]}}
El '''unitarismo''' ye una [[doctrina]] [[teoloxía|teolóxica]] d'un sector de la [[Protestantismo|iglesia protestante]], que cree nun [[Dios nel cristianismu|Divos]] unipersonal y sostien que [[Xesucristo|Jesús]] nun ye'l mesmu Dios, sinón un home creáu por ésti. El unitarismo opónse tantu a la doctrina de la [[Santísima Trinidá]], como a la teoloxía de la [[Pentecostalismo unicitario|Unicidá de Dios]].
 
==Característiques==
El '''unitarismo''' (del llatín unitas "unidá", del unus "unu") ye una corriente teolóxica d'un sector del cristianismu protestante, que cree nun Dios unipersonal y sostien que Jesús nun ye'l mesmu Dios, sinón un home creáu por ésti. El Unitarismo ye puramente monoteísta y cree qu'esiste solo un únicu Dios, el [[Divos Padre]], o [[Jehová]], conformáu por una sola entidá o persona.
 
Esta doctrina sostien principalmente trés escurres:
El unitarismo ye históricamente un movimientu teolóxicu cristianu llamáu asina pola so creencia de que Dios nel cristianismu ye una entidá, n'oposición a la [[Santísima Trinidá|Trinidá]] [[(trinidá del llatín trés "trés" )|(trinidá del llatín ''trés'' "trés" )]] que define a Dios como trés persones nuna única naturaleza o un ser: [[Divos Padre|el Padre]], el [[Fíu de Dios|Fíu]] y el [[Espíritu Santu]].<ref>''Caballero, Kevin (ed.), "El dogma de la Trinidá" , Enciclopedia católica , Nueva Advientu''</ref> Los cristianos unitarios, poro, creen que Jesús foi inspiráu por Dios nes sos enseñances morales, y que él ye un salvador,<ref>''Miano, David (2003), Una esplicación del cristianismu unitariu , AUC, p. 15''</ref><ref>Drzymała, Daren. 2002.''Cristianismu Bíblicu''. Xulon press. pag. 122: "Clásicamente, los cristianos unitarios universalistes [y los cristianos unitarios] entendieron a Jesús como un Salvador porque yera un ser humanu llenu de Dios, non un ser sobrenatural".</ref> pero él yera un ser humanu normal y non una deidá o Dios encarnáu. El unitarismo nun constitúi una sola denominación cristiana, sinón que se refier a una colección de denominaciones cristianes tantu esistentes como extintas, yá sía históricamente rellacionaes ente sigo o non, que comparten un conceutu teolóxicu común de la naturaleza de la unidá de Dios.
[[Archivu:Statue Michel Servet Paris.jpg|miniaturadeimagen|Estatua de [[Miguel Servet]] (1509-1553) en [[París]], unu de los [[Teoloxía|teólogos]] principales na hestoria del unitarismo.]]
Ente que el [[monoteísmu]] teolóxicu intransixente del unitarismo, estremar de les principales denominaciones cristianes que se suscriben a la teoloxía trinitaria, el unitarismo cristianu ye análogu a los entendimientos monoteístes más austeros de Dios nel [[xudaísmu]], y al conceutu de [[Tawhid]] (unidá de Dios) nel [[Islam]].
 
*Un unitariu ye puramente [[Monoteísmu|monoteísta]] y cree qu'esiste solo un únicu Dios, conformáu por una sola entidá.
Na actualidá, el movimientu unitariu tamién ye conocíu pol refugu de munches otres doctrines cristianes occidentales,<ref>Joseph Priestley, unu d'el fundadores del movimientu unitariu, definíu unitarismo como la creencia del cristianismu primitivu antes de corrupciones posteriores establecíos en. Ente estes corrupciones, qu'inclúi non yá la doctrina de la Trinidá, sinón tamién delles otres doctrines ortodoxes y usos (Earl Morse Wilbur,''Una hestoria de Unitarismo'', Harvard University Press 1952, pp. 302-303).</ref> incluyíes les doctrines del [[pecáu orixinal]], la [[predestinación]]<ref>De''El Catecismu de la Ilesia Unitaria húngara en Transilvania Rumania'':.. "Unitarios nun enseñen el pecáu orixinal, polo que nun creemos qu'al traviés del pecáu de la primer pareya humana que toos malvóse Sería contradicir l'amor y la xusticia de Dios atribuyir a nós el pecáu d'otros, porque'l pecáu ye la mesma acción personal"(Ferencz Jozsef, 20ª ed., 1991. Traducción dende l'húngaru Gyorgy Andrasi, publicáu en''l'Unitaria Universalista cristiana,''SERONDA / IVIERNU, 1994, Volume 49, Nos.3-4; VII: 107).</ref><ref>Na so hestoria de los unitarios, David Robinson escribe: "Nos sos entamos, tanto unitarios y universalistes compartíen un enemigu común teolóxica:. Calvinismu" Él esplica qu'ellos "atacaron consistentemente el calvinismu nos asuntos rellacionaos col pecáu orixinal y l'elección pa la salvación, doctrines que na so opinión socavaron l'esfuerzu moral humanu". (D. Robinson,''The Unitarianians and the Universalists'', Greenwood Press, 1985, pp. 3, 17).</ref> y la infalibilidad de la Biblia.<ref>"Anque teniendo en cuenta que, polo xeneral, un llibru inspiráu, unitarios tamién consideren la Biblia como provenientes non yá de Dios, sinón tamién de los seres humanos ... unitarios, por tanto, nun creen na infalibilidad de la Biblia, como cualesquier otru Los cristianos facer ". (D. Miano,''Una esplicación del cristianismu unitariu,''AUC, 2003, 2007)</ref> Los Unitarios nos sieglos anteriores aceptaron la doctrina del castigu nun [[infiernu]] lliteral, pero pocos facer güei.<ref>''"Entrugues más frecuentes (FAQ) - unitarios" . www.unitarian.org.uk.''</ref> Sicasí, esiste un movimientu deriváu que los sos miembros llamar a sí mesmos ''unitarios bíblicos'', que sigen una corriente conservadora y considera a Dios un solu ser, pero que s'oponen a los cambeos del unitarismo modernu y afirmen la infalibilidad bíblica. Un personaxe central d'esti movimientu ye [[Anthony Buzzard]].
*Arriendes d'ello, el [[Jesús]] de los [[Evanxelios]] yera un home consciente de ser unviáu al mundu pa tresmitir la so voluntá, pero non divín nin parte de la naturaleza de Dios hasta'l puntu de ser el [[mesíes]] qu'esperaben los xudíos.<ref>http://www.ecured.cu/index.php/Unitarismo</ref>
*Pal unitariu la esistencia humana ta amestada a esti planeta y nun esiste posibilidá de vida n'otru llugar que nun sía esti planeta.
 
Estos trés principios, más o menos alteriaos, son los que constitúin el raigañu de les ilesies unitaries a lo llargo d'historiar antes de la so constitución definitiva como denominación en 1825.
Primeramente, el movimientu Unitariu nun se llamaba "Unitariu", empezó casi simultáneamente na [[Commonwealth]] polacu-lituana y en Transilvania a mediaos del sieglu XVI. Ente los adherentes había un númberu significativu d'italianos que s'abelugaron en Polonia.<ref>James Hastings''Enciclopedia de Relixón y Ética: algonquinos-Art''p 785 - 2001 "Los primeres unitarios yeren italianos, y la mayoría abelugar en Polonia, onde la dexadez de les lleis y l'independencia de la nobleza aseguráu pa ellos una tolerancia lo que se negaría a los sos puntos de vista n'otros países ".</ref><ref>La enciclopedia del protestantismu 137 Hans Joachim Hillerbrand - 2004 "La llamada edá d'oru del unitarismo en Transilvania (1540-1571) dio llugar a una rica producción d'obres tantu n'húngaru y América".</ref> N'Inglaterra, la primer Ilesia Unitaria establecer en 1774 en Essex Street, Londres, onde inda s'atopen les oficines centrales britániques actuales.<ref>Erwin Fahlbusch La enciclopedia del cristianismu 5 603 2008 "Lindsey intentó pero nun pudo ganar l'aliviu llegal pa los unitarios anglicanos, polo qu'en 1774 abrió la so propia ilesia claramente Unitaria en Essex Street, Londres, onde entá s'atopen les oficines centrales de güei británica unitarios. "</ref> Cuidao que la teoloxía tamién se percibía como [[Deísmu|deísta]], empezó a atraer a muncha xente de redolaes riques y educaos,<ref>Boyer, et. Alabama. 2010. p. 290:''La Visión Duradera, Volume I: Escontra 1877''. Aprendizaxe Cengage. "Namá a principios del sieglu XIX surdió'l unitarismo como una denominación separada ... Anque'l unitarismo ganó relativamente pocos conversos fora de Nueva Inglaterra, el so enclín a atraer a los ricos y educaos dio a los unitarios una influencia más allá de los sos númberos".</ref> anque foi solo a fines de la segunda metá del sieglu XVIII qu'empezó a ganar una mayor tracción dientro de la cristiandá.<ref>F. P. Lock. 2006.''Edmund Burke, Volume II : 1784-1797: 1784-1797''. Oxford University Press. p. 411: "By the 1780s, while may still regarded it as deistic, Unitarianism had achieved an intellectual respectability."</ref>
 
==Historia==
Nos Estaos Xuníos, la teoloxía unitarista espublizóse primero en Nueva Inglaterra, y la primer aceptación oficial de la fe unitaria per parte d'una congregación n'América foi pola Capiya del Rei en Boston, dende onde [[James Freeman]] empezó a enseñar la doctrina unitaria en 1784, y revisó el llibru d'oraciones según les doctrines unitaries en 1786.<ref>''American Unitarianism: or, A Brief history of "The progress and State of the Unitarian Churches in America,'' third edition, 1815 "So early as the year 1786, Dr. Freeman had persuaded his church to adopt a liturgy, which the Rev. ... Thus much for the history of Unitarianism at the Stone Chapel. "</ref> Na ''Enciclopedia de les Relixones Americanes de'' [[J. Gordon Melton]], clasificar ente "la familia d'ilesies "lliberales" .<ref>ed. J. Gordon Melton ''Encyclopedia of American Religions'' (8th ed.) "Brought together in this chapter as the 'lliberal' family of churches and 'religious' organizations llabre those groups that have challenged the orthodox Christian dominance of Western religious life: Unitarianism, universalism, and infidelism" (p. 611).</ref>
Les idees del unitarismo entender mientres los primeros años del cristianismu no que'l cristianismu [[Ilesia católica|católicu]] llamó herejía arriana o [[Arrianismu]], pol nome del so principal defensor, [[Arrio]]. Pero'l Unitarismo modernu afitar cola [[Reforma protestante]]: en [[Transilvania]] esistió dende la década de 1560 cuando yera empobináu por [[Férenc David]] (1510-1579). En Polonia, el unitarismo florió mientres cien años como la Ilesia Reformada Menor, hasta que la persecución de 1660 forzó a los sos siguidores al esiliu. Figurar clave nel movimientu polacu foi l'italianu [[Fausto Socino]] (1539-1604) y al so movimientu llamóse-y [[Socinianismo]]. Unitarios aisllaos vivieron n'Inglaterra escontra 1600, sobremanera [[John Biddle]], y depués nel sieglu XVIII, pero siempres siendo consideraos disidentes de la Ilesia d'Inglaterra.
 
Nel postreru cuartu del sieglu XVIII'l movimientu encabezar y dirixió la [[Essex Church]] fundada por [[Theophilus Lindsey]] en Londres (1774), siendo siguíu tamién pol importante científicu [[Joseph Priestley]]. N'Estaos Xuníos, [[William Ellery Channing]] llegó a formar tamién una influyente congregación d'idees asemeyaes en [[Boston]], ciudá que llegó a constituyise prácticamente na capital del unitarismo n'América; y a entrambos llaos del Atlánticu les congregaciones unitaries entamáronse como denominaciones independientes en 1825.<ref>Earl Morse Wilbur, ''Our unitarian heritage'' (1925) http://www.miguelservet.org/enlared/our_unitarian_heritage.pdf</ref> Nos sos últimos años, l'escritor español [[José María Blanco White]] fíxose unitarista.
El términu esistió poco primero de convertise nel nome d'un movimientu relixosu, polo que dacuando s'usa como un sustantivu común que describiría cualquier comprensión de Xesucristo que niega la Trinidá o que cree que Dios ye una sola persona. Nesi casu, sería un sistema de creencies non trinitariu non necesariamente acomuñáu col movimientu relixosu unitariu.<ref>J. Gordon Melton, ''Encyclopedia of Protestantism'', 2005, p. 543: "Unitarianism – The word ''unitarian'' [italics] means one who believes in the oneness of God; historically it refers to those in the Christian community who rejected the doctrine of the Trinity (one God expressed in three persons). Non-Trinitarian Protestant churches remanecéi in the 16th century in ITALY, POLAND, and TRANSYLVANIA."</ref><ref>Letter from Matthew F. Smith to Editor ''World faiths Encounter'', 7–12 World Congress of Faiths – 1994 – "In an otherwise excellent article by Jasbir Singh Ahluwalia, 'Sikh Spirit in an Age of Plurality' (Non. 6, November 1993), the writer makes a number of pejorative remarks about 'unitarianism', associating the term with a striving for a monolithic polity and reductionism to a common denominator. This is a very unfortunate misuse of the word. A correct definition of 'unitarianism' (small 'o') is the monu-hypo-static belief system of someone not directly associated with the Unitarian movement, almost always applied to a person from the Christian tradition, as the word was coined in distinction to the orthodox 'Trinitarian' doctrine of Christianity. 'Unitarians' (capital 'O') llabre, of course, those who follow the Unitarian approach to religion and llabre formally associated with the movement. In neither case can it be claimed that there is an underlying axenda towards reductionism and uniformity. Quite the reverse, in fact. Modern Unitarianism is remarkable among religions in not only welcoming the variety of faiths that there llabre to be found but also, as a creedless church, welcoming and encouraging acceptance of the same. We readily accept that not all our members llabre 'realist' theists, for example. Our long-standing commitment to interfaith understanding, evident in our practical support of the International Association for Religious Freedom, the World Congress of Faiths and the newly established International Interfaith centre in Oxford cannot be taken to mexen that Unitarians llabre seeking the creation of a single world religion out of the old. I do not know a single Unitarian who believes or seeks that. On the contrary, we reject uniformity and cherish instead the highest degree of spiritual integrity, both of the existing religious traditions of the world and of religious persons as unique, thinking individuals. Matthew F Smith, Information Officer" (Essex Street Chapel , see de la Ilesia Unitaria, Reinu Uníu)</ref> Por casu, el movimientu Unitariu nunca aceptó la Divinidá de Jesús, y polo tanto nun inclúi aquellos sistemes de creencies ''non trinitarios'' que lo faen, como'l [[Pentecostalismo unicitario|Pentecostalismo de la Unicidá de Dios]], la [[Ilesia Pentecostal Xunida de Colombia|Ilesia Pentecostal Xunida Internacional]], la Ilesia del Verdaderu Jesús, que caltienen que Jesús ye Divos como una sola persona. Anque estos grupos son unitarios nel sentíu común, nun tán nel sentíu correctu. Pa evitar tracamundios, esti artículu trata del Unitarismo como un movimientu relixosu (nome propiu). Pa la forma xenérica de unitarismo, veáse el [[Antitrinitarismo|Non trinitarismo]]. Apocayá, dellos grupos relixosos adoptaron el términu de ''unitarismo bíblicu'' del sieglu XIX pa estremar la so teoloxía del Unitarismo,<ref>Tuggy, Da-y,(2009). ''Enciclopedia de Stanford de la filosofía''</ref> estos tampoco tienen relación directa col movimientu Unitariu.
 
Darréu, el Unitarismo históricu fundir cola ilesia del [[unitarismo universalista]] en 1995, constituyéndose'l [[Conseyu Internacional d'Unitarios y Universalistes]] (ICUU) pa coordinar les diverses Ilesies y asociaciones Unitaries y Universalistes del mundu.<ref>Jaume de Marcos Andréu, "El Unitarismo: fontes históriques y realidá actual" http://www.miguelservet.org/unitarismo.htm consultáu 18-X-2015, 14:31</ref>
== Historia ==
Les idees del unitarismo entender mientres los primeros años del cristianismu no que'l cristianismu [[Ilesia católica|católicu]] llamó herejía arriana o [[Arrianismu]], pol nome del so principal defensor, [[Arrio]]. Pero'l Unitarismo modernu afitar cola [[Reforma protestante]]: en [[Transilvania]] esistió dende la década de 1560 cuando yera empobináu por [[Férenc David]] (1510-1579). En Polonia, el unitarismo florió mientres cien año como la Ilesia Reformada Menor, hasta que la persecución de 1660 forzó a los sos siguidores al esiliu. Figurar clave nel movimientu polacu foi l'italianu [[Fausto Socino]] (1539-1604) y al so movimientu llamóse-y [[Socinianismo]]. Unitarios aisllaos vivieron n'Inglaterra escontra 1600, sobremanera [[John Biddle]], y depués nel sieglu XVIII, pero siempres siendo consideraos disidentes de la Ilesia d'Inglaterra.
 
Nel postreru cuartu del sieglu XVIII'l movimientu encabezar y dirixió la [[Essex Church]] fundada por [[Theophilus Lindsey]] en Londres (1774), siendo siguíu tamién pol importante científicu [[Joseph Priestley]]. N'Estaos Xuníos, [[William Ellery Channing]] llegó a formar tamién una influyente congregación d'idees asemeyaes en [[Boston]], ciudá que llegó a constituyise prácticamente na capital del unitarismo n'América; y a entrambos llaos del Atlánticu les congregaciones unitaries entamáronse como denominaciones independientes en 1825. Nos sos últimos años, l'escritor español [[José María Blanco White]] fíxose unitarista. Sicasí esto nun tendría de ser asina, pos si falamos de que Dios ye unu, la idea de que Dios ye unu vien dende'l primer pactu col home y dempués de la venida de Jesús, siempres esistió un [[remanente]] que caltuvo'l mensaxe ensin adulteralo.
 
Darréu, el Unitarismo históricu fundir cola ilesia del [[unitarismo universalista]] en 1995, constituyéndose'l [[Conseyu Internacional d'Unitarios y Universalistes]] (ICUU) pa coordinar les diverses Ilesies y asociaciones Unitaries y Universalistes del mundu.
 
= Organizaciones unitaries cristianes modernes =
'''Grupos internacionales'''
 
Dellos grupos cristianos unitarios tán afiliaos al [[Unitarios Universalistes|Conseyu Internacional d'Unitarios y Universalistes (ICUU)]], fundáu en 1995. El ICUU tiende a contener una membresía mayoritaria qu'espresa específicamente les creencies cristianes unitaries, en llugar del pluralismu relixosu de la UUA, sicasí sigue siendo comunidaes abiertes ya inclusives. <sup>[69]</sup> La ICUU tien grupos de "miembros plenos" nos Estaos Xuníos, Australia, Nueva Zelanda, el Reinu Uníu, Canadá, Brasil, República Checa, Finlandia, Alemaña, Hungría, Indonesia, India, Nixeria, Pakistán, Filipines, Rumania, Sur África y Sri Lanka.
 
La ICUU inclúi pequenos "grupos asociaos", qu'inclúin la Congregazione Italiana Cristianu Unitariana, Turín (fundada en 2004) <sup>[70]</sup> y l'Asociación Unitaria Bét Dávid, Oslo(fundada en 2005). <sup>[71]</sup>
 
'''Transilvania, Hungría y Rumania''' [ editar fonte ]
 
La ilesia fortificada Dârjiu , una ilesia fortificada del sieglu XIII que pertenez a la Ilesia Unitaria de Transilvania. Esta ye la única ilesia unitaria fortificada en Transilvania que ta na UNESCO llista del patrimoniu mundial .
 
La denominación unitaria más grande del mundu na actualidá ye tamién la denominación unitaria más antigua qu'esiste (dende 1565, primer usu del términu "unitariu" 1600); <sup>[72]</sup> la Ilesia Unitaria de Transilvania (en Rumania, que ta n'unión cola Ilesia Unitaria n'Hungría). La ilesia en Rumanía y Hungría inda mira a la declaración de fe, la ''Summa Universae Theologiae Christianae secundum Unitarios'' (1787), anque güei nun se riquir l'asentimientu a esto. La moderna Ilesia Unitaria n'Hungría (25,000 miembros) y l'Ilesia Unitaria de Transilvania(75,000 miembros) tán afiliaos al Conseyu Internacional d'Unitarios y Universalistes (ICUU) y reclamen la continuidá cola tradición cristiana unitaria hestórica establecida por Ferenc Dávid en 1565 en Transilvania sol reináu de Juan II Segismundo Zápolya . Les ilesies unitaries n'Hungría y Transilvania tán estructuradas y entamaes a lo llargo d'una xerarquía eclesiástica qu'inclúi la elección pol sínodu d'un obispu nacional que sirve como superintendente de la Ilesia. Munchos unitarios húngaros adopten los principios del unitarismo racionalista. <sup>[73] Les</sup> escueles unitaries solo esisten en Transilvania (Rumania), incluyida l'Academia Unitaria John Sigismund en Cluj-Napoca (Kolozsvár), laEl Institutu Protestante de Teoloxía de Cluj , y el Berde Mózes Unitárius Gimnázium en Cristuru Secuiesc (Székelykeresztúr); dambos enseñen Racionalista Unitarismo. <sup>[ ''citación precisada'' ]</sup>
 
'''Reinu Uníu''' [ editar fonte ]
 
Newington Green Unitarian Church en Londres, Inglaterra. Construyíu en 1708, esta ye la ilesia non conformista más antigua de Londres qu'entá s'usa.
 
L'Asociación Unitaria Cristiana (UCA) foi fundada nel Reinu Uníu en 1991 pol reverendu Lancelot Garrard (1904-93) <sup>[74]</sup> y otros pa promover idees específicamente cristianes dientro de l'Asamblea Xeneral d'Ilesies Cristianes Llibres y Unitaries (GAUFCC), el cuerpu unitariu nacional en Gran Bretaña. Según el UUCF y el ICUU caltienen venceyos formales cola Asociación Unitaria Universalista nos Estaos Xuníos, la UCA ye un organismu afiliáu del GAUFCC en Gran Bretaña.
 
La mayoría de les publicaciones cristianes de Unitarian son patrocinaes por una organización y publicar específicamente pa la so calidá de miembru. Polo xeneral, nun sirven como una ferramienta pal trabayu misioneru o pa fomentar les conversiones. <sup>[ ''citación precisada'' ]</sup>
 
'''Estaos Xuníos''' [ editar fonte ]
 
Una Asamblea Unitaria en Louisville, Kentucky . <sup>[75]</sup>
 
La Conferencia Cristiana Unitaria de los Estaos Xuníos ye una rede de congregaciones y ministros nos Estaos Xuníos que s'identifiquen cola histórica tradición cristiana unitaria. La Conferencia Cristiana Unitaria promueve el conceutu de la unidá de Dios y el mensaxe y l'exemplu de Jesús de Nazaret como un camín espiritual racional y enriquecedor pal desenvolvimientu personal y una guía pa crear un mundu de xusticia, paz y dignidá humana. <sup>[76]</sup>
 
El Unitarian Universalist Christian Fellowship (UUCF) foi fundáu en 1945 y, como tal, ye anterior al afitamientu de l'Asociación Unitaria Americana (AUA) y l'Ilesia Universalista d'América (UCA) na Asociación Unitaria Universalista (UUA) en 1961. UUCF sigue como un subgrupu de UUA sirviendo a los miembros cristianos.
 
La Conferencia Unitaria Americana (AUC) formar en 2000 y atópase ente UUA y ICUU n'apegu al elementu cristianu del Unitarismo modernu. La Conferencia Unitaria Americana ta abierta a los unitarios non cristianos, siendo particularmente popular ente los teístes y deístes non cristianos . <sup>[77]</sup> Les AUC tienen cuatro congregaciones nos Estaos Xuníos.
 
Unitarian Christian Ministries International foi un ministeriu unitariu incorporáu en Carolina del Sur hasta la so disolución en 2013 cuando se fundió cola Ilesia Emerxente Unitaria Cristiana. <sup>[78]</sup>
 
'''Australia''' [ fonte d'edición ]
 
La Ilesia Unitaria de Sydney foi fundada en 1850 so un reverendu Mr Stanley y foi una denominación brengosa mientres el sieglu XIX. La ilesia moderna, que yá nun ye unitaria cristiana, tien propiedaes en Adelaida, Sydney y Melbourne, y congregaciones más pequenes n'otres partes d'Australia y Nueva Zelanda. <sup>[79]</sup>
 
''Más información: Asociación Unitaria Universalista d'Australia y Nueva Zelanda''
 
'''Suráfrica''' [ editar fonte ]
 
El movimientu Unitariu en Suráfrica foi fundáu en 1867 pol reverendu Dawid Faure, miembru d'una conocida familia del Cabu. Conoció'l pensamientu relixosu lliberal avanzáu mientres completaba los sos estudios na Universidá de Leiden n'Holanda pal ministeriu de la Ilesia Reformada Holandesa en Ciudá del Cabu . Al so regresu a Suráfrica, pedricó un sermón a prueba en Groote Kerk, Ciudá del Cabu . Esto condució a un llamáu públicu a él pa fundar una comunidá basada no que se llamó la "nueva teoloxía". La 'nueva teoloxía' predicada por Dawid Faure basar no que describió como "la esencia mesma de la relixón": l'amor a Dios y l'amor al prójimo. <sup>[ ''citación precisada'' ]</sup>
 
'''Movimientu Unitariu Bíblicu''' [ editar fonte ]
 
''Artículu principal: Unitarianism bíblicu''
 
Na corriente principal de la Reforma Protestante esiste'l Movimientu Unitariu Bíblicu. <sup>[80] [ ''¿relevante? - aldericar'' ]</sup> Güei, el unitarismo bíblicu (o "unitarismo bíblicu" o "unitarismo bíblicu") <sup>[81]</sup> identifica la creencia cristiana deque la Biblia enseña que Dios ye una persona singular, el Padre, y que Jesús ye un ser distintu, el so fíu. Delles denominaciones usen esti términu pa describise a sigo mesmes, esclariando la distinción ente elles y aquelles ilesies <sup>[82]</sup> que, dende finales del sieglu XIX, convertir nel Unitarismo británicu modernu.y, principalmente nos Estaos Xuníos, l'Universalismu Unitariu . N'Italia, el Movimientu Unitariu Bíblicu impulsáu poles idees de Sozzini y otros <sup>[80]</sup> ta representáu güei poles ilesies acomuñaes cola Ilesia Cristiana n'Italia . <sup>[83]}</sup>
 
'''Colombia'''
 
En Colombia surde nel sieglu XX un movimientu relixosu de calter unitariu llamáu [[Ilesia Apostólica de Xesucristo]] fundada en 1983.
 
La Ilesia Apostólica de Xesucristo (IAJ), ye una Ilesia cristiana protestante fundada per Campu Elías Bernal el 20 d'ochobre de 1983 en [[Colombia]].↵La so doctrina teolóxica basar na [[Biblia]] como única fonte de revelación, cree nun Dios unipersonal y sostien que Jesús nun ye'l mesmu Dios, sinón un home creáu por ésti, que, ye'l Señor de tola Humanidá. Los Apostólicos de Xesucristo opónense tantu a la doctrina de la [[Santísima Trinidá]], como a la teoloxía de la Unicidá de Dios.
 
La doctrina apostólica ye puramente monoteísta y cree qu'esiste solo un únicu Dios, el [[Divos Padre]], conformáu por una sola entidá. Arriendes d'ello, el Jesús de los Evanxelios yera un home consciente de ser unviáu al mundu pa tresmitir la so voluntá, pero non divín nin parte de la naturaleza de Dios, quien al cumplir cola so esistencia humana, el Gran Plan de Dios propuestu dende antes de la fundación del mundu, foi fechu [[Fíu de Dios]], invitación que según los Apostólicos de Xesucristo, fai Dios a tola especie humana.
 
Los creyentes de la Ilesia Apostólica de Xesucristo, son carismáticos, yá que se rixen polos dones espirituales recibíos per mediu del [[Espíritu Santu]], pa llevar a cabu los sos ministerios.
 
== Vease tamién ==
 
== Ver tamién ==
* [[Antitrinitarismo]]
* [[Binitarianismo]]
 
== Referencies ==
{{llistaref}}
<references />1.     ''Caballero, Kevin (ed.), "El dogma de la Trinidá" , Enciclopedia católica , Nueva Advientu''
 
==Bibliografía==
2.    ^ Saltar a:'''''<sup>a b</sup>''''' ''Miano, David (2003), Una esplicación del cristianismu unitariu , AUC, p. 15''
*Howe, D. W., ''La Conciencia Unitaria'' (1970)
*Wilbur, Earl Morse, ''Hestoria del Unitarismo'' (1945)
*Wright, C., ''Empiezos del Unitarismo n'América'' (1955)
 
==Enllaces esternos==
3.    '''Salta escontra riba^''' Drzymała, Daren. 2002.''Cristianismu Bíblicu''. Xulon press. pag. 122: "Clásicamente, los cristianos unitarios universalistes [y los cristianos unitarios] entendieron a Jesús como un Salvador porque yera un ser humanu llenu de Dios, non un ser sobrenatural".
{{commonscat|Unitarianism}}
 
4.    '''Salta escontra riba^''' Joseph Priestley, unu d'el fundadores del movimientu unitariu, definíu unitarismo como la creencia del cristianismu primitivu antes de corrupciones posteriores establecíos en. Ente estes corrupciones, qu'inclúi non yá la doctrina de laTrinidad, sinón tamién delles otres doctrines ortodoxes y usos (Earl Morse Wilbur,''Una hestoria de Unitarismo'', Harvard University Press 1952, pp. 302-303).
 
5.    '''Salta escontra riba^''' De''El Catecismu de la Ilesia Unitaria húngara en Transilvania Rumania'':.. "Unitarios nun enseñen el pecáu orixinal, polo que nun creemos qu'al traviés del pecáu de la primer pareya humana que toos malvóse Sería contradicir l'amor y la xusticia de Dios atribuyir a nós el pecáu d'otros, porque'l pecáu ye la mesma acción personal"(Ferencz Jozsef, 20ª ed., 1991. Traducción dende l'húngaru Gyorgy Andrasi, publicáu en''l'Unitaria Universalista cristiana,''SERONDA / IVIERNU, 1994, Volume 49, Nos.3-4; VII: 107).
 
6.   '''Salta escontra riba^''' Na so hestoria de los unitarios, David Robinson escribe: "Nos sos entamos, tanto unitarios y universalistes compartíen un enemigu común teolóxica:. Calvinismu" Él esplica qu'ellos "atacaron consistentemente el calvinismu nos asuntos rellacionaos col pecáu orixinal y l'elección pa la salvación, doctrines que na so opinión socavaron l'esfuerzu moral humanu". (D. Robinson,''The Unitarianians and the Universalists'', Greenwood Press, 1985, pp. 3, 17).
 
7.    '''Salta escontra riba^''' "Anque teniendo en cuenta que, polo xeneral, un llibru inspiráu, unitarios tamién consideren la Biblia como provenientes non yá de Dios, sinón tamién de los seres humanos ... unitarios, por tanto, nun creen na infalibilidad de la Biblia, como cualesquier otru Los cristianos facer ". (D. Miano,''Una esplicación del cristianismu unitariu,''AUC, 2003, 2007)
 
8.    '''Salta escontra riba^''' ''"Entrugues más frecuentes (FAQ) - unitarios" . www.unitarian.org.uk.''
 
9.    '''Salta escontra riba^''' James Hastings''Enciclopedia de Relixón y Ética: algonquinos-Art''p 785 - 2001 "Los primeres unitarios yeren italianos, y la mayoría abelugar en Polonia, onde la dexadez de les lleis y l'independencia de la nobleza aseguráu pa ellos una tolerancia lo que se negaría a los sos puntos de vista n'otros países ".
 
10. '''Salta escontra riba^''' La enciclopedia del protestantismu 137 Hans Joachim Hillerbrand - 2004 "La llamada edá d'oru del unitarismo en Transilvania (1540-1571) dio llugar a una rica producción d'obres tantu n'húngaru y América".
 
11. '''Salta escontra riba^''' Erwin Fahlbusch La enciclopedia del cristianismu 5 603 2008 "Lindsey intentó pero nun pudo ganar l'aliviu llegal pa los unitarios anglicanos, polo qu'en 1774 abrió la so propia ilesia claramente Unitaria en Essex Street, Londres, onde entá s'atopen les oficines centrales de güei británica unitarios. "
 
12. '''Jump up^''' Boyer, et. Alabama. 2010. p. 290:''La Visión Duradera, Volume I: Escontra 1877''. Aprendizaxe Cengage. "Namá a principios del sieglu XIX surdió'l unitarismo como una denominación separada ... Anque'l unitarismo ganó relativamente pocos conversos fora de Nueva Inglaterra, el so enclín a atraer a los ricos y educaos dio a los unitarios una influencia más allá de los sos númberos".
 
13. '''Jump up^''' F. P. Lock. 2006.''Edmund Burke, Volume II : 1784-1797: 1784-1797''. Oxford University Press. p. 411: "By the 1780s, while may still regarded it as deistic, Unitarianism had achieved an intellectual respectability."
 
14. '''Jump up^''' ''American Unitarianism: or, A Brief history of "The progress and State of the Unitarian Churches in America,'' third edition, 1815 "So early as the year 1786, Dr. Freeman had persuaded his church to adopt a liturgy, which the Rev. ... Thus much for the history of Unitarianism at the Stone Chapel. "
 
15. '''Jump up^''' ed. J. Gordon Melton ''Encyclopedia of American Religions'' (8th ed.) "Brought together in this chapter as the 'lliberal' family of churches and 'religious' organizations llabre those groups that have challenged the orthodox Christian dominance of Western religious life: Unitarianism, universalism, and infidelism" (p. 611).
 
16. '''Jump up^''' L. Sue Baugh, ''Essentials of English Grammar: A Practical Guide to the Mastery of English'' (<nowiki>ISBN 9780844258218</nowiki>). Second Edition 1994, p. 59: "Religious Names and Terms: The names of all religions, denominations, and local groups llabre capitalized."
 
17. '''Jump up^''' J. Gordon Melton, ''Encyclopedia of Protestantism'', 2005, p. 543: "Unitarianism – The word ''unitarian'' [italics] means one who believes in the oneness of God; historically it refers to those in the Christian community who rejected the doctrine of the Trinity (one God expressed in three persons). Non-Trinitarian Protestant churches remanecéi in the 16th century in ITALY, POLAND, and TRANSYLVANIA."
 
18. '''Jump up^''' Letter from Matthew F. Smith to Editor ''World faiths Encounter'', 7–12 World Congress of Faiths – 1994 – "In an otherwise excellent article by Jasbir Singh Ahluwalia, 'Sikh Spirit in an Age of Plurality' (Non. 6, November 1993), the writer makes a number of pejorative remarks about 'unitarianism', associating the term with a striving for a monolithic polity and reductionism to a common denominator. This is a very unfortunate misuse of the word. A correct definition of 'unitarianism' (small 'o') is the monu-hypo-static belief system of someone not directly associated with the Unitarian movement, almost always applied to a person from the Christian tradition, as the word was coined in distinction to the orthodox 'Trinitarian' doctrine of Christianity. 'Unitarians' (capital 'O') llabre, of course, those who follow the Unitarian approach to religion and llabre formally associated with the movement. In neither case can it be claimed that there is an underlying axenda towards reductionism and uniformity. Quite the reverse, in fact. Modern Unitarianism is remarkable among religions in not only welcoming the variety of faiths that there llabre to be found but also, as a creedless church, welcoming and encouraging acceptance of the same. We readily accept that not all our members llabre 'realist' theists, for example. Our long-standing commitment to interfaith understanding, evident in our practical support of the International Association for Religious Freedom, the World Congress of Faiths and the newly established International Interfaith centre in Oxford cannot be taken to mexen that Unitarians llabre seeking the creation of a single world religion out of the old. I do not know a single Unitarian who believes or seeks that. On the contrary, we reject uniformity and cherish instead the highest degree of spiritual integrity, both of the existing religious traditions of the world and of religious persons as unique, thinking individuals. Matthew F Smith, Information Officer" (Essex Street Chapel , see de la Ilesia Unitaria, Reinu Uníu)
 
19. '''Saltar^''' "El nome aniciar nel momentu del gran discutiniu en Gyulafehérvár en 1568, nel cursu de la cual bien de cutiu Melius concluyó'l so argumentu diciendo,''ergo Deus est trinitarius''.... Poro, naturalmente, el so partíu aportó a llamáu Trinitarios y los sos oponentes seríen naturalmente llamaos Unitarios. El nome paez aportar a d'usu xeneral solo gradualmente y foi muncho primero de ser emplegáu nes proclamaciones formales de les sos Superintendentes ... Nun s'atopa en forma impresa como la denominación de la ilesia hasta 1600, cuando la''relixosidá unitaria''ye nomada como una de los cuatro relixones recibíes nun decretu de la Dieta de Léczfalva (vease Magyar Emlékek, iv, 551) na parte sudeste de Transilvania. El nome nunca foi utilizáu polos Socinianos en Polonia; pero a finales del sieglu XVII los estudiantes unitarios de Transilvania facer famosu n'Holanda, onde los socinianos nel esiliu, que nunca adoptaren a sociniano como'l nome del so movimientu y oponíense cada vez más a él, acoyer como distintivu de los trinitarios . D'esta miente, gradualmente reemplazó'l términu sociniano y estendióse a Inglaterra y América. "Earl Morse Wilbur, ''A History of Unitarianism'' , volume 2, pp. 47-48.
 
20. '''Jump up^''' Tuggy, Da-y,(2009). ''Enciclopedia de Stanford de la filosofía''<sup>[ ''enllaz muertu permanente'' ]</sup> {{commonscat|Unitarianism}}
 
 
Línea 131 ⟶ 37:
{{Tradubot|Unitarismo}}
 
[[Categoría:UnitarismoIlesies protestantes]]
[[Categoría:Heterodoxa cristiana]]
 
[[es:Unitarismo]]
[[Categoría:Tradubot 2018]]
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Unitarismu»