Diferencies ente revisiones de «Xudaísmu reformista»

== HestoriaHistoria ==

Nesi contestu surde'l [[rabino]] [[Abraham Geiger]] (1810 - 1874), llamáu por dellos "el padre del reformismu",<ref>[http://www.radiosefarad.com/joomla/index.php?option=com_content&view=article&id=4450:una mirada-a-la hestoria&catid=104:una mirada-a-la hestoria&Itemid=127 Geiger, fundador del reformismu]</ref> Geiger preconizó un movimientu pa la reformación del xudaísmu, non de la [[Torá]] (hebréu: תורה), como dalgunos de los sos detractores contemporaneos equívocamente alegaron, y trataría de sorrayar la misión de los Xudíos d'espublizar el [[monoteísmu]] y los preceptos (מצוות) morales y éticos de la Torá. Sicasí, opúnxose aprofiantemente al treslláu del [[Shabat]] al domingu y negóse a oficiar ante una asamblea de fieles que rompiera cola comunidá xudía establecida.<ref>{{cita llibrollibru|autor=Michael A. Meyer|títulu=The Reform Judaism Reader: North American Documents|añu=2000|editorial=Urj Press|isbn=0807407321|páxina=6}}</ref> Geiger claramente fixo claro que los sos esfuerzos nun tienen de ser entedidos como "asimilacionistas", sinón como un intentu de revertir la hexemonía cristiana y establecer la presencia xudía nel marcu de la hestoria y pensamientu europeos”.<ref>{{cita llibrollibru|autor=Koltun-Fromm, Ken|títulu=Abraham Geiger's Lliberal Judaism: Personal Meaning and Religious Authority|añu=2006|editorial=Indiana University Press|id=ISBN 978-0253347442|páxina=2}}</ref> De fechu el reformismu fixo posible que munchos xudíos de la dómina, alloñaos de la práctica de la relixón y otros yá convertíos al cristianismu, tornaren a la fe xudaica. Tamién previeno qu'otros tantos terminaren convirtiéndose al cristianismu como productu de l'asimilación yá xeneralizada entós daquella.

La Unión Reformista de [[Berlín]] yera la más radical, pero non toos el siguidores d'esti movimientu progresista deseyaben cambeos tan radicales. Produciéronse alcuentros ente rabinos en [[Brunswick]] en [[1844]], en [[Frankfurt del Meno|Frankfurt]] en [[1845]] y en [[Breslavia]] en [[1846]]. Nun se consiguió la unanimidá y en [[1854]], Zecharias Frankel (1801-1875), directordireutor del seminariu de Breslavia, fundó'l movimientu [[Masorti]], llamáu "Conservador", progresista pero menos radical que munches de les Uniones Reformistes. Darréu'l mesmu movimientu Reformista dio marcha tras en delles de les sos propuestes más radicales.

A mediaos del [[Sieglu XIX]] el Movimientu Reformista enllantar en [[América del Norte]],<ref>{{cita llibrollibru|autor=Eugene Borowitz|títulu=Explaining Reform Judaism|añu=1985|editorial=Behrman House|isbn=978-0874413946|páxina=17}}</ref> especialmente nos [[Estaos Xuníos]] col nome de ''Reform judaism'' (URJ), y cuenta ellí con numberosos adherentes (la mayoría de los xudíos practicantes manifiestos son reformistes). Tamién s'enllantó en [[Israel]] [http://reform.org.il/Heb/Index.asp], nel [[Reinu Xuníu]] (''Lliberal'' o ''Reform''), nos [[Países Baxos]], en [[Francia]], en [[España]] [http://judaismoreformista.blogspot.com/2007/04/conversin_09.html] en [[América Llatina]] y nel [[Caribe (rexón)|Caribe]] ([[Puertu Ricu]], [[Isles Virxes]], [[Cuba]], [[Curaçao]] y [[Xamaica]]). [http://www.tbspr.org] [http://www.onepaper.com/synagogue/] [http://www.wupj.org/Congregations/LatinAmerica.asp] A pesar de nacer n'Alemaña, el xudaísmu lliberal convirtióse anguaño nun Movimientu Reformista de claru predominiu estauxunidense.

Nun pretenden ser dogmáticos; [http://www.khvenezuela.com/index.php?option=com_content&view=article&id=256]<ref>{{cita llibrollibru|autor=Eugene Borowitz|títulu=American Reform Judaism: An Introduction|añu=2003|editorial=Rutgers University Press|isbn=978-0813532196|páxina=27}}</ref>

* Adhesión esclusiva a la [[Torá]] y al restu del [[Tanaj]] como escritura inspirada por Dios. Tamién son consultaes les obres de la lliteratura rabínica llamada "torá oral", a saber [[Mishná]] y [[Guemará]] ([[Talmud]]), el [[Midrash]] y la lliteratura medieval como'l [[Mishné Torá]]. D'igual manera tratar con alta valoración (y d'usu constante ya indispensable) la [[Halajá|Responsa]] y el [[Sidur]] (llibru xudíu d'oraciones). Pa los reformistes la "torá oral" (y per ende la [[Halajá]]), anque ye reconocida como parte de los "testos sagraos" xuntu al Tanaj,<ref>{{cita llibrollibru|autor=Singer / Zlotowitz|títulu=Our Sacred Texts|añu=1992|editorial=UAHC Press|isbn=978-0807404799|páxina=91-109}}</ref> nun ye considerada como “revelación divina”, sinón más bien como un conxuntu d'opiniones y reflexones inspiraos na [[Torá]] "escrita" en munchos casos, con un altu grau pureza ética la cual contribuyó a los sos pensadores y autores a buscar un íntimu aproximamientu a Dios, pero nun tien un orixe necesariamente divín. Polo tanto'l reformismu considera equivocaos a los movimientos que-y conceden autoridá definitiva a la halajá tradicional o qu'alieguen qu'el so abordaxe sobre la halajá ye la única o más auténtica espresión del Xudaísmu. La Torá "escrita" (la única esistente pal reformismu) ye tratada como revelación progresiva o "documentu vivu".

* Refugu de la segregación sexual y defensa de los derechos de la muyer y les [[minoríes sexuales]].<ref>{{cita llibrollibru|autor=Eugene Borowitz|títulu=American Reform Judaism: An Introduction|añu=2003|editorial=Rutgers University Press|isbn=978-0813532196|páxina=186}}</ref> Homes y muyeres recen nes sinagogues reformistes de manera conxunta. El reformismu foi'l primer movimientu n'empezar la ordenación (hebréu: סמיכה) de muyeres [[rabino]]s.