Diferencies ente revisiones de «Xaime I d'Aragón»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Iguo nome de rei: -Fernando +Fernandu |
m correición de topónimos: -"Lérida" +"Lleida" |
||
Llinia 10:
A la muerte del so padre, mientres la [[cruciada albigense]], na [[batalla de Muret]] (1213), Simón de Montfort aguantar a apurrir a Jaime a'l aragoneses hasta dempués d'un añu de reclamaciones y solo por mandatu del papa [[Inocencio III]]. Mientres la so minoría d'edá, tuvo baxu tutelar de los [[Orde del Temple|caballeros templarios]] nel castiellu de [[Monzón (localidá)|Monzón]], siendo encamentáu a [[Guillem de Montredon|Guillem de Mont-Rodon]],{{Harvnp|Herradón|2008|p=14}} xuntu col so primu de la mesma edá, el Conde de Provenza [[Ramón Berenguer V de Provenza|Ramón Berenguer V]]. Mientres, actuaba como rexente del reinu'l conde [[Sancho Raimúndez]], fíu de [[Petronila d'Aragón]] y [[Ramón Berenguer IV, conde de Barcelona|Ramón Berenguer IV]] y tíu güelu de Jaime. Heredó'l [[señoríu de Montpellier]] a la muerte de la so madre (1213).
Güérfanu de padre y madre, tenía unos 6 años cuando foi xuráu nes Cortes de [[
En febreru de 1221 contraxo matrimoniu na población soriana de [[Ágreda]],{{Harvnp|Belenguer|2008|p=63}} población fronteriza ente [[Reinu de Castiella|Castiella]] y Aragón, con [[Leonor de Castiella, reina d'Aragón|Leonor de Castiella]], hermana de la reina [[Berenguela de Castiella]] y tía de [[Fernandu III de Castiella|Fernandu III]]. Tres la boda la pareya treslladar a la [[catedral de Tarazona]], onde Jaime foi ordenáu caballeru. Anuláu'l so primer casoriu por razón de parentescu en [[1229]], contraxo segundu matrimoniu cola princesa [[Violante d'Hungría|Violante]] (8 de setiembre de 1235), fía de [[Andrés II d'Hungría|Andrés II]], rei de [[Hungría]]. Pol testamentu del so tíu segundu [[Nuño Sánchez]], heredó los condaos de [[Rosellón]] y [[Cerdaña]] y el vizcondáu de [[Fenolleda (Pirineos Orientales)|Fenolleda]] en [[Francia]] ([[1241]]).
Llinia 20:
{{AP|Conquista de Mallorca por Xaime I|l1=Conquista de Mallorca}}
Ante los ataques de los pirates mallorquinos, los mercaderes de [[Barcelona]], [[Tarragona]] y [[Tortosa]] pidieron ayuda al monarca p'acabar cola amenaza. Asina, nuna xunta de Barcelona (avientu de 1228) ufiertáron-y el so naves, ente que los nobles catalanes alcordaron participar na empresa a cambéu del botín y dominios territoriales. N'otra xunta en [[
El 5 de setiembre de 1229, la escuadra aragonesa, compuesta por 155 naves, 1500 caballeros y 15 000 soldaos, zarpó de [[Tarragona]], [[Salou]] y [[Cambrils]],{{Harvnp|Herradón|2008|p=15}} pa conquistar [[Mallorca]] a [[Abú Yahya]], el gobernador [[almohade]] semiindependiente de la isla.
Llinia 87:
Tres la muerte de Violante (1253) el rei llanzar a una carrera d'amoríos, teniendo múltiples fíos.
De [[Teresa Gil de Vidaure]] tuvo a [[Xaime I de Jérica|Jaime]], señor de [[Jérica]], y a [[Pedru I de Ayerbe|Pedro]], señor de [[Ayerbe]]. Con [[Elvira Sarroca]] tuvo [[Jaime Sarroca]], [[obispu d'Huesca]] y [[Pedro del Rei]], [[obispu de
== Valoraciones ==
Llinia 106:
La infancia de Xaime I trescurrió nel castiellu de Monzón, xuntu al ríu Cinca, y ye onde aprendió la fala viva al cuidu del Maestre de la Orde del Temple. N'el so autobiografía aprecia una constante familiaridá colos cuatro brazos del poder d'Aragón y l'amistá con que trata a "Pere de Muncada" que -y recluta caballeros nel territoriu fronterizu ente Aragón y los condaos catalanes de les poblaciones de Almenar y Tamarite. La doble forma en qu'escribe'l topónimu Monzón ye una muerte de que tanto apoderaba la fala viva de la zona na forma "Monço" como la forma catalana escrita cola grafía "Muntsó" nel manuscritu que se caltién na Biblioteca Nacional de Madrid.
Como elementos negativos, ye precisu alvertir que'l xuiciu históricu sobre Xaime I depende del reinu nel que se centra l'historiador. Pa'l historiadores aragoneses les conclusiones suelen ser negatives, aduciendo'l calter patrimonial que dio a los sos reinos, ensin importa-y partir los sos dominios ente los sos fíos. Tamién ye criticada la fixación de la frontera catalano-aragonesa nel Cinca, lo que supunxo l'axudicación final de [[
Del otru llau, pa mallorquinos y valencianos, la valoración ye dafechu opuesta: Xaime I ye un gran rei, el padre fundador de los reinos, el ceador de les sos señes d'identidá hasta los nuesos díes: territoriu, llingua, fueros, moneda, instituciones, etc.
| |||