Diferencies ente revisiones de «Shogunato Tokugawa»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Preferencies llingüistíques |
m Iguo testu: -"sucesivamente" +"socesivamente" -"sucesion" + "socesión" -"sucesor/a" +"socesor/a" |
||
Llinia 3:
|nome_completu = Shogunato Tokugawa
|nome_común =
|continente
[[Monarquía]] (''de xure'')<br />[[Dictadura militar]] [[feudalismu|feudal]] (''de facto'')
|status =
|añu_entamu = 1600
|añu_fin =
|eventu_empecipio = '''[[Batalla de Sekigahara]]'''
|eventu_fin = '''[[Restauración Meiji]]'''
|fecha_entamu = 31 de marzu |fecha_fin
=
|fecha_eventu1 = [[1614]] - [[1615]]
|eventu2
|fecha_eventu2 = [[1635]]
|eventu3
|fecha_eventu3 = [[29 de xunetu]] de [[1858]]
|eventu4
|fecha_eventu4 = [[1868]]
|p1
|bandera_p1 = Mon-Oda.png
|p2
|bandera_p2 = Tokugawa family crest.svg
|s1
|bandera_s1 = Flag of Japan.svg
|s2
|bandera_s2 =
|imaxe_bandera = Flag of the Tokugawa Shogunate.svg
|bandera =
|imaxe_escudo = Tokugawa family crest.svg
|símbolu = Kamon
|mapa =
|aclaración_mapa =
|capital = [[Kioto]] <small>''(oficial)''</small><br />[[Edo]] <small>''(de facto)''</small>
Llinia 40:
|idioma_non_oficial =
|relixón = [[Shinto]], [[budismu]], [[Relixones del Xapón|otres]]
|moneda =
|títulu_líder = [[emperador de Xapón|emperador]]
|líder1
|añu_líder1 = [[1586]]-[[1611]]
|líder2
|añu_líder2 = [[1867]]-[[1912]]
|títulu_gobernante = [[Shogun]]
Llinia 53:
|dato_año1 =
|dato_superficie1 =
|dato_población1
|miembru_de =
|notes
}}
Llinia 138:
{{AP|Tokugawa Hidetada}}
[[Archivu:Hidetada2.jpg|thumb|200px|Tokugawa Hidetada.]]
'''{{Nihongo|Tokugawa Hidetada|徳川 秀忠}}''' foi ''shōgun'' Tokugawa dende [[1605]] hasta la so abdicación en [[1623]]. Nació'l [[2 de mayu]] de [[1579]] col nome de Nagamaru y foi el tercer fíu de Ieyasu. En [[1592]] camudó'l so nome a Hidetada y foi nomáu herederu de la cla Tokugawa,
Cuando Ieyasu foi fechu shōgun en [[1603]], Hidetada darréu volvióse'l so herederu y en 1605 asumió de la mesma el títulu de shōgun, anque'l poder realmente caltener el so padre. En [[1612]] fixo que la so fía [[Senhime]] casóse con Toyotomi Hideyori, lo qu'amenó tensiones con Ieyasu. Mientres el sitiu de Osaka, onde de casualidá Hideyori encabezaba la resistencia, causó otru disgustu a Ieyasu, yá que este quería resolver el conflictu con paciencia, ente que Hidetada prefería faelo por aciu la violencia; a la fin Hidetada impunxo'l so criteriu y llogró vencer. Anque'l fíu de Hideyori yera miembru de la cla Tokugawa, nun foi perdonáu, pero sí Senhime, que yera la nieta favorita de Ieyasu. Esta situación anició desavenencies ente Ieyasu y Hidetada, que perduraron hasta'l fallecimientu de Ieyasu en 1616.
Llinia 151:
'''{{Nihongo|Tokugawa Iemitsu|徳川 家光}}''' foi ''shōgun'' Tokugawa dende [[1623]] hasta [[1651]]. Nació'l [[12 d'agostu]] de [[1604]] y yera el primoxénitu de Hidetada y nietu de Ieyasu. En [[1617]] foi proclamáu herederu del shogunato Tokugawa, anque'l so hermanu [[Tokugawa Tadanaga]] apostar hasta la so muerte en 1633. En 1623 asumió'l cargu de shōgun, anque'l so padre collaboró con él nel exerciciu del poder; en 1626 visitó Kioto pa conocer a la Corte Imperial, yá que la so hermana yera emperatriz consorte. Regaló oru y dineru a la Corte; esto deterioró les relaciones ente Iemitsu y l'emperador Go-Mizunō, qu'abdicó a favor de la so fía y sobrina de Iemitsu.
Cola muerte de Hidetada en 1632, Iemitsu llogró despidir a los conseyeros del so padre y esaniciar a los daimyō que yeren aliaos al so padre. A cambéu, los nuevos conseyeros de Iemitsu yeren amigos d'infancia y llogró crear les bases institucionales del shogunato, esto provocó disgustu ente los daimyō. En [[1633]] fixo una de les reformes más radicales nel shogunato: proclamó oficialmente l'aislamientu de Xapón
En [[1637]] encaloró violentamente la [[Rebelión de Shimabara]], cerca de Nagasaki, desamarrada por xaponeses cristianos; alredor de cuarenta mil persones fueron executaes, incluyendo muyeres y neños. En [[1639]] prohibió la entrada al país de naves portugueses, empecipiando formalmente'l períodu de ''[[sakoku]]''. En [[1641]] confinó a'l holandeses na islla de [[Dejima]]; como l'interés d'el holandeses nun yera promover el cristianismu, dexóse-yos sicasí comerciar col shogunato. En [[1643]] les sos relaciones cola Corte Imperial deteriorar cola llegada al tronu del [[emperador Go-Kōmyō]], quien yera detractor del shogunato. Morrió'l [[8 de xunu]] de [[1651]].
Llinia 164:
[[Archivu:Tsunyaoshi.jpg|thumb|200px|Tokugawa Tsunayoshi.]]
{{AP|Tokugawa Tsunayoshi}}
'''{{Nihongo|Tokugawa Tsunayoshi|徳川 綱吉}}''' foi ''shōgun'' Tokugawa dende [[1680]] hasta [[1709]]. Nació'l [[23 de febreru]] de [[1646]] y yera l'hermanu menor de Tokugawa Ietsuna. Tuvo un ciertu grau de retrasu mental, que yera común nos familiares de la cla. Mientres los sos primeros años tuvo bien influyíu pola so madre, una fía adoptada del [[cla Honjo]]. Mientres el períodu del so hermanu Ietsuna como ''shōgun'', Tsunayoshi yera'l daimyō de Tatebayashi; pero cuando Ietsuna morrió en 1680, pudo salir llibráu d'una disputa de la
Darréu empezó con una llucha contra la corrupción del shogunato, confiscando alredor de 1,4 millones de koku, y ordenando el [[seppuku]] a los vasallos acusaos por corrupción. En [[1682]] ordenó a los sos censores y a les fuerces policiales que les persones pudieren vivir d'una manera digna, prohibiendo la prostitución, la non contratación de camareres nes cases de té, y el zarru de delles fábriques. Ye bien probable qu'el [[contrabandu]] empecipiar en Xapón pocu dempués d'entrar a valir estes lleis. Tamién en [[1684]] fixo amenorgar el poder del [[tairō]], un oficial d'altu rangu nel shogunato.
Llinia 177:
[[Archivu:Tokugawa Ienobu.jpg|thumb|Tokugawa Ienobu.]]
{{AP|Tokugawa Ienobu}}
'''{{Nihongo|Tokugawa Ienobu|徳川 家宣}}''' foi ''shōgun'' Tokugawa dende [[1709]] hasta [[1712]]. Nació'l [[11 de xunu]] de [[1662]] y foi el fíu mayor de Tokugawa Tsunashige, ''daimyō'' de [[Kōfu]] y sobrín de Ietsuna y Tsunayoshi, per ende yera tataranieto de Ieyasu. Originalmente foi daimyō en 1680 dempués de la muerte del so padre, y foi educáu pol ''rōnin'' [[neoconfucianismo|neoconfucionista]] [[Arai Hakuseki]], quien foi'l so tutor personal y conseyeru mientres el restu de la so vida. Foi escoyíu shōgun en 1709
Reformó dellos elementos de la sociedá xaponesa, completó'l tresformamientu del shogunato d'una institución militar a una civil. Abolió los edictos y les lleis represives de Tsunayoshi, flexibilizando la [[censura]] y esaniciando les persecuciones y castigos crueles, reformando asina'l sistema xudicial. Estabilizó la economía cola creación d'una moneda d'oru. En 1711 intentó crear relaciones ente'l [[emperador Nakamikado]] y la so corte en Kioto, siendo unu de los primeres en crear una relación de poderes ente la nobleza y el shogunato. Morrió'l [[12 de payares]] de [[1712]].
Llinia 226:
[[Archivu:Tokugawa yoshinobu.jpg|200px|thumb|Tokugawa Yoshinobu.]]
{{AP|Tokugawa Yoshinobu}}
'''{{Nihongo|Tokugawa Yoshinobu|徳川 慶喜}}''' tamién conocíu como ''Keiki'' foi'l postreru ''shōgun'' Tokugawa, dende [[1866]] hasta [[1867]]. Fíu de [[Tokugawa Nariaki]], daimyō de Mitu, nació'l [[28 d'ochobre]] de [[1837]] col nome de Shichiroma y pertenecía a la caña inferior de les families elegibles nel shogunato. Foi educáu puramente n'artes, milicia y política, demostrando grandes habilidaes, polo qu'a pidimientu del so padre foi darréu adoptáu na cla Hitotsubashi pa tener una meyor oportunidá na
En 1866 asocedió a Iemochi, quien nun dexó herederos y exerció escasu control del país poles constantes rebeliones. Entós camudó'l so nome a Yoshinobu y recibió el sofitu de tolos Tokugawa y los sos aliaos. Fixo una revisión xeneral del shogunato y entamó reformes pa fortalecer el gobiernu; amás, buscó asistencia militar [[Francia|francesa]] p'ameyorar l'exércitu. Sicasí, esto punxo n'alerta a los ''daimyō'' de Satsuma, Chōshu y Tusa, que se coligaron contra'l shogunato sol lema de ''[[sonnō jōi]]'' pa restituyir el poder imperial, y proclamaron la guerra Boshin. Sicasí'l sofitu de los daimyō al shogunato foise debilitando, lo que desaguó na so derrota na guerra civil. Yoshinobu tuvo que vencer{{harvnp|Steinberg|Menning|Van Der Oi|Wolff|Yokote|2005|pp=14-15}} el so poder al [[emperador Meiji]] en 1867, cola condición de que'l país volviera unificase y terminara la guerra civil.
Llinia 234:
== Dominiu del shogunato ==
[[Archivu:Map of Japan by Keampfer.jpg|thumb|250px|right|L'Imperiu de Xapón coles sos provincies, fechu por Englebert Keampfer en 1727.]]
El poder del shogunato estendíase de primeres a les islles de [[Honshu]], [[Kyushu]], [[Shikoku]] y a les axacentes a estes. A pesar de qu'el shogunato nun tenía intenciones d'espandir los sos territorios más allá de les sos fronteres,
* '''[[Hokkaidō]] o Ezo''': el sur d'esta islla yera apoderáu pol [[cla Matsumae]], una cla lleal al shogunato,
* '''[[Islles Ryūkyū]]''': Estes islles constituyíen el [[reinu de Ryūkyū]], tributariu de la China [[dinastía Ming|Ming]] y establecíu en [[1429]]. En [[1609]], el shogunato autorizó al [[cla Shimazu]] o Satsuma de la islla Kyushu pa conquistar el reinu, y foi amestáu ensin mayores inconvenientes. A pesar de que les islles tuvieron ciertu grau d'autonomía dientro del shogunato y caltúvose la monarquía del reinu, el control verdaderu del poder taba en manos de la cla Shimazu, qu'usó al reinu pa caltener pequenes relaciones comerciales con China mientres el períodu d'aislamientu. La monarquía ryukyuense foi abolida mientres la Restauración Meiji.
* '''[[Islles Kuriles]]''': estes islles fueron apostaes por [[Rusia]] y la cla Matsumae dende la segunda metá del sieglu XVIII cuando dambes naciones establecieron delles guarniciones temporales, esti conflictu solucionaríase temporalmente en [[1855]] col [[Tratáu de Shimoda]] nel cual Xapón tendría control de les islles meridionales de Kunashiri (actual [[Kunashir]]), Etorofu ([[Iturup]]), [[Shikotan]] y [[Habomai]].
Llinia 250:
Col aumentu del comerciu nel país, los ''daimyō'' ven esta actividá como bien codalosa pal sostenimientu y crecedera de los sos dominios; polo que delles cles vasalles al shogunato como'l [[cla Chōshu]] y [[cla Satsuma|Satsuma]] estableceríen el [[monopoliu]] comercial como fonte de riqueza. Adicionalmente el shogunato Tokugawa tomó control del acuñamientu de [[moneda|monedes]] y na recaldación d'[[impuestu|impuestos]].
Sicasí, dempués hubo problemes económicos, en gran parte pola autonomía que teníen los ''daimyō'' dientro del sistema ''baku-han'',
Por cuenta de que l'agricultura yera la principal actividá económica del país, les males colleches asocedíes en [[1675]], [[1680]] y [[1732]] desencadenaron crisis económiques que desaguaron en rebeliones populares, sobremanera nel últimu añu mentáu. Col amenorgamientu de les colleches, el shogunato y los ''daimyō'' teníen amás mayores problemes en llograr ingresos y obligaron a'l llabradores a aumentar la so producción más allá de les sos llendes, lo que causó un baxón na industria manufacturera, artesanía y comerciu, que de la mesma llindó la capacidá financiera del shogunato. Esta situación veríase desaniciada con delles reformes económiques mientres el sieglu {{SIEGLU|XVIII}} y empiezos del SIEGLU|XIX}}.
Llinia 271:
Mientres el shogunato nacieron nueves espresiones culturales, que teníen calter urbanu y sincretista. Nesti períodu surdió'l teatru [[nō]], deriváu de los rituales [[shinto]] y que ye realizáu de manera austera y ceremonial, qu'aportó nuna forma d'entretenimientu pa los samurái y la nobleza. Apaeció tamién el teatru [[kabuki]], similar al nō y que yera'l favoritu de les clases populares, con representaciones de fechos históricos. Tamién surdieron otres formes d'espresión teatral como'l [[bunraku]] (teatru de marionetes), el [[ukiyo-y]] (dibuxu artísticu antecesor del [[manga]]) y la [[danza]], ente otros. Con esta crecedera cultural, nos centros urbanos estableciéronse distritos de diversión onde s'atopaben locales d'entretenimientu tales como teatros, cases de té y prostíbulos; unu de los más famosos foi'l de [[Yoshiwara]], en Edo.
Otra espresión cultural única mientres esti réxime foi la ''[[rangaku]]'' o {{nihongo|''escuela holandesa''|蘭学}}, aniciada pol cobarde contactu de los comerciantes holandeses con el xaponeses en Dejima mientres el ''sakoku'' y que traxo de resultes la entrada de nueves corrientes de pensamientu científicu provenientes d'Occidente a Xapón. Introdució nel país conceutos de [[medicina]] y de [[ciencies naturales]] y alla pertenecieron eruditos como [[Arai Hakuseki]], [[Hiraga Gennai]], ente otros. Esta influencia, anque llindada, yera lo único que caltenía a Xapón nel camín de la occidentalización. Sía que non, esta corriente científica sería opacada
== El bakumatsu ==
Llinia 290:
Mientres los siguientes años, l'Exércitu y la Marina fueron modernizaos y afitáronse les bases del [[Exércitu Imperial Xaponés]] y la [[Marina Imperial Xaponesa]]. Nos años finales, el shogunato tenía ocho naves de guerra d'estilu occidental, ente los que sobresalía'l [[acorazáu]] [[Kaiyō Maru]]. Adicionalmente en [[1867]], una [[Misión Militar Francesa al Xapón (1867)|misión militar francesa]] ayudó nel ensayamientu de les tropes del shogunato.
Per otru llau, la figura del [[emperador Kōmei]], símbolu de la unidá xaponesa, foi usada polos estremistes como chivu espiatoriu pa realizar asesinatos contra les autoridaes shogunales, feudales y estranxeros mientres la década de [[1860s|1860]].
La situación tornóse más crítica cola repentina muerte del shōgun Tokugawa Iemochi en 1866 y la del emperador Kōmei en 1867. Asumieron los sos puestos respectivamente Tokugawa Yoshinobu y el [[emperador Meiji]]. Yoshinobu intentó reorganizar el gobiernu restaurando al emperador, pero calteniendo'l lideralgu del shōgun, no que se denominó ''kōbu gattai''. En 1866, los feudos disidentes de [[Satsuma (Kagoshima)|Satsuma]] y [[Dominiu Chōshū|Chöshü]] teníen un mayor poder y llograron ganar una fuerza del shogunato que pretendía amenorgalos. Yoshinobu decidió nun empiorar el conflictu y abandonó la llucha, lo qu'en realidá dio ventaya a les fuerces de Satsuma-Chōshū, que se dirixieron a Kioto pa primir a la Corte Imperial por qu'emitiera un edictu qu'aboliera'l shogunato.
Llinia 335:
Colors =
Backgroundcolors = canvas:canvas
BarData =
PlotData=
</timeline>
| |||