|
* La [[institución]] o serviciu responsable de la custodia y tratamientu archivísticu del fondu.
La [[archivística]] ye la ciencia que s'ocupa de les técniques aplicaes a los arquivosarchivos.
== Antigüedá ==
Anguaño llámase '''archivu''' a los depósitos oficiales de [[documentu|documentos]] públicos y privaos. N'otru tiempu, llamáronse ''chartarium'', ''scrinium'', ''tabulárium''. Consta la so esistencia nel [[Antiguu Exiptu]], en [[Asiria]], en [[Antigua Grecia|Grecia]] y en [[antigua Roma|Roma]] y de dellos testos de les [[Biblia|Sagraes Escritures]] infierse que tamién esistíen nel pueblu d'[[Israel]]. Por riegla xeneral, quitando los palaciegos asirios y perses, los arquivosarchivos de les civilizaciones antigües topar na cortil de los templos. En Roma, calteníense los trataos de paz y alianza nel templu de [[Xúpiter (mitoloxía)|Xúpiter Capitolino]]. Los añales de los pontífices nel de Juno, los rexistros de les nacencies nel de Saturno.
== Arquivos de la ilesia católica ==
{{AP|Arquivos eclesiásticos|Arquivos Vaticanos}}
La [[Ilesia católica|Ilesia]] tuvo arquivosarchivos dende los sos entamos, pa caltener los llibros sagraos y les [[actes de los mártires]]. Consten los arquivosarchivos del [[Ciudá del Vaticanu|Vaticanu]] o los Pontificios, dende'l [[sieglu III]] (dende San [[Antero]], añu [[235]]) los cualos gocien güei fama de cuntase ente los meyor entamaos del mundu.
== Arquivos Nacionales ==
{{AP|Archivu Nacional}}
Los Arquivos Nacionales axunten los documentos o arquivosarchivos oficiales d'instituciones o organismos públicos, xudiciales, políticos y militares, y en dellos casos privaos, pal so preservación, consulta ya investigación. En dellos casos como [[América]], [[España]] y [[Portugal]] son importantes pa la reconstrucción histórica de la dómina colonial. Son la evolución histórica de los ''Arquivos d'Estáu'' qu'anque teníen la mesma finalidá de caltenimientu de la documentación, nun yeren abiertos al públicu.
=== Arquivos n'España ===
{{ap|Arquivos d'España}}
N'[[España]], conócense los arquivosarchivos más o menos xenerales de Castiella dende [[Xuan II de Castiella|Xuan II]] y [[Enrique de Francia, Conde de Chambord|Enrique IV]]. [[Felipe II d'España|Felipe II]] entamó'l de [[Archivu Xeneral de Simancas|Simancas]] ([[1561]]) yá fundáu antes por [[Carlos I d'España|Carlos V]] ([[1549]]) y de él procedió en parte'l [[Archivu Xeneral d'Indies|Archivu d'Indies]], creáu por [[Carlos III d'España|Carlos III]] en [[1785]] y establecíu en [[Sevilla]]. De mediaos del [[sieglu XIX]], daten l'archivu Central de [[Alcalá de Henares]] y el [[Archivu Históricu Nacional|Hestóricu Nacional]] de [[Madrid]], que colos dos anteriores componen los cuatro Arquivos xenerales del reinu.
Siguen a estos arquivosarchivos n'importancia los rexonales, a saber:
* el de la corona d'Aragón, en [[Barcelona]];
* el de [[Mallorca]].
Ente toos, considérase modelu d'organización el de la Corona aragonesa qu'atesora documentos dende l'añu [[848]].{{cita riquida}} Hai amás, otros arquivosarchivos especiales, xudiciales, provinciales, municipales, notariales, empreses, catedralicios, parroquiales.
== Ver tamién ==
=== Arquivos y documentos on-line ===
* [http://www.genealogiahispana.com/arquivosarchivos/como-preparar-y-optimizar-la visita-a-un archivu/ Cómo preparar y optimizar la visita a un archivu]
* Relación de los arquivosarchivos colos derechos humanos http://www.archivosyderechoshumanos.xyz/
| 