Diferencies ente revisiones de «Idioma dálmata»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Preferencies llingüístiques
Llinia 25:
El '''dalmáticu''' o '''dálmata''' ye una [[Lengua romances|lengua romance]] extinta, falada hasta'l sieglu XIX a lo llargo de les mariñes de [[Dalmacia]] y nuna pequena parte d'Albania. Estremábense dos tipos de dialectos:
*El septentrional o [[vegliota]], faláu na islla de Veglia (Krk en croata).
*El meridional o [[ragusano]], faláu na ciudá de [[Dubrovnik|Ragusa de Dalmacia]] (Dubrovnik). Col progresar de les investigaciones sobre'l Dalmáticu a finales del sieglu pasáu propúnxose una nueva reclasificacion del Dalmatico en tres variedad , Jadertino ( del qu'el Vegliota sería la so caña más septentrional ), el Raguseo y el Labeatico ( na region de Bokas Kotor y mariña albanesa septentrional ).
 
==Historia==
Llinia 36:
A mayor influencia véneta, más rápida la desapaición del dalmáticu. Asina, por casu, en Zara ([[Zadar]]), el dalmáticu escastóse bien llueu pola so relativa cercanía al vénetu italianu, en cuantes que en Ragusa (Dubrovnik), que namái per un curtiu espaciu de tiempu ([[1205]]-[[1358]]) dependió directamente de la [[República de Venecia]], pero esfrutaba d'una situación d'independencia bien particular, el dalmáticu perduró hasta finales del [[sieglu XV]] y foi llingua oficial de la República de Ragusa.
 
Nuna área apartada insular, na islla de Veglia (Krk), el postreru nativu del dialectu vegliota, [[Tuone Udaina]], conocíu como ''Burbur'', morrió por una esplosión accidental el [[10 de xunu]] de [[1898]]. Antes de morrer, foi entrevistáu pol llingüista [[Matteo Bartoli]]. Anguaño apenes queden na islla contadísimas palabrespallabres d'aquella antigua fala, que foi sustituyida por una variedá véneta y, sobremanera, por un dialectu croata.
 
Güei, el términu '''dalmáticu''' identifica'l dialectu [[Idioma croata|croata]] conocíu como c''akaviano-lkaviano'', faláu en Dalmacia qu'entiende munches palabrespallabres italianes y alemanes. Esti dialectu croata y la llingua dalmática nun tienen de ser confundíes, porque nun esiste conexón ente dambes.
 
== Característiques ==
Perteneciente al románicu oriental, suponíase qu'esta llingua yera l'eslabón faltante ente'l [[Idioma rumanu|rumanu]] y el [[Idioma italianu|italianu]], pero anguaño paez que yera paecíu a les otres llingües romances occidentales con respectu al italianu y que tenía dalguna conexón namái colos dialectos rumanos vecinos, como por casu el [[istrorrumano]], faláu na vecina [[Istria]], en [[Croacia]].
 
Ye interesante notar cómo'l dalmáticu caltuvo les palabrespallabres llatines relatives a la vida urbana que'l rumanu, pela so parte, perdió rápido. Suponse que la población dálmata tuviera una vida urbana bastante activa, ente que los rumanos fueron obligaos a fuxir a los montes mientres la dómina escura.
 
== Amuesa llingüística: el [[Padrenuesu|Padre Nuesu]] ==
Llinia 117:
=== Bibliografía ===
 
Ive , Antonio : "[http://sdfy.webs.com/L%C2%A8ANTICO%20DIALETTO%20DI%20VEGLIA.pdf L antico dialetto di veglia]"
 
=== Enllaces esternos ===