Diferencies ente revisiones de «Actinidia deliciosa»

Contenido eliminado Contenido añadido
BandiBot (alderique | contribuciones)
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-fechaacceso +fechaaccesu)
m Preferencies llingüístiques
Llinia 20:
| kJ= 254
| proteínes= 1.14 g
| grases= 0.52 g
| carbohidratos= 14.66 g
| fibra = 3.0 g
Llinia 36:
| betacaroteno_ug =
| vitC_mg= 92.7
| vitB1_mg= 0.027
| vitB2_mg= 0.025
| vitB3_mg= 0.341
| vitB5_mg=
Llinia 90:
 
== Propiedaes ==
Amás de ser unes de les frutes con mayor concentración de [[vitamina C]] (casi 100 mg por cada 100 g d'alimentu),<ref name="clarin" >{{cita web |url=http://www.clarin.com/bona-vida/nutricion/rey-vitamina_0_903509883.html |títulu=El rei de la vitamina C |fechaaccesu= 30 d'abril |añoacceso= 2013 |fecha=29/04/13 |obra= |idioma=español |cita= }}</ref> el quivi ye ricu en [[luteína]], un compuestu [[fitoquímico]] qu'amenorga'l riesgu de [[cáncer]], enfermedaes cardiaques y dexeneración macular y tabayones, dambes causes importantes de ceguera.{{cita riquida|}} Amás, contién muncha fibra soluble ([[diabetes]], trestornos cardiacos) y insoluble ([[cáncer del colon]], [[estriñimientu]] y [[diverticulitis]]). Ye tamién ricu en [[cobre]], vital pa la crecedera de los neños, fortalez los güesos y fai desenvolver el [[celebru]] y el [[sistema inmunitario]]. Tien más [[potasiu]] qu'el [[banano]] y controla la [[presión sanguínea]], controla l'actividá del corazón y caltién l'equilibriu de los fluyíos. Amás ye ricu en [[folato]], [[magnesiu]] y [[vitamina Y]], colo qu'ayuda a la formación ósea.<ref>[http://www.plantasutiles.info/plut.html ''{{PAGENAME}}'' en Plantes útiles]</ref>
Ye antiinflamatoriu y antialérxicu. Normalizador de la presión arterial, encamiéntase inxerir xuntu con alimentos ricos en [[potasiu]].<ref name="clarin" />
 
== Taxonomía ==
''Actinidia deliciosa'' describióse por ([[Auguste Jean Baptiste Chevalier|A.Chev.]]) [[Chou Fen|C.F.Liang]] y [[Allan Ross Ferguson|A.R.Ferguson]] y espublizóse en ''[[Guihaia (revista)|Guihaia]]'' 4: 181. 1984.<ref name = Trop>{{cita web |url=http://www.tropicos.org/Name/500181 |títulu= ''{{PAGENAME}}''|fechaaccesu=15 d'ochobre de 2012 |formatu= |obra= Tropicos.org. [[Missouri Botanical Garden]]}}</ref>
;[[sinonimia (bioloxía)|Sinonimia]]:
* ''Actinidia chinensis'' f. ''chlorocarpa'' C.F.Liang
Llinia 101:
* ''Actinidia chinensis'' var. ''deliciosa'' (A.Chevalier) A.Chevalier
* ''Actinidia chinensis'' var. ''hispida'' C.F.Liang
* ''Actinidia deliciosa'' var. ''chlorocarpa'' (C.F.Liang) C.F.Liang y A.R.Ferguson
* ''Actinidia deliciosa'' var. ''coloris'' T.H.Lin y X.Y.Xiong
* ''Actinidia deliciosa'' var. ''longipila'' (C.F.Liang y R.Z.Wang) C.F.Liang y A.R.Ferguson
* ''Actinidia latifolia'' var. ''deliciosa'' A.Chevalier<ref>[http://www.theplantlist.org/tpl/search?q=Actinidia+deliciosa ''{{PAGENAME}}'' en PlantList]</ref>
 
== Caltenimientu del frutu ==
Pal caltenimientu industrial de los frutos n'estáu frescu, rique sometéselos a una temperatura de 0&nbsp;°C, con mugor relativo de 90-95&nbsp;%, suplementaes con atmósferes controlaes o otres tecnoloxíesteunoloxíes.<ref name="Kader">{{Cita llibru|editor=Kader, Adel A.|títulu=Postharvest Technology of Horticultural Crops|añu=2002 |editorial=University of California, Agriculture and Natural Resources, Publication 3311 |allugamientu= Oakland, California |isbn=1-879906-51-1 |edición=3ª |páxina=515}}</ref><ref name="Frutales">{{Cita llibru|apellíu=Sozzi |nome=G.O. |título=Árboles frutales. Ecofisioloxía, cultivu y aprovechamiento |ubicación=Buenos Aires |editorial=Facultá d'Agronomía |páxina=780 |isbn=950-29-0974-7}}</ref> El [[1-Metilciclopropeno|1-metilciclopropeno]] favorez el caltenimientu de la firmeza del frutu, yá sía que'l tratamientu realice enantes de la introducción en cámara fría, yá sía que s'efectúe mientres el periodu de caltenimientu.<ref>{{cita publicación|autor=Buraca, Y.J.; Trinchero, G. D.; Fraschina, A. A.; Vilella, F.; Sozzi, G. O.|títulu=Ripening of 'Hayward' kiwifruit treated with 1-methylcyclopropene after cold storage |mes= abril |añu=2004 |publicación=Postharvest Biology and Technology |volume=32 |númberu=1 |páxines=57–65}}</ref> Esto debe a que'l quivi ye bien sensible a la presencia del [[etilenu]], y el 1-metilciclopropeno inhibe la percepción del etilenu per parte de frutu.<ref>{{cita publicación|autor=Ilina, N.; Alem, H., Paganu, Y.; Sozzi, G. O. |títulu=Suppression of ethylene perception after exposure to cooling conditions delays the progress of softening in 'Hayward' kiwifruit |añu= 2010|publicación=Postharvest Biology and Technology |volume=55 |númberu=3 |páxines=160–168}}</ref>
 
En cámara fría, la vida d'estos frutos puede estendese ente 3 y 5 meses,<ref name="Frutales" /> dependiendo de les variedaes cultivaes. En casu d'usu de les atmósferes controlaes, encamiéntense niveles d'osíxenu de 1-2&nbsp;% y niveles de CO<sub>2</sub> de 3-5&nbsp;%.<ref name="Kader" /><ref name="Frutales" />