Diferencies ente revisiones de «Ríu Amur»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Bot: Orotografía habitual na wiki
m Iguo testu: -"administrativamente" +"alministrativamente"
Llinia 1:
{{redirixe|Amur|Amur (Raión de Ananiv)|la llocalidá d'Ucrania}}
{{Ficha de cuerpu d'agua |nome =
Ríu Amur
|nome_orixinal = Амур - 黑龙江 - 黑龍江
|semeya = Amur_River.JPG
|pie_semeya = El Amur na provincia [[china]] de [[Heilongjiang]]
|país = {{RUS}}<br />{{CHN}}
|división_alministrativa = {{RUS|AMU}} (RUS)<br /> {{RUS|YEV}} (RUS) <br /> {{RUS|KHA}} (RUS)<br /> [[Heilongjiang]] (CHN)
|cuenca_hidrográfica = Ríu Amur
|llugar_nacencia = Montes Khentii
|lugar_desembocadura = [[Mar de Ojotsk]] ([[océanu Pacíficu]])
|altitud_nacimiento = 305 [[metro|m]]
|altitú_desaguada = 0 [[metro|m]]
|llargor = Solo Amur 2.874 km<br />Sistema Amur-Argun, 4.494 [[kilómetru|km]]
|superficie_cuenca = 1.885.000 [[kilómetru cuadráu|km²]]
|caudal_mediu = 11.400 [[metro cúbicu|m³]]/[[segundu|s]]
|mapa = Amurrivermap.png
|pie_mapa = Mapa de la cuenca del ríu AMur
}}
 
El '''ríu Amur''' ({{lang-ru| Амур}}; {{zh|s= 黑龙江 |t=黑龍江 |l= río del Dragón Negru}}; en [[idioma manchú|manchú]]: ''Sahaliyan Ula'', que significa «ríu Negru») ye un llargu [[ríu]] del estremu sureste de [[Rusia]] y l'estremu nordés de [[China]] —sírve-yos de frontera mientres un llargu tramu— que flúi, principalmente, en dirección esti hasta desaguar nel [[mar de Ojotsk]]. Tien un llargor de 2874{{esd}}km pero si considérase xuntu con una de les sos fontes, el ríu [[Ríu Argún|Argún]], algama los 4444{{esd}}km que lo converten nel [[Ríos más llargos de la Tierra|décimu ríu más llargu del mundu]], tres el [[Ríu Amazones|Amazones]], [[Nilo]], [[Yangtsé]], el [[Ríu Misisipi|Misisipi]]-[[Ríu Misuri|Misuri]], el [[Ríu Yeniséi|Yeniséi]]-[[Ríu Angará|Angará]], el [[Ríu Mariellu|Mariellu]], el [[Ríu Obi|Obi]]-[[Ríu Irtish|Irtish]], el [[Ríu Mekong|Mekong]] y el [[ríu Congu|Congo]].
 
AdministrativamenteAlministrativamente pasa pol [[óblast de Amur]], el [[óblast Autónomu Hebréu]], el [[krai de Jabárovsk]], en Rusia, y la provincia china de [[Heilongjiang]]. Drena una gran cuenca de {{formatnum|1885000}}{{esd}}km², la [[Cuenques del mundu por superficie|12º por estensión del mundu]].
 
== Economía ==
Llinia 45:
El Amur tien un réxime pluvionival, con aumentos d'agua en [[abril]] debíu al derretimiento del [[xelu]] y la [[nieve]] de les [[enllanada|enllanades]] y tamién en mayu, cuando se derrite la nieve acumulao nos montes. Sicasí, la captación por nieve ye baxa, y esti aumentu nun ye bien importante. La so máxima crecida asocede a finales de julio/principio d'agostu, por causa de los monzones de [[branu]]: hai agües violentes, lo que lleva a un aumentu del nivel del [[ríu]]. El períodu de menor caudal producir en [[iviernu]], de payares a marzu.
 
El caudal mediu añal varia de 6.000{{esd}}m³/s (1980) - 12.000{{esd}}m³/s (1957), lo que lleva a un promediu de 9.819{{esd}}m³/s, o 310{{esd}}km³ al añu. El máximu producir n'ochobre de 1951, con 30.700{{esd}}m³/s, ente que'l mínimu rexistrar en marzu de 1946, con solamente 514{{esd}}m³/s.<ref>{{cita web |url=http://webworld.unesco.org/water/ihp/db/shiklomanov/part'4/FORMER%20USSR/RUSSIA/Amur%20at%20Komsomolsk.html |títulu=Amur at Komsomolsk |fechaacceso=14 d'agostu de 2008 |editorial=[[UNESCO]] |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20120812063401/http://webworld.unesco.org/water/ihp/db/shiklomanov/part'4/FORMER%20USSR/RUSSIA/Amur%20at%20Komsomolsk.html |fechaarchivo=12 d'agostu de 2012 }}</ref>
 
<center>
Llinia 127:
| rowspan=17 | Cursu Cimeru || - || - || colspan=4| [[Ríu Argun]] || align=right| Río Amur || align=right| {{formatnum:1620}} || align=right| {{formatnum:164000 }} || align=right| {{formatnum:340 }} || [[Heilongjiang]] || {{RUS|ZAB}} || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Gazimur]] || Ríu Argun || {{formatnum:592}} || {{formatnum:12100}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|ZAB}} || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Urov]] || Ríu Argun || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|ZAB}} || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Urumkan]] || Ríu Argun || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|ZAB}} || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Río Xen He]] || Ríu Argun || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || [[Heilongjiang]] || - || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Jiliu He]] || Ríu Argun || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || [[Heilongjiang]] || - || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || colspan=4| [[Ríu Shilka]] || align=right| Río Amur || align=right| {{formatnum:560}} || align=right| {{formatnum:206000}} || align=right| {{formatnum:521}} || - || {{RUS|ZAB}} || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Nercha]] || Ríu Shilka || {{formatnum:580}} || {{formatnum:27500}} || {{formatnum:90}} || - || {{RUS|ZAB}} || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Onon]] || Ríu Shilka || {{formatnum:1032}} || {{formatnum:96200}} || {{formatnum:191}} || - || {{RUS|ZAB}} || [[Hentiy (aymag)|Hentiy]]
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Churach-Gol]] || Ríu Onon || align=right| {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || - || -
Llinia 155:
| - || - || colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Aga]] || Ríu Onon || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || - || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Ingoda]] || Ríu Shilka || {{formatnum:780}} || {{formatnum:37200}} || {{formatnum:72.6}} || - || {{RUS|ZAB}} || -
|- valign="top" bgcolor="#C3DED5"
| D || - || colspan=4| [[Ríu Huma]] || align=right| Río Amur || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || - || -
 
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| rowspan=36 | Cursu Mediu || - || I || colspan=4| [[Ríu Zeya]] || align=right| Río Amur || align=right| {{formatnum:1242}} || align=right| {{formatnum:233000}} || align=right| {{formatnum:1910}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Tom']] || Ríu Zeya || {{formatnum:433}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Selemdzha]] || Ríu Zeya || {{formatnum:647}} || {{formatnum:68600}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Nora (Selemdzha)|Ríu Nora]] || Ríu Selemdzha || {{formatnum:305}} || {{formatnum:16700}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Dep]] || Ríu Zeya || {{formatnum:348}} || {{formatnum:10400}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Urkan]] || Ríu Zeya || {{formatnum:304}} || {{formatnum:16200}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Kupuri]] || Ríu Zeya || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Gilyuy]] || Ríu Zeya || {{formatnum:545}} || {{formatnum:22500}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Tynda]] || Ríu Gilyuy || {{formatnum:273}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Mogot]] || Ríu Gilyuy || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Brjanta']] || Ríu Zeya || {{formatnum:317}} || {{formatnum:14100}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Argi]] || Ríu Zeya || {{formatnum:350}} || {{formatnum:7090}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Tok (Zeya)|Ríu Tok]] || Ríu Zeya || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Mul'muga]] || Ríu Zeya || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|AMU}} || -
 
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
Llinia 208:
| - || - || colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Namoer]] (Nemor) || Ríu Nen || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || - || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - ||colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Nuomin]] || Ríu Nen || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || - || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - ||colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Anlun]] || Ríu Nen || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || - || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - ||colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Wuyuer]] || Ríu Nen || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || - || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - ||colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Chuoer]] (Chol) || Ríu Nen || {{formatnum:610}} || {{formatnum:24000}} || {{formatnum:}} || - || - || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - ||colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Taoer]] (Chaor) || Ríu Nen || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || - || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - ||colspan=2 bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=2| [[Ríu Huolin]] || Ríu Nen || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || - || - || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Hulan]] (呼兰河) || Ríu Songhua || {{formatnum:532}} || {{formatnum:}} || {{formatnum:}} || [[Heilongjiang]] || - || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Lalin]] (拉林河) || Ríu Songhua || {{formatnum:448}} || {{formatnum:21844}} || {{formatnum:}} || [[Heilongjiang]] <br />[[Jilin]] || - || -
|- valign="top" bgcolor="#F0FFF0"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Ash]] (阿什河) || Ríu Songhua || {{formatnum:257}} || {{formatnum:21844}} || {{formatnum:}} || [[Heilongjiang]] || - || -
Llinia 235:
 
|- valign="top" bgcolor="#FFF0F5"
|rowspan=17 | Cursu Inferior || D || - || colspan=4| [[Ríu Ussuri]] || align=right| Río Amur || align=right| {{formatnum:897}} || align=right| {{formatnum:193000}} || align=right| {{formatnum:}} || [[Heilongjiang]] || {{RUS|KHA}}<br />{{RUS|PRI}} || -
|- valign="top" bgcolor="#FFF0F5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Khor]] (o Jor) || Ríu Ussuri|| {{formatnum:453}} || {{formatnum:24700}} || {{formatnum:394}} || - || {{RUS|KHA}} || -
Llinia 247:
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Muling]] || Ríu Ussuri|| {{formatnum:577}} || {{formatnum:18500}} || {{formatnum:}} || [[Heilongjiang]] || - || -
|- valign="top" bgcolor="#FFF0F5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| Sistema [[Ríu Songacha|Songacha]]-[[llagu Janka]] - [[Ríu Ilistaja|Ilistaja]]<ref>El Songacha (210 km) ye l'únicu emisariu del gran llagu Janka, del que'l mayor afluente ye'l ríu Ilistaja (Илистая) (220 km). La distancia ente les boques de dambos ríos ye d'unos 75 km, de cuenta que'l sistema conxuntu tien 505 km (210+75+220).</ref> || Ríu Ussuri|| {{formatnum:505}} || {{formatnum:25600}} || {{formatnum:}} || [[Heilongjiang]] || {{RUS|PRI}} || -
|- valign="top" bgcolor="#FFF0F5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Arsenyevka]] || Ríu Ussuri|| {{formatnum:294}} || {{formatnum:7060}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|PRI}} || -
Llinia 257:
| - || I || colspan=4| Sistema [[Ríu Tunguska (Amur)|Tunguska]]— [[Ríu Urmi|Urmi]]<ref>El [[Ríu Tunguska (Amur)|Ríu Tunguska]] (Тунгуска) (85 km) ye un curtiu ríu que se forma pola confluencia del [[ríu Urmi]] (458 km) y el [[ríu Kor]] (434 km).</ref> || align=right| Río Amur || align=right| {{formatnum:86}} || align=right| {{formatnum:30200}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|KHA}} || -
|- valign="top" bgcolor="#FFF0F5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Urmi]] || Ríu Tunguska || {{formatnum:458}} || {{formatnum:15000}} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|KHA}} || -
|- valign="top" bgcolor="#FFF0F5"
| - || - || bgcolor="#FFFFFF"| - || colspan=3| [[Ríu Kor]] || Ríu Tunguska || {{formatnum:434}} || {{formatnum: }} || {{formatnum:}} || - || {{RUS|KHA}} || -
 
|- valign="top" bgcolor="#FFF0F5"