Diferencies ente revisiones de «Xiongnu»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Iguo testu: -"N.º" +"Nᵘ, -"<sup>u</sup>" +"ᵘ" |
m Iguo testu: -"núcleu" +"nucleu" |
||
Llinia 10:
== La confederación so la férula de Mòdùn ''Chányú'' (冒頓單于) ==
[[Archivu:Slab Grave culture areal.png|miniaturadeimagen|Estensión de les cañes tribales nómades a finales de la Edá de Bronce. Esti conxuntu de cultures recibió'l nome de '''культура плиточных могил''', esto ye, '''''"Cultura de tumbes de lloses'''''" o "'''''Cultura de tumbes de bloques'''''" (ente 1300 y 300 a.C), en relación a la organización y disposición de toles tumbes que correspuenden cronológicamente a esta estapa. Cabo señalar que na mayoría de casos, los restos adscritos a tumbes xiongnu atópense rellacionaes directamente a la caña paleosiberiana.]]
En [[209 a. C.|209 a. C.]], tan solo trés años antes de la fundación de la [[dinastía Han]], Sīmǎ Qiān señala que los xiongnu fueron axuntaos nuna poderosa confederación so un nuevu ''Chányú'', llamáu '''[[Maodun|Mòdùn]]''' (冒頓)<ref>Dientro de la fonética atribuyida tradicionalmente al hanzi 冒, reparar hasta trés distintos tonos, siendo'l tonu "''mò''", namá utilizáu en contaes ocasiones, como'l presente.</ref>. Coles mesmes, indícasenos qu'el so padre, el denomináu '''[[Toumen|Tóumàn]]''' (頭曼), llegó a encimentar la base de lo que sería'l
La xénesis del orixe del poder xiongnu y la fortaleza de lo que sería'l mayor Estáu nómada na estepa hasta'l momentu, empezaría con unos primeros pasos alvertíos por Sīmǎ Qiān, tal que se señala nos siguientes fragmentos de la biografía:
Llinia 50:
<small>«..''Los xiōngnu fueron ganaos apocayá'', [topándose] ''arrodiaos, de manera que resulta más apoderáu'l que podamos converti-yos en ''[nuesos] ''wàichén'' (外臣) ''solicitando una audiencia na frontera''...»</small><ref>Una afirmación ensin dulda ilustrativa de l'amenaza, yá totalmente minusvalorizada, escontra los xiongnu. O siquier, ilustrativa de la debilidá yá alvertida por non pocos funcionarios de la corte hàn: "....匈奴新困，宜使為外臣，朝請於邊..." (Hàn Shu, volume 94A).</ref><small>.</small>
[[Archivu:Orgoyton.2011.jpg|miniaturadeimagen|Imaxe proveniente del xacimientu de Orgoyton (Оргойтон), 2011. La totalidá de tumbes descubiertes y analizaes nesta dómina, correspuenden eminentemente al
En paralelu, la estensión del Estáu xiongnu formada nun primer momentu, demostrábase yá a les clares un problema latente escontra'l senu d'una autoridá indiscutible en manos del ''Chányú''. Hai que tener en cuenta que, nun primer momentu, l'autoridá del ''Chányú'' nun yera aldericada en nengún ápice, habida cuenta de la espansión y afitamientu del aparatu nómada, que consiguiera caltener a raya a los exércitos Hàn ya inclusive torar comunidaes sedentaries al sur, polo que disponía d'una vía de recursos activa na Ruta de la Seda. Esta situación camudaría a partir de les campañes agotador y erosivu sosteníes mientres tol gobiernu de Liú Chè y los sos socesores, que llograron encimentar nel senu de la confederación auténticos grupos d'oposición, que nun duldar nun determináu momentu n'abandonar la mesma confederación pa establecese dientro del territoriu Hàn, coles mesmes qu'intentaben socavar l'autoridá de diversos ''Chányú''.
| |||