Diferencies ente revisiones de «Uviéu»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Correición de topónimos
BandiBot (alderique | contribuciones)
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-Monesteriu +Monasteriu)
Llinia 73:
[[Archivu:Casa de la Rúa tras rehabilitación.jpg|thumb|[[Casa de la Rúa]], l'edificiu civil más antiguu d'Uviéu.]]
{{VT|Oríxenes d'Uviéu}}
La ciudá d'Uviéu fundóse en [[761]], según el rellatu que se fai de la mesma nel [[Pautu monásticu de San Vicente]], datáu en [[781]] y conserváu en copia del [[sieglu XII]] nel Archivu del [[MonesteriuMonasteriu de San Pelayu (Uviéu)|MonesteriuMonasteriu de San Pelayu]], sobre una llomba asitiada na [[Camín de Santiago|encruceyada]] qu'unía, de norte a sur, [[Llión]] con ''[[Lucus Asturum]]'', l'actual [[Lugo]], pasando pel [[puertu de Payares]], y el que s'empobinaba al oeste en direición a [[Galicia]]. La llomba, nesi momentu desierta, llamada ''Ovetao'' o ''Oveto'',<ref>Fruela I el Cruel</ref> foi ocupada polos monxos [[Máximu (Uviéu)|Máximu]] y [[Fromestanu]] onde construyeron un monesterio que dedicaron a [[MonesteriuMonasteriu de San Vicente|San Vicente]]. Posteriormente, nuna data imprecisa y probablemente pa confirmar la posesión de la llomba polos monxos de San Vicente, el rei [[Fruela I d'Asturies|Fruela I]] visitó'l llugar y decidió llevantar una basílica dedicada a [[Catedral d'Uviéu|San Salvador]] y otres dependencies, nes que nacería so fíu, el futuru [[Alfonsu II d'Asturies|Alfonsu II el Castu]].<ref>{{cita llibru |autor=Sánchez Albornoz, Claudio |títulu=Orígenes de la Nación Española. El Reino de Asturias. (seleición). |añu=1985 |editorial =Sarpe |ubicación=Madrid |isbn=84-7291-739-8 |páxines=133-134}}</ref><ref>{{cita llibru | apellíos =García de Castro Valdés | nome =César | coautores =de Caso,Francisco; Cuenca Busto, Cosme; Hevia Blanco, Jorge; de la Madrid Álvarez, Vidal; Ramallo Asensio, Germán
| títulu =La Catedral de Oviedo. Historia y Restauración |capítulu=Las primeras fundaciones | volume =I | añu =1999 | editorial =Ediciones Nobel S.A. | isbn =84-89770-83-2 }}</ref>
 
Llinia 426:
==== Arquiteutura relixosa ====
* [[Catedral d'Uviéu|Catedral]], de finales del [[sieglu XIII]] y mediaos del [[sieglu XVI]] edificada sobre un templu llevantáu nel [[sieglu VIII]] y dedicáu a ''San Salvador''. Ye la única catedral [[Góticu|gótica]] con esta advocación, y na so mayoría ye d'un góticu tardíu.
* [[MonesteriuMonasteriu de San Vicente (Uviéu)|MonesteriuMonasteriu de San Vicente]], del [[sieglu XVI]]. Esti conventu foi'l primer edificiu costruyíu na fundación d'Uviéu. Nos sos claustros ta instaláu el [[Muséu arquiolóxicu d'Asturies|Muséu Arquiolóxicu]].
* [[Capiella de la Balesquida]], construyida nel [[sieglu XIII]], foi recostruyida delles veces nos sieglos [[sieglu XVII|XVII]], [[sieglu XIX|XIX]] y [[sieglu XX|XX]]. Ta dedicada a la ''Virxe de la Esperanza''.
* [[Conventu de Santu Domingu de Guzmán|Conventu y ilesia de Santu Domingu de Guzmán]], del [[sieglu XVI]], foi ún de los asentamientos fuera de les [[Muria medieval d'Uviéu|muries de la ciudá]].
* [[MonesteriuMonasteriu de San Pelayu (Uviéu)|MonesteriuMonasteriu de San Pelayu]], fundáu por Alfonsu II,<ref>MonesteriuMonasteriu de San Pelayu</ref> l'edificiu actual ye d'estilu barrocu del [[sieglu XVII]].<ref>Arquiteutura del MonesteriuMonasteriu de San Pelayu</ref>
* [[Ilesia de San Isidoru (Uviéu)|Ilesia de San Isidoru]], construyida polos [[Compañía de Xesús|xesuites]] nel sieglu XVII, como parte del desapaecíu Colexu de San Matíes, onde güei s'asienta'l [[Mercáu d'El Fontán]].<ref>San Isidoru'l Real</ref>
* [[Ilesia de San Xuan el Real (Uviéu)|Ilesia de San Xuan el Real]], d'estilu [[neorrománicu]], construyida a principios del [[sieglu XX]].<ref>Ilesia de San Xuan el Real</ref> Ye conocida popularmente como la ''Catedral del Ensanche''.<ref>{{cita llibru |títulu=De la cuestión señorial a la cuestión social: homenaxe al profesor Enric Sebastià |volume=76 |serie=Collecció oberta: Història |editor=Manuel Chust Calero |edición=ilustrada |editorial=Universitat de València |añu=2002 |isbn=9788437054018 |url=http://books.google.es/books?id=2jxbrSRgvY8C&pg=PA225&lpg=PA225&dq=Catedral+del+Ensanche+oviedo&source=bl&ots=gCcWXqgAnm&sig=KYdXdCHqjw4qX-v2xj3cRO2hiZI&hl=es&ei=6_OXTemPFdS0hAe3kYzzCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDAQ6AEwAw#v=onepage&q=Catedral%20del%20Ensanche%20oviedo&f=false |páxina=225}}</ref>
Llinia 455:
=== Escultura urbana ===
[[Archivu:Estatua Woody Allen en Oviedo.jpg|thumb|Estatua a tamañu natural de [[Woody Allen]].]]
El paisaxe urbanu vese completáu con obres escultóriques, xeneralmente monumentos conmemorativos dedicaos a personaxes d'especial relevancia nún primer momentu, y más puramente artístiques dende finales del [[sieglu XX]]. Mención aparte merez l'homenaxe que la [[Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies]]-y fexo en [[1798]], tovía en vida, al illustráu [[Gaspar Melchor de Xovellanos]], llevantando'l primer monumentu a una persona privada n'Asturies. El [[Monumentu a Xovellanos (Uviéu)|Monumentu a Xovellanos]] pue vese na Cai Xovellanos nún costáu del MonesteriuMonasteriu de San Pelayu.<ref>{{cita llibru |autor= González Santos, Javier |coautor= De la Madrid Álvarez, Vidal |editor= Barón Thaidigsmann, Javier |títulu= El Arte en Asturias |capítulu= arquiteutura de la Ilustración II |páxina= 281 |ubicación= Uviéu |editorial= Editorial Prensa Asturiana |añu= 1996 |isbn= 84-87730-98-1}}</ref>
 
Nel [[Campu de San Francisco]] puen vese bien d'homenaxes colocaos a principios del [[sieglu XX]]. El más destacáu ye'l monumentu a [[José Tartiere Lenegre]], aniciador de la industrialización d'Asturies, obra de los escultores uvieínos [[Víctor Hevia Granda]] y [[Manuel Álvarez Laviada]] en [[1933]]. Otru homenaxe importante ye'l dedicáu a [[Leopoldo Alas «Clarín»]], obra de los mesmos autores en [[1931]].<ref>{{cita llibru |autor= González Santos, Javier |coautor= De la Madrid Álvarez, Vidal |editor= Barón Thaidigsmann, Javier |títulu= El Arte en Asturias |capítulu= Escultura del siglo XX (I) |páxines= 613-628 |ubicación= Uviéu |editorial= Editorial Prensa Asturiana |añu= 1996 |isbn= 84-87730-98-1}}</ref> El Campu acueye tamién un gran bustu de [[Sabino Fernández Campo]], obra de [[Víctor Ochoa Sierra]]. Ún de los homenaxes más visitaos dende la so instalación en 2005 ye la estatua a tamañu natural de [[Woody Allen]] que se-y dedicó tres la entrega del [[Premiu Príncipe d'Asturies de les Artes]] que recibió en [[2002]].<ref>Rutes a pie. Les escultures d'Uviéu. Uviéu al traviés de les sos estatues</ref>