Diferencies ente revisiones de «Ur»

Contenido eliminado Contenido añadido
BandiBot (alderique | contribuciones)
m Bot: Troquéu automáticu de testu (- xuntu a + xunto a )
m Iguo verbu "dirixir"
Llinia 1:
{{Ficha de Patrimoniu de la Humanidá
| Nome = Abelugu de biodiversidá de los “ahwar” y paisaxe arqueolóxico de les ciudaes mesopotámiques del Iraq Meridional
| Imaxe = Ur-Nassiriyah.jpg
| Tamañu = 250
| Pie = Restos de la ciudá de Ur col [[Zigurat de Ur-Nammu]] al fondu. Restauráu nos [[años 1970|años 70]] p'atraer turistes a la área de [[Nasiriya]].
| País = {{IRQ}}
| Tipu = '''<span style="color:#F4A460">Mix</span><span style="color:#32CD32">to</span>'''
| Criterios = III, V, IX, X
| ID = 1481
| Rexón = [[Patrimoniu de la Humanidá n'Estaos árabes|Estaos árabes]]
| Añu = 2016
| Estensión =
| Apeligro =
| Coordenaes = non
}}
[[Archivu:Ciudades de Sumeria.svg|thumb|250px|Situación de les ciudaes de l'antigua [[Mesopotamia]]. Na zona más [[meridional]], xunto a [[Eridu]], ta Ur.]]
Llinia 29:
Na [[década de 1970]] el gobiernu de [[Sadam Husein]] entamó la restauración del [[zigurat]] de Ur-Nammu, que se convirtió n'unu de los monumentos más importantes d'[[Iraq]].
 
== Historia ==
Los primeros restos de Ur pertenecen al [[períodu d'El Obeid]] ([[V mileniu a. C.|V mileniu&nbsp;a.&nbsp;C.]]), nel cual produciéronse los primeros asentamientos urbanos na zona. Ur ye, poro, una de les ciudaes más antigües de [[Sumeria]].
 
Llinia 49:
El dominiu de Lugalzagesi nun duró enforma yá que escontra'l [[sieglu XXIV a. C.|2335&nbsp;a.&nbsp;C.]] [[Sargón I de Acad]] fundó [[Agadé]] y empezó les sos conquistes, venciendo primeru a Lugalzagesi y dempués a toles ciudaes sumeries, incluyida Ur, a la que baltó les sos muralles. Tres esto Ur y les demás ciudaes sumeries quedaron incorporaes nel [[Imperiu acadiu]]. Tres la muerte de Sargón toes elles subleváronse, siendo reprimíes pol so socesor.<ref name="Leickur" />
 
Mientres el reináu del nietu de Sargón, [[Naram-Ensin]], la ciudá siguía formando parte del Imperiu acadiu, magar se producieron rebeliones. A esta dómina pertenez un testu escritu por [[Enheduanna]], una sacerdotisa ''en'' y escriba nel templu de Nannar en Ur.<ref>{{cita llibru | títulu = Der Rechtsfall der en-ḫedu-ana im Lied NIN-LLÁBRAME| autor = Zgoll, Annette| editor = Ugarit-Verlag| isbn = 3927120502| añu = 1997 |páxines=45| url = http://books.google.es/books?id=Ag0OAAAAYAAJ&dq=Zgoll,+Annette&ei=eilpSdeRH4PmzATSrLXGAQ&pgis=1}}</ref> La hestoria narra en primer persona'l sufrimientu de la sacerdotisa que foi espulsada de Ur pol ''lugal'' local, Lugal-ane. La historicidad de los personaxes paez tar demostrada; nel casu de Lugal-ane, por inscripciones nes que Naram-Ensin nómalu como unu de los cabezaleros de les revueltes de les ciudaes del sur y, nel casu de Enheduanna, por un relieve na que se-y dibuxa sentada xuntu al dios Nannar.
 
Los motivos de la espulsión de Enheduanna nun tán claros; el testu mentar como ''fía de Sargón'', lo cual podría indicar una filiación simbólica más qu'una relación familiar. Ello ye que según el so sellu, foi nomada sacerdotisa pol conquistador acadiu. Asina, ye posible qu'esta designación cafiara al lugal de Ur, siendo ésti'l motivu de la espulsión.
Llinia 66:
Nesta situación la ciudá de Ur quedó convertida nuna gran capital, llegando a algamar los 200 mil habitantes. Ye nesti períodu cuando se destruyeron los anteriores edificios y llevantáronse los que pueden contemplase entá anguaño. Ente estes construcciones destaca l'enorme [[zigurat de Ur]], construyíu mientres los reinaos de Ur-Nammu ([[sieglu XXI a. C.|2113]] - [[sieglu XXI a. C.|2094&nbsp;a.&nbsp;C.]]) y el so socesor [[Shulgi]] ([[sieglu XXI a. C.|2094]] - [[sieglu XXI a. C.|2047&nbsp;a.&nbsp;C.]]) y qu'entá se caltién de pies, tres la so restauración parcial nos años 70. Nun se conoz l'altor que llegó a algamar yá que, magar les ruines actuales miden 15 metros, a lo llargo de 4.000 años la edificación debió sufrir una gran erosión. Tamién nesta etapa construyó'l [[Gipar]], un templu consagráu a [[Ningal]]. La tercer dinastía de Ur caracterizóse tamién por desenvolver un sistema d'impuestos que, magar resultaba eficaz, suponía una carga bien pesada pa les clases populares.
 
La cayida de la hexemonía de Ur tuvo marcada pola llegada de folaes de nómades procedentes de les rexones desérticas occidentales: los [[amorreos]]. Los recién llegaos fuéronse estableciendo nel cursu mediu del [[Éufrates]], na zona de [[Babilonia (ciudá)|Babilonia]], consiguiendo cada vez más influencia. Tres la perda de les rexones perifériques del imperiu, [[Shu-Ensin]] ([[sieglu XXI a. C.|2037]] - [[sieglu XXI a. C.|2027&nbsp;a.&nbsp;C.]]) dirixiódirixó la construcción d'una muralla de 270 km coles mires de frenar a los nómades. El so socesor [[Ibbi-Ensin]] ([[sieglu XXI a. C.|2026]] - [[sieglu XXI a. C.|2004&nbsp;a.&nbsp;C.]]) tuvo qu'enfrentar amás los intentos d'independencia de les demás ciudaes. Nesta situación, un antiguu gobernante de [[Mari (ciudá)|Mari]] ya influyente funcionariu llamáu [[Ishbi-Erra]] acomuñar a los distintos enemigos de Ur dándo-y el golpe final, causando la disolución del imperiu. Tres esto, Ishbi-Erra fundó una dinastía en Isin.
 
Escontra finales del [[sieglu XXI a. C.|sieglu XXI&nbsp;a.&nbsp;C.]] los [[elam]]itas, dirixíos pol rei de [[Simash]] y qu'hasta entós habíen estáu sometíos a Ur, ocuparon la ciudá, que foi afarada. Los templos fueron escalaos y les viviendes destruyíes, el so monarca Ibbi-Ensin foi fechu prisioneru y lleváu a Elam, y los campos fueron amburaos. Tres el saquéu, la ciudá cayó so la influencia de Ishbi-Erra.