Depués de la muerte de Salomón el reinu estremar en dos: Israel al norte y Judá al sur. Esto foi siguíu por un llargu períoduperiodu de guerres colos pueblos vecinos, conflictos internos y hasta tracamundiu relixosu.
== Sociedá ==
Llinia 184:
== Artes ==
La mayoría de les obres lliteraries fueron compiladas y entamaes mientres el períoduperiodu d'apoxéu de la monarquía y por obra del rei. Merecen especial mención los salmos, los proverbios, los cantares nupciales del [[Cantar de Cantar]], les Cróniques, el [[Xénesis]], el [[Éxodu]], los [[Llibru de los Xueces|Xueces]], los [[Llibru de los Reyes|Reyes]] y otros llibros denominaos ''sapienciales'', como'l [[Llibru del Eclesiastés|Eclesiastés]]. Valoraron la música y emplegar nes ceremonies relixoses. El [[shofar]] ye un preséu musical hebréu (cuernu de corderu utilizáu pa convocar a les ceremonies rituales). Tamién utilizaron [[llira (preséu musical)|llires]] y [[cítula|cítules]], [[sistro]]s, panderos o [[riq|adufes]], y flautes. Tuvieron relativamente poques obres d'arte visual, prescindiendo especialmente de mázcares o escultures porque elles yeren acomuñaes cola [[idolatría]]; el cuartu Mandamientu explícitamente prohibe la so fabricación en cuantes que medios de impersonar aquello relativu a la deidá o yá como ídolos: pa los hebreos, Dios nun tener foma humana (y ta posición ye caltenida entá güei pol xudaísmu). L'arte foi polo xeneral de tipu xeométricu y tendió escontra la abstración.<ref>En marcáu contraste a toa posible ''mímesis'' o imitación de l'apariencia de la naturaleza o de cualquier aspeutu material del mundu visible.</ref> Con tou, diéronse esceiciones de tipu artísticu, siendo valoraes namái aquelles qu'esencialmente tuvieron como propósitu'l responder a la necesidá de producir [[Arte xudío|arte ritual y llitúrxico]]. Destacada amás foi l'arquiteutura del [[Templu de Xerusalén]] (en caúna de les sos versiones), según los palacios y viviendes de los nobles. Mientres el [[Reinu d'Israel|períoduperiodu de la monarquía xunida]], los hebreos desenvolvieron un tipu d'orde arquitectónicu al que se conoz como proto-xónicu.<ref>''Jewish Art'', Tel Aviv: Massada, 1961, cols. 93-95.</ref>
Preseos musicales hebreos na filatelia d'[[Israel]]; diseños de Miriam Karoly, 1955-56.
