Diferencies ente revisiones de «Ríu Urubamba»

[[Archivu:Pisac1.jpg|thumb|230px|left|Vista de la pequenapequeña ciudá de [[Písac]].]]

[[Archivu:Urubambatown.jpg|thumb|230px|left|Vista de la pequenapequeña ciudá d'Urubamba.]]

El ríu Urubamba naz nel nuedu de Vilcanota (4 314 m),<ref>''Les agües continentales d'América Llatina'', de R. Ziesler y G.D. Ardizzone, publicación de la FAO de 1979. Disponible en: [http://www.fao.org/docrep/008/ad770b/AD770B06.htm].</ref> nel [[departamentu de Cusco]], na parte suroriental del [[Perú]]. Nel so cursu alto lleva'l nome de ríu Vilcanota, que va caltener hasta llegar a la pequenapequeña ciudá d'[[Distritu d'Urubamba|Urubamba]].

Escurre'l Vilcanota por un altu valle de monte en dirección noroeste, flanqueado pela carretera 3S y escurriendo pola aguada occidental de la [[cordal de Vilcanota]], en que la so aguada oriental escurre'l [[ríu Yavero]], el principal afluente del Urumbara al que nun va atopar hasta más de 350 km ríu abajo. Llega primero a la pequenapequeña llocalidá de [[Raqchi]], el primeru de los munchos sitios arqueolóxicos preincaicos alcontraos nel so cursu, onde ta'l templu de Huiracocha, una enorme estructura d'adobe de 92 metros por 25,5 m.

El ríu continua valle embaxo, virando cada vez más escontra'l norte, pasando por Combapata, Checacupe, Cusipata y Quiquijana. Continua baxando pol estrechu y angostu valle, llegando a [[Distritu d'Urcos|Urcos]], la capital de la [[provincia de Quispicanchi]]. Sigue por Andahuayillas y pasa mui cerca de [[Piquillacta]], una pequenapequeña llocalidá y tamién sitiu arqueolóxicu asitiáu al oeste del valle, a veres de la llaguna de Huarcapay-Lucre. La carretera 3S dexa yá'l valle, que s'enfusa per una zona bien abrupta tomando nuevamente una orientación xeneral suroeste, llegando pocu dempués a la llocalidá de [[Písac]]. Da entamu una parte del valle, ente Písac y Ollantaytambo, en que'l ríu ye tamién llamáu'l Wilcamayu («ríu sagráu») y el so valle'l [[Valle Sagráu de los Inques]]. La turbulencia del ríu nesti tramu emprestar pa la práutica del [[descensu de ríos]], que ye una de les atracciones turístiques d'aventura más interesantes nel Perú.

Sigue'l ríu'l so descensu, acompañáu nel valle pela carretera 28B. Pasa por [[Calca]], [[Urquillos]], [[Distritu de Huayllabamba (Urubamba)|Huayllabamba]], [[Distritu de Yucay|Yucay]] y llega a la pequenapequeña ciudá d'[[Distritu d'Urubamba|Urubamba]], a partir de la cual yá va llevar el nome de ríu Urubamaba. Continua pasando pola llocalidá y sitiu arqueolóxicu incaicu d'[[Ollantaytambo]], onde recibe al ríu Patakancha y onde la carretera 28B emponer en dirección norte remontando una de les fasteres del valle hasta algamar los 4350 m.

Llega dempués el ríu al sitiu arqueolóxicu de [[Llactapata]], que da entamu al [[Santuariu Históricu de Machu Picchu]], una área protexida de 325,92 km² establecida en 1981 y depués declarada en 1983 [[Patrimoniu de la Humanidá]]. L'Urubamba continua pola pequenupequeñu llocalidá d'[[Agües Calientes (Machupicchu)|Agües Calientes]], una llocalidá fundada en 1901 pa establecer unu de los campamentos pa la construcción del ferrocarril ente Cusco y Santa Ana, y qu'agora ye'l llugar al que lleguen los turistes que visiten la ciudá sagrada indíxena de Machu Picchu.

El valle del baxu Urubamba ta relativamente pocu desenvueltu y escasamente pobláu. Hai dellos pueblos indíxenes, principalmente [[Idioma machiguenga|machiguengas]] (o matsigenka) y [[asháninca]]. La economía ye sobremanera forestal, amás de los xacimientos gasísticos. El principal asentamientu nesti llargu tramu ye'l pueblu indíxena de [[Sepahua]], que cunta con un pequenupequeñu aeródromu.

Los montes de Machu Picchu alluguen casi tres centenares d'especies d'aves. Dende los grandes [[cóndor]]es, hasta les diminutes [[tangara]]s de formosos colores. Los [[colibrí]]es son equí un casu especial. La bayura de flores na rexón dexa la esistencia de 14 especies distintes. Hai tan pequenospequeños como un insectu, afechos p'aportar al néctar de les perpequeñes flores del [[capulí]], o tan grandes que superen en tamañu a la mesma ave, convirtiéndola nel únicu animal capaz de libar de les [[campaniella]]s y [[datura]]s.