Diferencies ente revisiones de «Xiongnu»

Hasta la so muerte, Liú Chè realizaría decenes de campañes, misiones de reconocencia, incursiones menores ya intercambios diplomáticos colos principales poderes asitiaos a lo llargo y anchu de les estepes, según los Estaos sedentarios axacentes ya independientes de Hàn, figurando ente les más granibles, les esplegaes pol celebráu xeneral '''Wèi Qīng (衛青)''' y les de '''Huò Qùbìng''' '''(霍去病)'''.<ref>Dos escelsos xenerales de dómina Hàn, que coles mesmes establecieren una relación familiar, llevándo-yos nun primer momentu a una gran empatía y conexón, hasta que'l mozu Huo Qubing llogró abasnar escontra'l so bandu a la mayoría de los antiguos collaboradores de Wei Qing, dexando al gran xeneral nel ostracismu más absolutu, tres dellos reveses nel intre d'una de les campañes sosteníes contra los xiongnu.</ref> Esti postreru protagonizó dalgunes de les xestes más coraxoses de les armes Hàn al llograr allá una vegada, con tan solo una fuerza de caballería inferior a les huestes enemigues, aportar hasta Longxi y n'apenes una selmana abrir camín a golpe d'espada hasta someter a cinco demarcaciones rexonales de la confederación,<ref>Demarcaciones que son señalaes nos testos como les ''yòude'' (右地), esto ye, les "'''''tierres de la esquierda'''''".</ref> llegando a llograr la rindición incondicional d'unu de los nobles xiongnu, el ''Xiūtu Wáng'' (休屠王), ablayando y masacrando a más de 18.000 de los sos caballeros, amás de tomar como troféu de guerra una misteriosa deidá a la que los xiongnu ufiertaben les sos oraciones y sacrificios.<ref>Figura qu'apaez nel testu como ''jīnrén'' (金人), que puede traducise aprosimao como "'''''Home Áureo'''''", qu'entá güei desamarra grandes especulaciones ya hipótesis sobre la utilidá real del sacramentu de felicidá figura y la relación d'esti episodiu con una aguada relixosa concreta. ''Shǐ Jì'', Volume 110: "...其明年春，漢使驃騎將軍去病將萬騎出隴西，過焉支山千餘里，擊匈奴，得胡首虜（騎）萬八千餘級，破得休屠王祭天金人。...".</ref> Esta derrota provocaría que más tarde, otru de los nobles xiongnu, ''el Kūnxié Wáng'' (昆邪王), mandara executar al ''Xiūtu Wáng'', faciendo que les sos fuerces combinar coles del so compañeru derrotáu y ufiertando la rindición incondicional a Hàn, coles sos más de 40.000 siguidores, lo cual supunxo na práutica unu de los mayores golpes políticos realizaos a manos del gobiernu Hàn contra la confederación xiongnu.<ref>''Han Shu'', Volume 94A: "...其秋，單于怒昆邪王、休屠王居西方為漢所殺虜數萬人，欲召誅之。昆邪、休屠王恐，謀降漢，漢使票騎將軍迎之。昆邪王殺休屠王，並將其眾降漢，凡四萬餘人，號十萬。...".</ref>

 

 

A pesar d'estos grandes esplegues entamaos por Liú Chè y otros Húangdì socesores, tien de tenese en cuenta que les dificultaes loxístiques llindaben en gran midida tanto la duración como la continuidá al llargu plazu d'estes campañes. Según l'analís de '''Yan You (嚴尤)''', les dificultaes fueron dobles.<ref>Un discursu estensu ya ilustrativu del sentimientu que rondaba na mente de non pocos subordinaos y funcionarios del gobiernu topar nel volume 94B del ''Han Shu'': https://zh.wikisource.org/wiki/%Y6%BC%A2%Y6%9B%B8/%Y5%8D%B7094%Y4%B8%8B</ref> De primeres, atopábase'l fechu de qu'hasta'l momentu, el suministru en llargues distancies y en territorios entá inexplorados pol gobiernu Hàn obligaba a una suerte de casualidaes y fortuna, xuntu con un mandu capacitáu pa sostener la moral de los homes en condiciones estremes (ensin escaecer la disposición de la tropa, les condiciones del enemigu, etc.). De segundes, nun había qu'escaecer que les condiciones climátiques estremes y en munches ocasiones impredicibles faíen de les estepes orientales un campu de batalla bien inestable y ventureru pa sostener campañes a llarga distancia y nun periodu de tiempu, polo xeneral, abondo allargáu. Bastante ye que, en materia de recursos humanos y animales, la dinastìa sufriría una tarrecible sangría mientres años, productu de delles campañes sosteníes en territoriu enemigu: entá col botín recuperáu y un aumentu del estatus militar de les tropes Hàn, estes derrotes erosionaron en gran midida la capacidá de reacción de les tropes na frontera, tal que demuestra l'amenorgamientu considerable d'operaciones esplegaes polos socesores de Liú Chè. En dalgunos de los informes que s'inclúin nes fontes oficiales, falar de cifres de perdes alarmantes na cantidá de caballos emplegaos en delles de les campañes: nuna d'elles, de los 140.000 caballos utilizaos pa la mesma, tan solo tornaron 30.000 cabeces, lo que lastraba descomanadamente la capacidá de movimientu y acción de les tropes Hàn. Entá con estes dificultaes, lo cierto ye que la dinastía arrampuñó a los xiongnu el control del corredor del Gansu hasta [[Lop Nor]], consiguiendo unu de los oxetivos más repitíos nes audiencies y xuntes sosteníes na capital: dixebrar cualesquier posible ayuda a los xiongnu proveniente de los pueblos seminómades asitiaos nel altiplanu tibetanu y nes rexones esteparias axacentes, como'l casu de los tarrecíos y problemáticos '''qiāng (羌)'''.<ref>Estratu étnicu qu'entá anguaño pervive, anque en númberu decreciente, na China actual. Hai que tener en cuenta que los qiāng suponen unu de los grupos étnicos más referíos y citaos nes fontes chines, siendo los principales protagonistes na importante rexón de l'actual Gansu.</ref>