Diferencies ente revisiones de «Idioma cheroqui»

Contenido eliminado Contenido añadido
mSin resumen de edición
Llinia 72:
! align="center"|Anterior
! align="center"|Media
! align="center"|Posterior
|-align="center"
! align="left"|Zarrada |
| style="font-size:larger;" |{{IPA|i}}
|
| style="font-size:larger;" |{{IPA|ou}}
|-align="center"
! Entemedia |
| style="font-size:larger;" |{{IPA|ye}}
| style="font-size:larger;" |{{IPA|ə̃}}
| style="font-size:larger;" |{{IPA|o}}
|-align="center"
! Abierta
|
 
| style="font-size:larger;" |{{IPA|a}}
|
Llinia 104:
El cheroqui escribir por aciu un [[Silabariu (sistema d'escritura)|silabariu]] inventáu por [[Sequoyah]] (tamién llamáu George Guess). Nesti sistema, cada símbolu representa una [[sílaba]] y non un [[fonema]]. La cantidá de sílabas del [[idioma español]] fadría invidable esti sistema pa escribilo{{cita riquida}}, ente que los 85 calteres del silabariu cheroqui ufierten un métodu fayadizu d'escritura pa la so llingua. Anque dellos símbolos paecer a les lletres del [[alfabetu llatinu]], los soníos son dafechu distintos (la forma de la lletra cheroqui que correspuende al soníu de la nuesa "a" paecer a la lletra "D" mayúscula llatina, por casu). Sequoyah viera l'idioma inglés escritu, pero nun sabía cómo escribilo. Tolos casos nos que se sabe qu'una persona inventó una manera d'escritura en viendo escritura fonético que desconocíen, resultaron en silabarios.
 
{| class="wikitable" style="margin-left: autuauto; margin-right: autuauto; border: none;"
|-
! Vocales →<br />Consonantes ↓ !! a<br />[a]~[ə] !! ye<br />[ye]~[ɛ] !! i<br />[i]~[ɪ] !! o<br />[o]~[ɔ] !! ou<br />[ou]~[ʊ] !! v<br />[ə̃]
|-
! —
| &#5024;&#43888;Ꭰꭰ ''a'' || &#5025;&#43889;Ꭱꭱ ''ye'' || &#5026;&#43890;Ꭲꭲ ''i'' || &#5027;&#43891;Ꭳꭳ ''o'' || &#5028;&#43892;Ꭴꭴ ''ou'' || &#5029;&#43893;Ꭵꭵ ''v''
|-
! g<br />[&#609;ɡ]
| &#5030;&#43894;Ꭶꭶ ''ga'' &bull; &#5031;&#43895;Ꭷꭷ ''ka'' || &#5032;&#43896;Ꭸꭸ ''guege'' || &#5033;&#43897;Ꭹꭹ ''gi'' || &#5034;&#43898;Ꭺꭺ ''go'' || &#5035;&#43899;Ꭻꭻ ''gu'' || &#5036;&#43900;Ꭼꭼ ''gv''
|-
! h<br />[h]
| &#5037;&#43901;Ꭽꭽ ''haiha'' || &#5038;&#43902;Ꭾꭾ ''he'' || &#5039;&#43903;Ꭿꭿ ''hi'' || &#5040;&#43904;Ꮀꮀ ''ho'' || &#5041;&#43905;Ꮁꮁ ''hu'' || &#5042;&#43906;Ꮂꮂ ''hv''
|-
! l<br />[l]
| &#5043;&#43907;Ꮃꮃ ''la'' || &#5044;&#43908;Ꮄꮄ ''-yle'' || &#5045;&#43909;Ꮅꮅ ''li'' || &#5046;&#43910;Ꮆꮆ ''lo'' || &#5047;&#43911;Ꮇꮇ ''lu'' || &#5048;&#43912;Ꮈꮈ ''lv''
|-
! m<br />[m]
| &#5049;&#43913;Ꮉꮉ ''ma'' || &#5050;&#43914;Ꮊꮊ ''me'' || &#5051;&#43915;Ꮋꮋ ''el miomi'' || &#5052;&#43916;Ꮌꮌ ''mo'' || &#5053;&#43917;Ꮍꮍ ''mu'' ||
|-
! n<br />[n]
| &#5054;&#43918;Ꮎꮎ ''na'' &bull; &#5056;&#43920;Ꮐꮐ ''nah'' &bull; &#5055;&#43919;Ꮏꮏ ''hna'' || &#5057;&#43921;Ꮑꮑ ''ne'' || &#5058;&#43922;Ꮒꮒ ''ninni'' || &#5059;&#43923;Ꮓꮓ ''nonno'' || &#5060;&#43924;Ꮔꮔ ''nu'' || &#5061;&#43925;Ꮕꮕ ''nv''
|-
! qu<br />[kʰw]
| &#5062;&#43926;Ꮖꮖ ''qua'' || &#5063;&#43927;Ꮗꮗ ''que'' || &#5064;&#43928;Ꮘꮘ ''qui'' || &#5065;&#43929;Ꮙꮙ ''quo'' || &#5066;&#43930;Ꮚꮚ ''quu'' || &#5067;&#43931;Ꮛꮛ ''quv''
|-
! s<br />[s]
| &#5069;&#43933;Ꮝꮝ ''s'' &bull; &#5068;&#43932;Ꮜꮜ ''sa'' || &#5070;&#43934;Ꮞꮞ ''se'' || &#5071;&#43935;Ꮟꮟ ''si'' || &#5072;&#43936;Ꮠꮠ ''so'' || &#5073;&#43937;Ꮡꮡ ''el sosu'' || &#5074;&#43938;Ꮢꮢ ''sv''
|-
! d/t<br />[d]/[t]
| &#5075;&#43939;Ꮣꮣ ''da'' &bull; &#5076;&#43940;Ꮤꮤ ''ta'' || &#5077;&#43941;Ꮥꮥ ''de'' &bull; &#5078;&#43942;Ꮦꮦ ''te'' || &#5079;&#43943;Ꮧꮧ ''di'' &bull; &#5080;&#43944;Ꮨꮨ ''ti'' || &#5081;&#43945;Ꮩꮩ ''do'' || &#5082;&#43946;Ꮪꮪ ''du'' || &#5083;&#43947;Ꮫꮫ ''dv''
|-
! tl<br />[t͡ɬ]
| &#5084;&#43948;Ꮬꮬ ''dla'' &bull; &#5085;&#43949;Ꮭꮭ ''tla'' || &#5086;&#43950;Ꮮꮮ ''tle'' || &#5087;&#43951;Ꮯꮯ ''tli'' || &#5088;&#43952;Ꮰꮰ ''tlo'' || &#5089;&#43953;Ꮱꮱ ''tlu'' || &#5090;&#43954;Ꮲꮲ ''tlv''
|-
! ts<br />[t͡s]~[d͡ʒ]
| &#5091;&#43955;Ꮳꮳ ''tsa'' || &#5092;&#43956;Ꮴꮴ ''tse'' || &#5093;&#43957;Ꮵꮵ ''tsi'' || &#5094;&#43958;Ꮶꮶ ''tso'' || &#5095;&#43959;Ꮷꮷ ''tsu'' || &#5096;&#43960;Ꮸꮸ ''tsv''
|-
! w<br />[ɰ]
| &#5097;&#43961;Ꮹꮹ ''wa'' || &#5098;&#43962;Ꮺꮺ ''we'' || &#5099;&#43963;Ꮻꮻ ''wi'' || &#5100;&#43964;Ꮼꮼ ''wo'' || &#5101;&#43965;Ꮽꮽ ''wu'' || &#5102;&#43966;Ꮾꮾ ''wv''
|-
! y<br />[j]
| &#5103;&#43967;Ꮿꮿ ''ya'' || &#5104;&#5112;Ᏸᏸ ''ye'' || &#5105;&#5113;Ᏹᏹ ''yi'' || &#5106;&#5114;Ᏺᏺ ''yo'' || &#5107;&#5115;Ᏻᏻ ''yu'' || &#5108;&#5116;Ᏼᏼ ''yv''
|}