Diferencies ente revisiones de «Crocodilia»

Contenido eliminado Contenido añadido
m «{{listaref}}» => «{{llistaref}}»
Sin resumen de edición
Llinia 1:
{{Ficha de taxón
{| style="width: 22.7em; line-height: 1.4em; text-align: left; padding: 0.23em; margin-bottom: 10px;" class="infobox"
| name = Crocodilios
! style="text-align:center;background-color:#D3D3A4;color:black;" id="6" colspan="3" class="cabecera" |
| fossil_range = [[Cretácico superior]]-[[Holoceno]]{{Rango fósil|83.5|0|}}
Crocodilios
| image = Crocodilia collage.jpg
|- id="8"
| image_width = 250px
| style="text-align:center;font-size:95%; background-color:
|image_caption = Izquierda arriba: [[Crocodylus porosus|Cocodrilo marino]] (''Crocodylus porosus''); derecha: [[Alligator mississippiensis|caimán del Misisipi]] (''Alligator mississippiensis''); izquierda abajo: [[Gavialis gangeticus|gavial]] (''Gavialis gangeticus'')
#D3D3A4;" id="9" colspan="3" |
| regnum = [[Animalia]]
[[Escala temporal xeolóxica|Rangu temporal]]: [[Cretaceu Superior|Cretácicu]] cimeru-Holocenu <div style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0;" id="Timeline-row">
| phylum = [[Chordata]]
<div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:208.07692307692px; padding-left:5px; text-align:left; background:rgb(254,217,106);" id="15">[[Precámbricu|PreЄ]]</div>
| classis = [[Reptilia]]
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,160,86); left:36.892307692308px; width:18.818461538462px;" id="18">[[Cambrianu|Є]]</div>
| superordo = [[Crocodylomorpha]]te
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,146,112); left:55.710769230769px; width:14.215384615385px;" id="21">[[Ordovícicu|O]]</div>
| ordo = '''Crocodilia'''
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(179,225,182); left:69.926153846154px; width:8.1907692307692px;" id="24">[[Silúricu|S]]</div>
| ordo_authority = [[Richard Owen|Owen]], 1842
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(203,140,55); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;" id="27">[[Devónicu|D]]</div>
| synonyms = Crocodylia<ref name=itis>{{ITIS|ID=551734|taxón=Crocodilia}}</ref>
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(103,165,153); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;" id="30">[[Carboníferu|C]]</div>
| range_map = World.distribution.crocodilia.1.png
| range_map_caption = Distribución geográfica
| range_map_width = 250px
| subdivision_ranks = Subgrupos
| subdivision =
*[[Extinción|†]]''[[Borealosuchus]]''
*†[[Planocraniidae]]
* [[Gavialoidea]]
* [[Brevirostres]]
** [[Alligatoroidea]]
** [[Crocodyloidea]]
|}}
 
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,43,146); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;" id="36">[[Triásicu|T]]</div>
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(52,178,201); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;" id="39">[[Xurásicu|J]]</div>
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,198,78); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;" id="42">[[Cretaceu|K]]</div>
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(253,154,82); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;" id="45">[[Paleóxenu|<small>Pg</small>]]</div>
<div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(255,230,25); left:212.20523076923px; width:6.9188307692308px;" id="48">[[Neoxenu|<small>N</small>]]</div>
<div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;" id="51"></div>
</div>
|- id="55"
| style="text-align:center;" id="56" colspan="3" |
[[File:Crocodilia_collage.jpg|250x250px]]<div style="display:inline;font-size:95%;" id="61">Esquierda enriba: Cocodrilu marín (''Crocodylus porosus''); derecha: caimán del Misisipi (''Alligator mississippiensis''); esquierda embaxo: gavial (Gavialis gangeticus)</div>
|- id="66"
! style="text-align:center;background-color:
#D3D3A4;" id="67" colspan="3" |[[Taxonomía]]
|- id="70"
! style="text-align:left;font-weight:normal;;" scope="row" id="71" |[[Reinu (bioloxía)|Reinu]]:
| id="74" colspan="2" |
[[Animal|Animalia]]
|- id="77"
! style="text-align:left;font-weight:normal;;" scope="row" id="78" |[[Filu]]:
| id="81" colspan="2" |
[[Chordata]]
|- id="84"
! style="text-align:left;font-weight:normal;;" scope="row" id="85" |[[Clas (bioloxía)|Clase]]:
| id="88" colspan="2" |
[[Reptilia]]
|- id="91"
! style="text-align:left;font-weight:normal;;" scope="row" id="92" |Superorde:
| id="94" colspan="2" |
Crocodylomorphate
|- id="97"
! style="text-align:left;font-weight:normal;;" scope="row" id="98" |[[Orde (bioloxía)|Orde]]:
| id="101" colspan="2" |
CrocodiliaOwen, 1842<br /><br />
|- id="104"
! style="text-align:center;background-color:
#D3D3A4;" id="105" colspan="3" |[[Área bioxeográfica|Distribución]]
|- id="108"
| style="text-align:center;" id="109" colspan="3" |
[[Archivo:World.distribution.crocodilia.1.png|alt=Distribución geográfica|250x250px]]Distribución xeográfica<br /><br />
|- id="113"
! style="text-align:center;background-color:
#D3D3A4;" id="114" colspan="3" |Subgrupos
|- id="116"
| style="text-align:left;" id="117" colspan="3" |<div id="118">
* †Borealosuchus
* †Planocraniidae
* Gavialoidea
* Brevirostres
** Alligatoroidea
** Crocodyloidea
</div>
|- id="140"
! style="text-align:center;background-color:
#D3D3A4;" id="141" colspan="3" |[[Sinonimia (bioloxía)|Sinonimia]]
|- id="144"
| style="text-align:left;" id="145" colspan="3" |<div id="146">
Crocodylia<ref name="itis"><span class="citation web" id="CITAREFSistema_Integrado_de_Información_Taxonómica">[//es.wikipedia.org/wiki/Sistema_Integrado_de_Informaci%C3%B3n_Taxon%C3%B3mica Sistema Integrado de Información Taxonómica]. [http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=551734 «''Crocodilia'' (TSN 551734)»] (en inglés).</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ACrocodilia&rft.au=Sistema+Integrado+de+Informaci%C3%B3n+Taxon%C3%B3mica&rft.aulast=Sistema+Integrado+de+Informaci%C3%B3n+Taxon%C3%B3mica&rft.btitle=%27%27Crocodilia%27%27+%28TSN+551734%29&rft.genre=book&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.itis.gov%2Fservlet%2FSingleRpt%2FSingleRpt%3Fsearch_topic%3DTSN%26search_value%3D551734&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook">&nbsp;</span></ref>
</div>
|- id="149"
| style="text-align:left;" id="150" colspan="3" |<div style="font-size: 0.85em" id="151" class="plainlinks">[editar datos en Wikidata]</div>
|}
Los '''crocodilios''' (Crocodilia) son un [[Orde (bioloxía)|orde]] de grandes [[Reptilia|reptiles]] predadores semiacuáticos. L'orde inclúi a los '''cocodrilos''' (familia Crocodylidae), los '''aligátores''' y '''caimanes''' (familia Alligatoridae), según los '''gaviales''' ([[Familia (bioloxía)|familia]] Gavialidae). Anque de cutiu utilízase pa referise a toos ellos, de forma estricta'l términu 'cocodrilu' refierse solo a los miembros de la familia Crocodylidae.
 
Apaecieron mientres el [[Cretaceu Superior|Cretácicu cimeru]] (división [[Campanianu|Campaniense]]) fai 83,5 millones d'años y son los parientes vivos más próximos de les [[Páxaru|aves]], una y bones los dos grupos son los únicos arcosaurios esistentes conocíos.
 
Son [[reptiles]] con forma de grandes [[llagartos]], de cuerpu robustu, morru prominente llargu y planu, cola estruyida lateralmente y güeyos, oyíos y fueses nasales na parte cimera de la cabeza. Bonos nadadores, puedenpuen movese en tierra andando dixebrando'l cuerpu de tierra o abasnando'l cuerpu, ente que les especies de menor tamañu inclusive puedenpuen galopiar. La so piel ye gruesa y ta cubierta d'escames que non se superponen. Tien dientes cónicos, tipu abargana, y una poderosa taragañada. El corazón tien cuatru cámares y, de forma similar a les aves, un sistema de circulación d'aire unidireccional nos pulmones, pero, al igual qu'otros reptiles, non aviares, sinón ectotermos.
 
Atópense principalmente nes tierres baxes de la [[zona intertropical]], pero los [[Alligator|aligátores]] tamién viven nel sureste de los [[Estaos Xuníos d'América|Estaos Xuníos]] y nel ríu [[Ríu Yangtsé|Yangtsé]] en [[República Popular China|China.]] Son fundamentalmente [[Carnívoru|carnívoros]], #alimentaralimentase d'animales como [[pexes]], [[crustáceos]], [[moluscos]], [[aves]] y [[mamíferos]]; delles especies, como'l gavial del Ganges (''Gavialis gangeticus''), tienen uno alimentación especializada, ente qu'otres, como'l cocodrilu marín (''Crocodylus porosus''), tienen dietes xeneralizaes. Son animales xeneralmente solitarios y territoriales, anque pueden realizar una alimentación cooperativu. Mientres la reproducción, los machos dominantes intenten monopolizar les femes disponibles. Les femes ponen güevos en furacos o en montículos y, a diferencia de la mayoría de los #demás reptiles, curien a les sos críes recién nacíes.
 
Esisten ocho especies de crocodilios de les qu'hai constancia d'ataques a humanos, la mayoría per parte del cocodrilu del Nilo (Crocodylus niloticus). Los seres humanos son la mayor amenaza pa les poblaciones d'esti orde de reptiles, fundamentalmente por causa de la caza y la destrucción del so hábitat, anque la cría en granxes amenorgó en gran midida'l comerciu ilícitu de pieles d'animales selvaxes. Les representaciones #artísticu y #lliterariu d'estos reptiles apaecen nes cultures humanes de too el mundu dende siquier l'Antiguu Exiptu; la primer mención conocida del mitu de que los cocodrilos lloren poles sos víctimes foi nel sieglu IX, y foi espublizáu por personaxes como Juan de Mandeville en 1400 y darréu por autores como [[William Shakespeare]] a finales del [[sieglu XVI]] y principios del XVII.
 
== Referencies ==