Diferencies ente revisiones de «Comarca»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-Llión +Lleón) |
m correiciones |
||
Llinia 35:
Paez, pos, que'l sentíu de la palabra contorna pasó de ser un términu referíu al ámbitu fronterizu, o cuandoquier a una área de llende, a aplicase pa referise a la área qu'arrodia un llugar, calteniendo'l sentíu d'espaciu colindante, al referilo a esi puntu significáu qu'entá se caltien- y, finalmente, pa referise a un ámbitu espacial d'escala entemedia ente l'ámbitu local y el rexonal. Esta evolución, que debió producise dende'l [[Sieglu XVI|XVI]] d'equí p'arriba, acelerar dende fines del [[Sieglu XVIII|XVIII]] y precísase a lo llargo del [[Sieglu XIX|XIX]], cuando la [[Xeografía]] convertir nun preséu necesariu pa modernizar la nación española y redáctense diccionarios ([[Pascual Madoz Ibáñez|Madoz]]) y llibros de testu nos que ye necesariu describir los ámbitos rexonales y les árees destacaes que nellos hai.
Llegaos al [[sieglu XX]], y nesti contestu xeográficu, el dilema de si l'ámbitu d'una [[rexón]] ye una suma de contornes o bien la contorna ye un espaciu estremáu ente otros que nun lo son, vieno resolvese a favor de la última hipótesis, considerando la contorna como una área de traces singulares y destacada nun ámbitu onde pue haber otres árees que nun s'individualicen. Como les traces que singularizan les contornes correspuenden sobremanera a la hestoria y al mediu físicu, hai [[xeógrafu|xeógrafos]]
N'España, nel postreru cuartu del sieglu XX, l'apaición de disfuncionalidades na estructura territorial formada por rexones históriques, provincies, partíos xudiciales y conceyos plantegada nel XIX, y la nacencia de les Comunidaes Autónomes, que primeramente busquen establecer formes d'organización territorial propia, fai resurdir la idea de contorna, agora con un sentíu más técnicu, como una entidá territorial qu'arrexunta dellos conceyos y articúlase sobre una cabecera de contorna, de manera que la [[Comunidá Autónoma]] pueda descomponese nuna serie de contornes. Asina, acomuñáu a esti nuevu sentíu de la contorna, poner en circulación el verbu ''comarcalizar'' y la resultancia d'aplicalo que ye la ''comarcalización''. Tampoco esta idea de contorna consiguió imponese de forma xeneral. Al pie de estes interpretaciones sobrevive la idea definida nel Diccionariu de [[1780]], la contorna entendida como'l territoriu articuláu alredor d'una población que vien ser la so capital o centru de servicios, idea que dio llugar a toa una llinia de trabayos sobre los centros de mercáu como xeneradores de contornes.
Llinia 52:
== La contorna como unidá territorial o de xestión ==
Con frecuencia axetivar a les contornes estremándoles en categoríes según distintos criterios colos cualos defínense ámbitos que falten de ser equivalentes. Asina se fala de contornes naturales, contornes funcionales, contornes urbanes, contornes polarizadas, contornes históriques, contornes sanitaries, agrícoles, o de servicios. Tratar de demarcaciones del territoriu con oxetivos bien distintos y establecíes tamién a partir d'un criteriu únicu, matizáu cola condición de contener conceyos completos. N'España foi frecuente establecer l'ámbitu de les contornes a partir de la área sirvida por un nucleu de población que se definiría como cabecera de contorna. La base pa ello fueron los estudios de mercaos xeográficos. Asina, la primer división del territoriu en contornes con calter alministrativu y sofitu llegal, foi la establecida en [[Cataluña]] en [[1936]], que se sofitaba nos estudios de mercáu realizaos por [[Pau Vila]]. Esta llinia de definir contornes a partir de les árees de mercáu, que entronca teóricamente con concepciones del espaciu xeográficu rellacionaes coles teoríes de [[August Lösch|Lösch]] y [[Walter Christaller|Christaller]], atopar n'España cola realidá de les feries y mercaos selmanales concedíos a les villes nos [[fueru|fueros]]
Na primer metá de los años ochenta del [[sieglu XX]], la creación de les [[Comunidá Autónoma|Comunidaes Autónomes]] n'España desencadenó un especial interés poles contornes como formes d'entamar y, nel so casu, articular el territoriu de la Comunidá, pero, amás, como una forma de frayar el pesu de les provincies nes Comunidaes multiprovinciales, lo qu'incluyía un oxetivu políticu con al respective de les Diputaciones Provinciales, organismu que resultaba complexu d'integrar nel nuevu contestu d'organización territorial del Estáu. Los primeros intentos d'establecer contornes con estos oxetivos llevar a cabu en [[Cataluña]] y nel [[País Vascu]]. Les tensiones y rocees creaes obligaron a respetar el marcu provincial y desactivaron el sentíu políticu territorial d'aquelles contornes y empobino la comarcalización escontra la definición d'ámbitos pa contener servicios (sanitarios, escolares,) o d'información estadística. Per aquellos años tamién taben realizando estudios de comarcalización otres comunidaes como [[Andalucía]] o [[Castiella y Lleón]]. En delles CC.AA. la comarcalización empobinar a la prestación de servicios o a la ordenación del territoriu, pero non a la creación d'un marcu territorial con capacidaes alministratives sobre'l territoriu, como les que correspuenden al conceyu o a la provincia.
| |||