Diferencies ente revisiones de «Constitución»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Iguo testu: -"otorgar" +"dar" |
m correiciones |
||
Llinia 3:
[[Archivu:Constitution of the United States, page 1.jpg|miniaturadeimagen|250px|La Constitución de los Estaos Xuníos ye la constitución [[Federación|federal]] más antigua que s'atopa a valir anguaño nel mundu, conteniendo originalmente dos seiciones: [[separacion de poderes]] y una [[Carta de Derechos de los Estaos Xuníos|declaración de derechos]].]]
Una '''Constitución''' (del [[llatín]] ''constitutio, -ōnis'')<ref name="RAE">{{Cita DLE|constitución}}</ref> ye un testu codificado de calter xurídicu-políticu, frutu d'un [[poder constituyente]], que tien el propósitu de constituyir la [[separación de poderes]], definiendo y creando los poderes constituyíos ([[poder llexislativu|llexislativu]], [[poder executivu|executivu]] y [[poder xudicial|xudicial]]),<ref>{{cita llibru|apellíos=Schmitt|nome=Carl|títulu=Constitutional Theory|fechaacceso=25 de febreru de 2018|fecha=23 de xineru de 2008|editorial=Duke University Press Books|isbn=9780822340119|idioma=English}}</ref> qu'antes de la constitución taben xuníos o [[fusión de poderes entemecíos]], define los sos respeutivos controles y equilibrios (''checks and balances''),<ref>[http://www.britannica.com/topic/checks-and-balances Britannica]</ref> amás ye la llei fundamental d'un Estáu, con rangu cimeru al restu de normes xurídiques, encontando (según el normativismo) tol [[ordenamientu xurídicu]], inclúi'l réxime de los [[derechos]] y [[llibertaes]] de los [[ciudadanu|ciudadanos]]
En ciencia política los estaos que tienen [[separación de poderes]] añedir el términu constitucional» a la so forma d'estáu (como ye'l casu de la [[Monarquía constitucional]] o la [[República constitucional]]). Nel usu cotidianu del términu, llámase-y constitución a toles lleis supremes de los Estaos anque nun cunten con [[separación de poderes]].
<!--
Llinia 92:
El control de constitucionalidá trata de los mecanismos de revisión de l'adecuación de les lleis y de los actos del Estáu.
* '''Sistema concentráu''': en dellos países ye realizáu por una [[Corte Suprema]] o [[Tribunal Constitucional]], que ye l'encargáu de resolver los planteamientos o recursos d'inconstitucionalidá presentaos polos [[ciudadanu|ciudadanos]]
** '''Sistema concentráu en Corte Suprema''', sistema imperante en [[Uruguái]].
** '''Sistema concentráu en Tribunal Constitucional''', casu de vixencia en [[Bolivia]].
Llinia 108:
== Hestoria del constitucionalismo ==
Sería anacrónicu entender como constituciones modernes los sistemes políticos de l'Antigüedá griega ([[democracia ateniense]]), la obra de los sos llexisladores ([[logógrafos]]) o los estudios lexislativos de los sos filósofos ([[Aristóteles]], ''Athenaion politeia'' -que'l so títulu traducir davezu como ''[[Constitución de los atenienses]]''-). Lo mesmo puede dicise de los [[fueru|fueros]]
<center><gallery>
| |||