Diferencies ente revisiones de «Idioma lepónticu»

Idioma lepónticu (editar)

Revisión a fecha de 19:34 22 xin 2019

12 bytes desaniciaos ,  hai 2 años
m
correiciones
m (Preferencies llingüístiques)
m (correiciones)
|países=Norte de l'actual [[Italia]]
|zona=[[Galia Cisalpina]]
|falantes=[[llingua muerta]] dende'l [[sieglu V ae. C.|400 a. C.]]
|h1=
|h2=
 
El '''lepóntico''' foi un idioma perteneciente al grupu de les [[llingües céltiques]] [[célticu continental|continental]] de la [[familia indoeuropea]].
Foi l'idioma de los [[leponcios]] (en [[llatín]], ''Lepontii''), qu'ocupó les partes de l'antigua [[Recia]], concretamente'l [[Alpes|área alpina]] que s'estiende ente les actuales [[Suiza]] y [[Italia]], habitando na [[Galia Cisalpina]], y del que se tien testimoniu ente'l [[sieglu VIII ae. C.|700]] y el [[sieglu V ae. C.|400 a. C.]]
 
N'ocasiones ye llamáu '''galu cisalpino''', pos según la base epigráfica y característiques llingüístiques tien poques diferencies col [[idioma galu]] faláu nesa área, considerándose munches vegaes como un dialeutu d'ésti.<ref>Eska, 1998</ref>
 
== Historia ==
La llingua lepóntica foi falada nel norte de l'actual [[Italia]] ente los sieglos [[sieglu VII ae. C.|VII]] y [[sieglu IV ae. C.|IV&nbsp;a.&nbsp;C.]], escastándose definitivamente en feches daqué posteriores. Los pueblos lepónticos tuvieron de faer la so apaición na área de la [[Galia Cisalpina]] coles primeres migraciones celtes del [[sieglu XIII ae. C.|sieglu&nbsp;XIII&nbsp;a.&nbsp;C.]], dientro de la espansión de la [[cultura de los campos d'urnes]], conviviendo estrechamente con otros pueblos de llingua non-indoeuropea como los [[ligures]] o los [[réticos]]. Antes de la so integración definitiva nel ámbitu de la [[Antigua Roma]] fueron invadíos pola segunda folada celta del [[sieglu IV ae. C.|sieglu&nbsp;IV&nbsp;a.&nbsp;C.]], ente ellos los pueblos de los [[senones]] o más tarde los [[Galos (pueblu)|galos]] al norte del [[ríu Po]] (Italia). Dempués d'estes feches sumen los testimonios de los leponcios, sobreviviendo bien posiblemente la so llingua por dalgún tiempu antes de ser sustituyida definitiva pola de los nuevos habitantes de los sos territorios; primero pol [[Idioma galu|galu]], y darréu pol [[llatín]] cuando la [[Antigua república romana]] tomó'l control de la Galia Cisalpina mientres el [[sieglu II ae. C.|sieglu II&nbsp;a.&nbsp;C.]] y el [[sieglu I ae. C.|sieglu I&nbsp;a.&nbsp;C.]]
 
Embaráxase que fora la llingua de los [[boyos]] ([[llatín]], ''Boi''), aparecienciedo el nome d'esta tribu nuna inscripción nuna cerámica.
Lo poco que se sabe del lepóntico vien d'unes poques inscripciones escrites en dellos alfabetos del norte d'[[Italia]], derivaos del [[alfabetu etruscu]], como por casu el [[alfabetu de Lugano]]. Esti fechu, abondo insólitu nuna llingua celta, fai que la interpretación fonética de les cerca de 40 inscripciones qu'esisten nun sía del tou certera, pos nun estrema ente les [[oclusiva|oclusives]] p-b, t-d y k-g. Coles mesmes tamién evita asitiar dos [[consonante]]s siguíes; por casu, el [[antropónimu]] lepóntico ''Anokopokios'' equivaldría al galu ''Andocombogios''.
 
Les primeres inscripciones conocíes en lepóntico remontar a antes del [[sieglu V ae. C.|sieglu&nbsp;V&nbsp;a.&nbsp;C.]], l'artículu de Castelletto Ticino siendo datáu nel [[sieglu VI ae. C.|sieglu&nbsp;VI&nbsp;a.&nbsp;C.]] y que de Sesto Calende posiblemente que ser del [[sieglu VII ae. C.|sieglu&nbsp;VII&nbsp;a.&nbsp;C.]]<ref>Prosdócimi, 1991.</ref>
A les poblaciones que realizaron estes inscripciones identificar güei día cola [[cultura Golasecca]], a la que foi atribuyida una identidá [[celta]].<ref>De Marinis, 1991.</ref>
 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Especial:MobileDiff/2183434»